TÜFE (Tüketici fiyat endeksi) sıradan bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün veya hizmet grubunundaki fiyatların ortalama değişimleri gösteren bir veri analizidir. Senelik enflasyon değerindeki değişikliği ölçmek için kullanılır. TÜFE, İstatistik alanındaki indeks rakamları ile hesaplanır. Belli bir yıl seçilir ve bu yıl temel sene olarak ele alınır. Karşılaştırılan dönemler arasındaki toplam ya da fark, belirli bir gelire sahip olan bireyin satın alma gücünün azalıp azalmadığını ortaya koyacaktır.
TÜFE’nin önemi ?
Tüketim için yapılan harcamalar enflasyon üzerinde büyük etki yaratır. Sadece insanların yaptığı harcamalar enflasyon üzerinde üçte ikilik bir paya sahiptir. Bu kalemlerde meydana gelen ücret yükselişleri faizlerin yükselişinde de büyük bir etkiye sahiptir. Aynı zamanda faiz artışları da doların artış göstermesine sebebiyet verir. Döviz kurları ülke para biriminin karşısında değer kazandığında ise ülke parası değer kaybeder ve o ülke insanlarının alım güçlerinde gözle görülür bir düşüş meydana gelir.
Neler TÜFE Kapsamındadır?
Ülkenin geneline örnek olması açısından seçilmiş yıllık 15.000 ülke vatandaşı ile Hane halkı bütçe anketi ve kurumsal nüfus anketi, yabancı uyrukluların Türkiye’de yapmış olduğu harcamalar için ise turizm anketi ve resmi kayıtlardan elde edilen(gümrük bakanlığı vs.) harcama ve ciro bilgileri kapsama dahildir. TÜFE, 81 ilin şehir merkezini kapsayacak şekilde 221 ilçeden peşin alım fiyatı bilgileri sağlanarak hesaplanır.
TÜFE ve Merkez Bankası
Merkez bankalarının temel önceliği fiyat stabilizasyonunu sağlamaktır. Fiyat istikrarı da tahmin edilebilir düşük oranda enflasyonla gerçekleşir. TCMB’nin 2011 yılından bu güne orta vadeli hedefinde enflasyonu %5 seviyesine getirme yükümlülüğü bulunur. Bu yükümlülük, TCMB ve hükümetler tarafından ortak olarak belirlenir. Eğer %5’in üzerinde %7’nin üzerinde enflasyon gerçekleşirse gerekçelerini hükümete bir enflasyon raporuyla bildirmek zorundadır. TCMB, enflasyon hedeflemesini gerçekleştirmek için tüm para politikası araçlarını kullanır, hükümetler ise yapısal reformlarla ona destek sağlar.
TÜFE hangi zaman diliminde açıklanır ?
TÜİK, TÜFE’yi aylık olarak hesaplar ve ayın 3. gününde saat 10:00’da, ayın 3’ü tatil ise 3’ünden sonraki ilk iş gününde elde ettiği verileri yayınlar.
TÜFE verisi nasıl oluşturulur ?
TÜFE, 81 ilin şehir merkezini içine alacak şekilde şekilde 221 ilçeden peşin satın alım fiyatları bilgisi toplanarak hesaplanır.