Uçmak için jet yetmiyor!

Zorlu Air, 1992 yılında ilk helikopterini alarak havacılık sektörüne giriş yaptı. Yaklaşık  yirmi iki yıldır Zorlu Holding bünyesinde faaliyet gösteren şirket, Bell 430 model 2 adet VIP helikoptere ve Gulfstream G-450 Large Cabin bir uçağa sahip.
 
Şu an Türkiye’de iş jetleri genelde holding ve ticari uçuşlar yapıyor.  Sadece ticari uçuşlar yapan şirketlerin uçak sayıları daha fazla. Zorlu, Koç, Sabancı, Eczacıbaşı gibi holdinglerin genelde bir ya da iki uçağı var ve aynı zamanda hem holding içi uçuşları ve hem de ticari uçuşlar yapıyorlar.
 
“Tamamen ticari uçmak için uçak sayısını arttırmak gerekiyor. Türkiye’de yaklaşık 100 civarı jet var. Holding bünyesinde olsa bile şuan bütün şirketler uçaklarını kiralıyorlar” diyen Zorlu Air Genel Müdürü Ufuk Işıköndeş şöyle devam ediyor; “Uygun şartlarda uygun müşteri geldiğinde kiralanıyorlar. Çünkü giderlerini karşılaması gerek. Uçağın yerde kalması, sabit gider demektir.”
 
İş jetlerinde kiralama ücretleri özellikle jetin modeline, mesafe, uçulan bölge ve yolcu sayısına göre değişiyor. Şirketler kiralama ücretleriyle ilgili çok net rakamlar veremiyor. “İş jetlerinde uçuş uzadıkça maliyetler azalır” diyen Işıköndeş, jetle İstanbul-Ankara gidiş-dönüş için ortalama 16-20 bin dolar civarında kiralama bedelinden bahsediyor. Uçağın modeline bağlı olarak saati 6 bin dolarla-15 bin dolar arasında oluşuyor. Uçulacak uçuş saati de fiyat aralığını etkiliyor. Işıköndeş’in söylediğine göre, iş jeti 500 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirirse o yılı karlı geçirmiş sayılıyor.
  
Hava taksi sektöründe en büyük sorun, slot sorunu. Atatürk Havalimanı’ndaki 18 hangarın içinde yaklaşık 40 iş jeti bulunuyor. “İş adamları eğer iş jeti kiralayacaksa genellikle sabah erken kalkıp bir yere gidecektir. Oradaki mesai saatleri içerisinde faaliyetlerini yürütecek ve akşamleyin dönmek isteyecektir” diyen Işıköndeş sabah havaalanının  yoğun trafiğinden ötürü slot alma problemi yaşadıklarını, Ahmet (Nazif Zorlu) Bey’in yakın zaman önce  Almanya’daki bir  fuara gitmek için sabah Atatürk Havalimanı’ndan kalkmada büyük sorun yaşadıklarını anlatıyor.
 
“Slot almakta çok sıkıntı çekiyoruz. Sabahın 4’ünde slot veriliyor. Ahmet Bey’in sabah 4’te buraya gelmesi hiçbir işadamının karşılaşmak istemediği bir durum. Uygun bir saatte iş jetine binip uygun bir saatte dönmek istiyor. Bazen çözüm için Atatürk Havalimanı’ndan Sabiha Gökçen’e iniyor ve oradan tekrar kalkış yapıyoruz”.
 
Türkiye’de her hava alanı slotlu değil; Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen ve Esenboğa slotlu çalışanlar arasında. Avrupa’da da genelde uygulama aynı yönde.  Yer hizmetleri (konaklama) açısından da Türkiye’nin diğer ülkelerle kıyaslanınca orta ve orta seviyenin altında fiyatlarla hizmet verdiği değerlendirmesi yapılıyor. Burada en pahalı ülkelerden sayılan Rusya’ya iniş-kalkış (havalimanında hiç kalmadan) yaklaşık 8 bin dolar. Azerbaycan ve Kazakistan’da da rakamlar benzer. Türkiye’de Türk uçakları yabancı uçaklara uygulanan fiyatlandırmaya tabi olmuyorlar. Burada daha avantajlı bir durum söz konusu.