İTÜ Çekirdek’te şimdiye kadar bin 200 girişim şirketleşti. Desteklenen girişimlerin toplam değerlemeleri 1.5 milyar dolara ulaştı. İTÜ ARI Teknokent Genel Müdürü Prof. Dr. Attila Dikbaş, “Farklı ölçekten teknoloji şirketleri ve girişimleri için geliştirdiğimiz program ve platformlarla, uluslararası bir teknoparka dönüşüyoruz” diyor.
ERSAN TAYLAN
ÜLKEMİZDE sayısı 100’ü aşan Teknoparklar, Türkiye’de teknolojinin gelişimi için önemli bir rol oynuyorlar. İTÜ ARI Teknokent’te bunlardan biri. İTÜ ARI Teknokent; 1996’da dönemin Rektörü Prof. Dr. Gülsün Sağlamer tarafından başlatılan “İTÜ 2001 Atılım ve 2005 Yeni Ufuklar Projesi” kapsamında 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile 2002-2003 yılları arasında kurulan ilk iki Teknokent’ten biri… İTÜ ARI Teknokent; İTÜ’nün 250 yıllık geçmişi ile Cumhuriyetimizin kuruluşundan itibaren üstlendiği görevi model alarak sürdürmüş ve Türkiye’de teknoloji ve Ar-Ge tabanlı kalkınma seferberliğinde öncü bir rol oynuyor. İTÜ ARI Teknokent Genel Müdürü Prof. Dr. Attila Dikbaş ile girişimci ve yatırımcılara sundukları destekleri konuştuk. İşte ayrıntılar…
İTÜ ARI Teknokent’in temel faaliyetleri ve benzer yapılardan farklı yönlerinin neler olduğunu düşünüyorsunuz?
İTÜ ARI Teknokent ise sahip olduğu bilgi birikimi, networkü ve kabiliyetleriyle ülkemizdeki Teknokentler arasında öncü rol oynamaktadır. İTÜ ARI Teknokent, farklı ölçekten teknoloji şirketleri ve girişimleri için geliştirdiği program ve platformları, dikey teknoloji alanları ve paydaşları ile büyüyen bir yerel ekosistem olmanın ötesine geçerek, uluslararası bir Teknopark olma yolundadır.
İTÜ ARI Teknokent’te her girişim ve firma ölçeğine özel olarak kurgulanan destek mekanizmalarımız bulunmaktadır. İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi: 2012 yılında kurulan İTÜ Çekirdek, bu yıl itibarıyla İsveç merkezli UBI Global endeksine göre Üniversitelere Bağlı Kuluçkalar kategorisinde Dünyanın En İyi Kuluçka Merkezi unvanını kazandı. İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi, fikirlerini ticarileşebilir ürün ya da hizmete dönüştürmek isteyen girişimciler için çalışmaktadır. İTÜ Çekirdek’te kuruluşundan bu yana destek verilen 4.000 girişimimiz bulunuyor. Bunların arasından 1.200 girişim şirketleşti. Desteklenen girişimler 150 milyon dolar yatırım aldı, toplam değerlemeleri ise 1.5 milyar dolara ulaştı. Yine İTÜ Çekirdek bünyesinde ITU SEED programını yürüterek, globalden girişimlere çağrılar açıyor, onları da destekliyoruz. Sadece iki yılda 76 ülkeden 400’e yakın başvuru aldık ve bu girişimlerin 50’sini destekledik. Big Bang Startup Challenge: İTÜ Çekirdek’in her yıl aralık ayında düzenleceği, 2 gün boyunca süren Türkiye’nin en büyük girişimcilik etkinliği Big Bang Startup Challenge, yeni girişimlerin en iyilerini belirlediği ve girişimleri iş ve yatırım dünyası ile buluşturan bölgenin en büyük girişimcilik etkinliğidir. Bu sayede girişimciler yatırımcı ve fonların odağı haline gelmekte ve ilk sermayeleri ile buluşarak potansiyel müşteriyle tanışmaktadır. İTÜ Magnet İleri Aşama Girişimcilik Merkezi: Teknoloji tabanlı ürünü hazır olan ve satışa başlamış firmalara olanaklar sunan İTÜ Magnet İleri Aşama Girişimcilik Merkezi; bünyesindeki firmalara, ofis alanı, müşteri edinme ve yatırımcıyla buluşma gibi konularda hizmet sunmaktadır. Türkiye’nin fikirden ürüne dijital süreçlerle yürütülen en kapsamlı dijital üretim merkezi İTÜ Magnet Fab ile prototipleme ve ön seri üretim süreçlerinde, geniş makine parkuruyla değer katmaktadır. Innogate Uluslararası Hızlandırma Programı: Teknoloji firmalarının yereldeki başarısını global pazarlarda da sürdürmesini sağlamak amacıyla yürütülen Innogate Uluslararası Hızlandırma Programı, firmalarına, uluslararası bağlantılara erişim, iş modeli ve strateji geliştirme fırsatlarını; eğitim, mentorluk, danışmanlık ve doğru kişi/kurumlara erişim desteklerini içeren 360 derece bir süreçle sunmaktadır. ARI TTO: ARI Teknoloji Transfer Ofisi 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunun 16. maddesi kapsamında İTÜ ARI Teknokent bünyesinde; teknoloji geliştiricisi Ar-Ge kurum ve kuruluşları ile teknoloji kullanıcısı sanayi şirketleri veya diğer teknoloji ya da Ar-Ge kurum ve kuruluşları arasında bilgilendirme, koordinasyon, araştırmayı yönlendirme, yeni Ar-Ge şirketlerinin oluşturulmasını teşvik etme, işbirliği geliştirme, fikri mülkiyet haklarının korunması, pazarlanması, satılması, fikri mülkiyetin satışından elde edilen gelirlerin yönetilmesi ve kümelenme çalışması konularında faaliyet vermektedir.
