Hasan- Fuat- Nihat Turan kardeşler tarafından 1953 yılında İstanbul’da kurulan Turanlar Şirketler Grubu, bugün orman ürünleri endüstrisi, turizm, deniz nakliyat, gıda sektörü ve müteahitlik gibi birçok alanda faaliyetlerini sürdürüyor. Grub’un 1996 yılında özelleştirme yoluyla bünyesine kattığı Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayi ise Samsun/Vezirköprü’de 200 dönüm arazi üzerine kurulu Türkiye’nin en büyük entegre tesislerinden birine sahip. Tesiste, tutkalın hammaddesinden başlanarak sunta, MDF, kontrplak, kereste, ahşap taşıyıcı sistemler, laminat parke ve son olarak filtre kağıdı üretimi yapılıyor. Rusya ile rekabet edebilmenin yolu tamamen entegre olmaktan geçtiğine değinen Turanlar Grup Yönetim Kurulu Üyesi Murat Turan, orman ürünleri sektörü ormana yakın olmalı, biz de orman bölgesinde olduğumuz için daha ekonomik çalışabiliyoruz. Bu fabrikaların ormanlara sağladığı çok önemli bir katkısı var. Bizler ormanların çöpçüsüyüz. Fabrikaya yoğun olarak gelen hammadde ormanların bakımı sonucu ortaya çıkan atıklardır” diyor. Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayi, 2017 yılında sadece parke grubundan 400 milyon ciro elde etti.
Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayii’de hammaddeyi sağlayanların orman köylüleri olduklarına değinen Turan, Türkiye’de yaklaşık 6 milyon orman köylüsü olduğunu sözlerine ekliyor. Turan, “Devlet orman köylüsünü çalıştırır, ağaçların bakımını yaptırır, ormanları temizletir. Bizler bu atıklarla beraber hem ormana finansman sağlarız, hem orman köylülerini istihdam ederiz, hem de bu çöpten parke yapar, ihraç eder ve ülkeye döviz kazandırırız. Bu fabrikalar neredeyse sıfırdan ülkeye katma değer yaratan fabrikalardır’’ diyor. Turan, Turanlar Grup’un üçüncü kuşak temsilcilerinin en büyüğü. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’ni bitirdikten sonra ailesinin yanında çalışmaya başlayan Turan, şirketin kuruluş öyküsünü paylaşıyor: “Babam ve iki amcamın babalarıyla birlikte kurmuş oldukları bir müessese burası. Aslen Trabzonluyuz. 1949’da İstanbul’a geldik. Trabzon’dan ilk çıkmamıza ailemizin en büyüğü amcamız Tarih Profesörü Osman Turan vesile oldu. İstanbul’da kazandığını Anadolu’ya yatırım yapan bir aileyiz. Devamlı yeni arayışlar içerisindeyiz” diyor.
Vezirköprü Orman Ürünleri, 2017 yılında 10 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2018 yılı ihracat hedefi ise 20 milyon dolar. Yeni arayışlar ve farklı şeyler üretme tutkusunun bir sonucu da çay poşet kağıdı üretimi. Turan, “Kağıt hiç aklımızda olmayan bir projeydi. Kağıdın çok fazla çeşidi var. Bizim burada ürettiğimiz kağıt nitelikli ve özellikli dediğimiz filtre kağıtları grubuna giriyor. Gürcistan’da, çay poşeti kağıdı gibi özellikli kağıtlar üreten bir tesis kurulmuş vaktiyle ama çalıştırılamamış. Tesisi Gürcistan’dan Türkiye’ye taşıdık. Bizim bu yatırımı yapmamızdaki çıkış noktası aslında parkenin yüzeyinde kullanılan özel bir kağıttı. Bu kağıt parkeye çizilmelere karşı dayanıklılık veriyor. Ama sonra gördük ki esas ihtiyaç başka” diyor.
FİLTRE KAĞIDI İLE ÇİN’E İHRACAT YAPIYOR
Dünyada sadece beş firma filtre kağıdı üretildiği bilgisini de paylaşan Turan, “Üretimi çok zor bir ürün. 2008 yılından 2015’e kadar üretime geçme çalışmalarımız sürdü. Yapacağımız yeni yatırımlarla bu alanı büyütüp, çeşitlendireceğiz. Örneğin otomobil firmaları filtre kağıdını dışarıdan alıyor. Çok büyük bir pazar biz ilerleyen dönemde bu sektöre de hizmet verip dışa bağımlılığı keseceğiz” diyor. Filtre kağıdı ile Güney Amerika’dan Çin’e kadar ihracat yapıyor. Türkiye’de ise Lipton, Doğadan gibi markalara kağıt satılıyor. Kağıt, Filipinlerde yetişen özel bir muz ağacının yapraklarından elde edilerek üretiliyor. Yüzde yüz doğal olan kağıdın üretim şartları bir gıda tesisinin üretim şartları ile aynı. Pelipaper markasıyla satılan filtre kağıtları iyi seviyede demleme, renk verme, tat verme, çay tozunu geçirmeme, yüzde yüz gıda hammaddeli olma ve suda dağılmama gibi özelliklere sahip.
