Tüp bebek infertilite konusunda hassas bir tedavi ve de kadınlar açısında zorlayıcı bir süreçtir. Bu dönemde anne adayları hamileliğin gerçekleşmesi için yaşamlarında çok fazla şeyi değiştirip, yaptıkları çok aktiviteden feragat edip, kendilerini soyutlayabiliyorlar. Aslında durum bu kadar da zorlayıcı değil, bilakis rahat ama dikkatli geçirilmesi gereken bir süreç olan tüp bebek yani IVF, stres açısından da etkilenilebilir korkusu ile devam eder.
Aslında bu hassas süreci doğru yönetebilmek önemlidir. Anne adayını rahatlatacak şeyleri onu strese sokmadan ya da zaten hassas olan duygusal yoğunluğunu çok da tetiklemeden yaşatmak gerekir. Hastalar sıklıkla stres ve endişenin tüp bebekte hamilelik şansını azaltacağı konusunda şüphe ediyorlar, ancak İsveç’te yapılan son bir araştırmada, bu korkunun asılsız olduğu gündeme geldi.
Tüp Bebekte Stres Aslında Etkisiz mi?
Araştırmacılar, ilk kez tüp bebek tedavisi gören kadınlar arasındaki stres düzeylerini değerlendirdiklerinde, yüksek düzeyde anksiyete ve depresyon bildiren kadın sayısının fazla olduğunu tespit ettiler. İsveç’te bulunan Göteborg Sahlgrenska Üniversitesi Hastanesi’nde ebe olan ve doktorasını sürdüren araştırmacı Lisbeth Anderheim, “Bu araştırmanın sonuçları, hastalarımıza şu anda streslerini azaltmaları için verebileceğimiz olumlu bir mesaj” diyor. Belki de stres tek başına çok da etkili bir değişken değil.
İnfertilite tedavilerinin başarısında veya başarısızlığında stresin rolünü değerlendiren daha önceki çalışmalar aslında farklı sonuçlar göstermekteydi. Farklı görüşleri savunan farklı sonuçlar da doğal olarak hastaların bu süreçte kafalarını karıştırıyordu. İsveç’te yapılan son araştırmada elde edilen bulgular çok geniş kapsamlı yapılan bir çalışmanın sonucu olduğu için şu anda dikkate alınabilir ama yine de kesin ve net bir görüş olarak da tek başına ele alınmamalıdır. Yine de sağlık açısından stresin vücudumuza neler yaptığını biliyoruz.
Bknz: Tüp Bebek Tedavasi Nedir?
Tüp Bebek Konusunda Değerlendirmeler
Tüp bebek, yani IVF, yüksek teknoloji ile yaygın olarak uygulanan bir infertilite tedavisidir. Prosedür, yumurtaları vücuttan toplamayı ve onları embriyo laboratuvarlarında erkekten alınan spermle dölleme ortamını sağlamayı içerir. Embriyolar oluştuktan sonra da embriyo transferi ile sağlıklı olarak seçilen embriyo, uterusa yerleştirilir.
Bahsi geçen İsveç’te yapılan çalışmada, 166 kadını IVF tedavisine başlamadan bir ay önce ve yumurta toplanmaya bir hafta kala duygusal durum ve sosyal destek konusunda detaylı olarak araştırıldı. Embriyo transferi yapılabilen 139 kadından, 58’i hamile kalabilirken, 81’inde hamilelik gerçekleşmedi. Araştırmacılar, gebe kalan kadınlarda tedavi sırasında duygusal statüde bir farklılık olmadığını belirledi.
Hamile kalma başarısı ile bağlantılı tek değişken uterusa geri gönderilen iyi kalitede embriyo sayısıdır.
Stres, birçok hastanın göz önünde bulundurması gereken bir durumdur. Çünkü zaten IVF yeterince streslidir ve başarının veya başarısızlığın duygusal olarak tepki vermenize neden olacak şekilde de duygusal yükü arttırmaktadır.
Strres ve Akılda Kalan Sorular
Amerika Üreme Sağlığı Derneği Başkanı Robert Schenken, İsveç’te yapılan bu tip çalışmaların önemini vurgularken, IVF sonuçlarındaki stresin rolünün kesin ve net olarak belirlenemeyeceğini söylüyor.
Bazı çalışmalar güven vericidir, bazıları ise stresin IVF başarı oranına zararlı olabileceğini önermektedir. Maalesef elde olan araçlar stresin etkisini ölçemez. Sadece hastaların yorumları ile bağlantılı olarak elde edilecek sonuçlar da tıbbi açıdan kesin olarak kabul edilemez.
Tüp bebekte bir diğer önemli konu olan maliyet, prosedürü devlet tarafından işletilen sağlık sistemi tarafından ödenen İsveç’te infertil kadınların endişesidir. Fakat sigorta nadiren prosedürü kapsadığı ve çoğu hastanın cebinden para ödemesine neden olan ABD için büyük bir endişe kaynağı olmaktadır. Bir IVF siklusunun ortalama maliyeti Amerika’da 12.000 dolardır. Bu konu da stres yaratabilir. Kısaca stresi tetikleyen faktörün ne olduğu da önemlidir.
İnfertilite tedavisinin sonucu ne olursa olsun tüp bebek öncesinde endişe ve şiddetli stresin giderilmesi gerekir. Bazı çalışmalar, stres azaltmaya yardımcı olan akupunkturun, gebelik başarısını arttırdığını bildirmiştir. Akupunktur, stresin azalmasına yardımcı olabilir, gebelik başarısının artmasına da yardımcı olabilir.
Aslında tüm doktorlar tüp bebek ve diğer infertilite prosedürleri uygulanan herkesin belirli bir stres seviyesine sahip olduğunu kabul ediyor. Ancak bu stresin hastaların günlük yaşamını bozduğunda, danışma almalarını da şiddetle tavsiye ediyorlar.