İTÜ ARI Teknokent’in ve tüm ekosisteminin geleceğini düşündüğünüzde sizi en çok heyecanlandıran nedir?
Global bir Teknokent olmak. İTÜ ARI Teknokent olarak, bünyemizde yer alan firma ve girişimcilerimizin dünyaya açılan kapısı olmak amacıyla yürüttüğümüz birçok çalışma var. Innogate, ITU SEED, yurt dışından üniversite ve teknoparklarla yaptığımız iş birlikleri bunların sadece birkaçını oluşturuyor.
İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezimizin dünyanın en iyi kuluçkası seçilmesi doğru yolda olduğumuzu gösterdi bize. Cumhuriyetimizin 100. yılında böyle kıymetli bir başarıyı elde etmekten ve ülkemizin adını global girişimcilik arenasında duyurmaktan dolayı gurur duyuyoruz. Dünya Teknoparklar Birliği (IASP)’ne üye olan bir Teknokent olarak, yapmış olduğu küresel iş birlikleri ve dikey alan çalışmalar ile hedefimizi dünyadaki en iyi teknoparklar sıralamasında ilk 5’e girmek olarak belirledik.
Big Bang Start-up Challenge ile şimdiye kadar ne kadarlık bir kaynak yaratıldı? Bu yılki beklentiler hakkında neler söylemek istersiniz?
12 yıldır İTÜ Çekirdek desteğiyle teknolojilerini geliştiren yüzlerce girişim, Big Bang sahnesinde aldıkları ödül ve yatırımlarla ivmelenerek global başarı hikayelerine ulaştı. Bu girişimler arasında 40’dan fazla ülkeye distribütörlük ağı kuran, Silikon Vadisi’nden yatırım alan, sektörlerin değişmesine sebep olan ve geleceğin unicorn adayı girişimler bulunuyor. Big Bang Startup Challenge’ta bugüne kadar girişimlere 7.8 milyon dolarlık kaynak yarattık. Geçtiğimiz yıl 341 milyon TL’yi aşkın ödül, yatırım ve nakit desteği duyurduğumuz Big Bang’in bu yıl çok daha büyük bir kaynak yaratmasını bekliyoruz. Big Bang Start-up Challenge’da girişimlere basın, paydaş, networking olanakları, yatırımcılarla tanışma ve olası müşterilere erişebilecekleri ortamı sağlıyoruz. Desteklediğimiz girişimlerin en iyilerinin; yatırım, ödül ve destekle buluştuğu Big Bang Startup Challenge bu yıl 13-14 Aralık tarihlerinde UNIQ İstanbul’da gerçekleşecek. Otomotivden enerjiye, yapay zekadan sağlığa çok farklı sektörde teknoloji geliştiren 2023’ün en iyi 50 girişimi etkinliğin ilk günü sunumlarını gerçekleştirecek, ikinci günlerinde ise ödül ve yatırımlarla buluşacaklar. Bu yıl etkinliği sadece fiziksel düzenleyeceğiz. Kaçırmayın derim, tüm teknoloji meraklılarını bekliyoruz. bigbang.itucekirdek.com adresinden tüm teknoloji severler kayıt olabilirler.
İTÜ Çekirdek desteğiyle geliştirilen başarılı birkaç girişim örneği verir misiniz?
Kuruluşumuzdan bu yana başarılarıyla bizi gururlandıran binlerce girişimimiz bulunuyor; saymakla bitiremem. Bu soruda yatırım tutarı ve global başarılarıyla öne çıkan birkaç girişimimizden bahsedebilirim. Bunlardan biri, Intenseye, iş kazalarını görüntü işleme yoluyla önlemeyi hedefleyen girişimimiz; gerçek zamanlı kamera görüntülerini işleyerek, henüz kaza gerçekleşmeden tahmin etmekte ve kazalara sebep olabilecek olası durumları alarm ile bildirerek insan hayatını korumayı amaçlamaktadır. New York merkezli Insight Partners liderliğinde gerçekleşen A serisi yatırım turunda 25 milyon dolar yatırım aldı. Şu anda 25 farklı ülkede faaliyetlerine devam eden Intenseye’ın müşterileri arasında Fortune 500 listesinde yer alan birçok kurum bulunuyor.