Yurtdışında daha fazla büyümeyi planlayan Vezirköprü Orman Ürünleri ile ilgili Turan, Turquality programına dahil olma konusunda çabalarının olduğundan bahsediyor. Parke olarak ihracata Doğu Avrupa ile başladıklarını belirten Turan, Orta Doğu Bölgesi’ne, İran’a, Kuzey Afrika ve Doğu Avrupa’ya ihracat yaptıklarını sözlerine ekliyor. Sunta, kontrplak, kereste, MDF, ahşap taşıyıcı sistemler, kapı gibi pek çok ürünü üretildiği Vezir Köprü Orman Ürünleri’nde laminant parke şirketin en son ürettiği ve nihai tüketiciye hitap eden tek ürün. Turan, “Diğer ürünleri yarı mamul olarak İstikbal, Doğtaş, Çilek gibi Türkiye’nin mobilya firmalarına mal tedarik ederdik. Laminant parke ile beraber evlere direk girmeye başladık. İçeriği itibari ile çevreci bir ürün olan laminant parkelerin üretiminde, meşe ağacını kesmek yerine meşe ağacını taklit ediyoruz. Ağaç bugün dünyada azalan bir hammadde. Bir meşe ağacı 40-50 senede yetişiyor. Bunu kesip de kaplama yapmak yerine imite etmek en akıllıcası. Bulunduğumuz mekanlara, girdiğimiz evlere bir değer katmaya çalışıyoruz” diyor.
‘PELİ’ MARKASIYLA BÜYÜYOR
2018 yılında ağırlıklı Avrupa ülkeleri ve Amerika’ya da ihracata da başlanılması planlanıyor. 500 kişiye istihdam sağlandığı Vezirköprü Orman Ürünleri’nde ağırlıklı olarak parke ihracatı gerçekleştiriliyor. Turan, “Bizim parkedeki üretim kapasitemiz 24 milyon metrekare. Şu anda yıllık yaklaşık 20 milyon metrekare civarında satış yapıyoruz. Bu da Türkiye pazar payının yaklaşık yüzde 25’ine denk geliyor. Türkiye’de kullanılan parkenin yüzde 50’si ithalat yolu ile geliyordu. Türkiye parkede ithal eden bir konumdaydı. Ama bizler üretmeye başladık, rakiplerimizde kapasite artışı oldu ve bugün Türkiye bu ithalat oranını neredeyse bitirdi. Tersine ihracat yapmaya başladı” diyor. Vezirköprü Orman Ürünleri “Peli” markası ile çift haneli büyüyen bir şirket.
Peli markası ismini pelit ağacından alıyor. 2017 yılında yüzde 25 oranında büyüyen şirket, 2018 yılında da benzer bir büyüme hedefliyor. Parke sektöründe uzun yıllardır var olan Vezirköprü Orman Ürünleri, ürün gamında yeni bir konsept açarak kapı üretimine de başladı. Parke ile kombine, renkleri ve desenleri birbirine uyumlu kapılar Peli Parke ve Peli DK (dekoratif iç mekan kapıları) markaları ile satılıyor. Turan, “Bir evde bize göre en değerli iki tane ürün olan laminant parke ve kapıyı temin ediyoruz. Kapı bizim için çok yeni bir ürün. Peli Dekoratif Kapı markası ile tasarımı, sanatı ve emeği bir araya getirdik. 2017’de faaliyete geçtik ve ciddi bir talep ile karşılaştık” diyor. Peli DK’nın en önemli özelliği aynı kapı modelinde parke ve süpürgeliklerinin de olması. Kapılar, çizilmeye karşı dayanıklı olması, kolay temizlenebilmesi, yüzeyinin canlı ve parlak kalması gibi detaylarıyla dikkat çekiyor. Aynı zamanda kapı yuvasında kullanılan fitil de kapının sessiz olmasını sağlıyor. Peli Parke’nin Türkiye genelinde 30 tane toptancısı var. 1000’in üzerinde bayiiye lojistik destek veriliyor. Kapı fiyatları 300 ile 1000 TL arasında değişiyor.