Havanın içindeki bağıl nem ve ısı değişiminden faydalanarak elektrik ve su üreten girişimimiz RePG Enerji, son yatırım turuyla birlikte 60 milyon dolar değerlemeye ulaştı. 48 patent başvurusu ile alanında Ar-Ge noktasında büyük katkı sağlayan ve bir derin teknoloji girişimi olan RePG, hem endüstriyel ölçekte hem de son kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun çeşitli teknolojik ürünleriyle globalde büyümeye devam ediyor. Bir diğer girişimimiz Vivoo; ev konforunda idrar testleri yapma imkânı sağlıyor. 120’den fazla ülkede faaliyet gösteren girişim, Silikon Vadisi yatırımcılarından Tim Draper gibi isimlerin olduğu yatırımcılardan 6 milyon dolar yatırım aldı. Endüstriyel alanda çalışmalar gerçekleştiren girişimimiz Adlema, endüstriyel ürünler için son derece kayda değer olan sızdırmazlık özelliğinin, çabuk, ekonomik ve güvenilir biçimde yoklama edilmesini sağlayan deneme cihazları geliştirmektedir. Aldığı ilk yatırımdan sonra değerlemesini 14 kat artırdı ve globaldeki iş ortakları ile müşterilerinin sayısını her geçen gün arttırmaya devam ediyor.
Yurtdışı planları yapan, global pazarlarda büyümeyi hedefleyen şirketlere ne tür destekler sağlıyorsunuz?
İTÜ ARI Teknokent bir kapı. Bu kapıdan giren bir teknoloji şirketi veya girişimi aslında hayat boyu ihtiyacı olduğu her desteği burada bulabiliyor. Bu bazen yurt dışında bir bağlantı ihtiyacı, bazen Türkiye’den bir potansiyel müşteriye erişim, bazen mentorluk, bazen eğitim oluyor. Ama ömür boyu her türlü ihtiyaçlarında biz tüm imkanlarımızla yanlarındayız. Yürüttüğümüz tüm faaliyetlerimiz girişimlerimizi globalleştirmek üzerine kurulu. ITU SEED, Innogate, küresel iş birliklerimiz her zaman girişimlerimizi globalleştirmeye ve Türkiye’i global bir hub haline getirmeye hizmet ediyor. Bunlardan biri 2014 yılından bu yana teknoloji firmalarının yereldeki başarısını global pazarlarda da sürdürmesini sağlamak amacıyla T gerçekleştirdiğimiz Innogate Uluslararası Hızlandırma Programı; teknoloji firmalarına uluslararası bağlantılara erişim, iş modeli ve strateji geliştirme fırsatlarını; eğitim, mentorluk, danışmanlık ve doğru kişi/kurumlara erişim desteklerini içeren 360 derece bir süreç sunuyor. Global pazara açılmak isteyen tüm teknoloji firmalarına yönelik yürüttüğümüz programı bugüne kadar 17 kez hayata geçirdik. ABD’de 15 dönem ve İngiltere’de 2 dönem gerçekleştirdiğimiz program, katılım sağlayan firmaların ihracatlarını Amerika’da 15 kat, globalde 4 kat artırdı. Ayrıca, İTÜ Çekirdek Kuluçka Programımızda, girişimcilerimizin global büyüme ile ilgili ihtiyaçlarını tespit edip; global büyüme programı ekledik. 2024 yılında da yabancı yatırımcılarla scale-uplarımızı buluşturarak, ülkemizdeki yabancı yatırımcı popülasyonunu azaltmayı amaçlıyoruz.
Riskleri minimize etmek adına girişimcilere önerdiğiniz bir model var mıdır?
Çok fazla kriter var tabii bununla ilgili fakat birkaç önceliklendirme yapmak gerekirse: Öncelikle iyi bir iş planı oluşturmaları ve bu iş planının; hedefler, stratejiler, pazar analizi, hukuksal uygunluk ve mali projeksiyonları içermesi çok önemli. İnandıkları ürünlerinin pazarda yeri olduğunu tespit etmiş olmaları çok kritik. Farklı alanlarda yetkinliği olan bir takım. Bir lider her şeyi bilemez fakat yanında oluşturacağı teknik, operasyonel, pazarlama, hukuk gibi yetkinliklerden oluşan bir takım olmadığında, o teknoloji ne kadar özgün ve yıkıcı olursa olsun tutmayabiliyor. Ve tabii yıllar içinde oldukça gelişen girişimcilik ekosisteminde yer alan kuluçka merkezi, hızlandırma programı gibi mekanizmaları kendilerine yol arkadaşı yapmalarını öneririm.