TKYB, YENİLİKÇİ GİRİŞİMLERE VE BÜYÜME POTANSİYELİ OLAN ŞİRKETLERE SERMAYE YATIRIMI YAPIYOR. BANKA 50 YILLIK MUAZZAM BİRİKİMİ, EŞSİZ TECBÜRESİ VE UZMAN KADROLARININ SEKTÖRE ÖRNEK OLABİLECEK NİTELİKLER TAŞIYAN BENZERSİZ PROJELERİYLE GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİNDE ETKİLİ BİR KONUMA GELDİ. – ERSAN TAYLAN
TKYB (TÜRKIYE KALKINMA VE YATIRIM BANKASI), 2019 yılında kurduğu “Türkiye Kalkınma Fonu” ile girişimcilik ekosistemine önemli katkılar sağlıyor. TKYB’nin girişimcilik ekosistemine sağladığı katkıları, bankanı bu doğrultudaki temel faaliyetleri yakından inceledik. Türkiye Kalkınma Fonu ile ilgili sorularımızı Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Genel Müdürü İbrahim Öztop yanıtladı. İşte yanıtları…
Türkiye Kalkınma Fonu şimdiye kadar kaç girişime kadarlık yatırım yaptı?
Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası olarak; 50 yıllık geçmişimiz, deneyimli ve alanında uzman çalışma kadromuz ve güçlü sermaye yapımız ile ülkemizin lokomotif sektörlerini finanse ediyor, yaptığımız yatırımlarla Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasında öncü rol üstleniyoruz. Ülkemizin yarınlarına katkı sağlamak için 2019 yılında hayata geçirdiğimiz ve güncel olarak bünyesinde yedi alt fon barındıran Türkiye Kalkınma Fonu ile yenilikçi girişimlere ve yüksek büyüme potansiyeli olan şirketlere sermaye yatırımı yapıyoruz. Şimdiye kadar yedi fonumuz aracılığıyla 22 girişime toplamda 16.65 milyon dolarlık yatırımımız oldu. 2023 yıl sonu itibarıyla toplam fon büyüklüğümüzü 2.2 milyar TL’ye ulaştırdık ve yıl boyunca 300 milyon TL doğrudan yatırım gerçekleştirdik.
Türkiye Kalkınma Fonu olarak; finansal teknolojiler, biyoteknoloji ve yapay zekâ gibi ülkemizin sürdürülebilir büyümesinde stratejik öneme sahip olduğunu düşündüğümüz sektörleri desteklemeye devam ediyor, aynı za- manda yeni nesil girişimlere de yatırım yaparak girişim ekosisteminin gelişimine katkı sağlamayı hedefliyoruz.
Desteklenen şirketler ve faaliyet alanları hakkında bilgi verir misiniz? Yatırımlarımızı birbirinden farklı misyonları olan 7 fon altında gerçekleştiriyoruz. Büyüme ve kalkınma odaklı orta ölçekli şirketler ve bölgesel KOBİ’leri hedeflediğimiz Bölgesel Kalkınma Fonumuz bünyesinde; laboratuvar ortamında elmas üreten Appsilon Enterprise ve üç boyutlu yazıcı üreten Zaxe bulunuyor.
Teknoloji odaklı yüksek büyüme potansiyeline sahip girişimleri hedeflediğimiz Teknoloji ve İnovasyon Fonu bünyesinde; otellerin müşteri deneyimi alanında faaliyet gösteren WeBee, dijital patoloji alanında çözümler sunan Virasoft, yeni doğanla- rın sağlıklı beslenmesi için sensörler geliştiren KuartisMed, artırılmış/sanal gerçeklik ile araçlara HUD (Head- up Display) geliştiren CY Vision, pazarlama analitiği alanında müşterilerine iç görüler sunan Mindsite ve dijital ve mobil pazarlama şirketi Wask yer alıyor.
Teknoloji odaklı diğer yatırımlarınız nelerdir?
Yapay zeka (AI), makine öğrenmesi (ML) büyük veri, siber güvenlik, fintek, oyun teknolojileri, yazılım geliştirme teknolojileri, nesnelerin interneti (IoT), artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR), bulut teknolojiler, ileri malzeme, robotik, nanoteknoloji, biyoteknoloji, yenilenebilir enerji, mobilite gibi konu- larda faaliyet gösteren girişimleri desteklediğimiz Invest101 Fonumuz bünyesinde; uç noktalarda oluşacak tehditleri engelleyen DefensX, üret- ken yapay zekâ ile gerçekçi sentetik yüzler oluşturabilen Syntonym, çok oyunculu çevrimiçi savaş arenası tipi oyunlar üreten Clay Token, simülasyon ve tycoon türlerinin ortak alanın- da bulunan oyunlar geliştiren Veloxia, yapay zekâ destekli klinik doğrulama platformu sunan GesundAI, çok faktörlü koruma ile erişim kontrolü sağlayan FenixPyre, bulut tabanlı insan kaynakları hizmeti sağlayan Idenfit bulunuyor.
Teknoloji odaklı yüksek büyüme potansiyeline sahip girişimleri desteklediğimiz Yenilikçi ve İleri Teknolojiler GSYF Fonumuz bünye- sinde; personellerin siber güvenlik ve e-posta farkındalığının artırılması için yazılımlar sunan Beam Teknoloji, bilgisayar destekli mühendislik modüllerini içeren dijital endüstriyel ürünler geliştiren Simularge yer alıyor. Girişim sermayesi ortak yatırım stratejisi ile uyumlu olan ve teknoloji odaklı yüksek büyüme potansiyeline sahip girişimleri desteklediğimiz TKYB Sermaye Fonu bünyesinde; KOBİ’lerin nakit akış ve işletme sermayesi sorunlarını çözen Figopara, müşterilerine atık kaynak yönetim hizmeti sağlayan Fazla, hem fiziki hem dijital POS çözümleri sunan Ödeal bulunuyor.
Kalkınma Katılım Fonu hakkında bilgi verir misiniz?
Kalkınmada öncelikli, imalat ağırlıklı, cari açığın azaltılmasında katkıda bu- lunacak stratejik sektörlerde yer alan şirketleri desteklediğimiz Kalkınma Katılım GSYF bünyesinde; endüstriyel enzim üretici Livzym, yapay zekâ destekli akıllı batarya yönetim sistemleri geliştiricisi Eatron bulunuyor.
Ayrıca TÜBİTAK ile birlikte kurduğumuz TÜBİTAK BIGG Fonu’nun yöneticiliğini üstleniyor, TÜBİTAK’tan mükemmellik mührü almış 153 teknoloji girişimine yüzde 3 ortaklık karşılığında 900 bin TL yatırım gerçekleştiriyoruz.
Girişimcilerle nasıl bir çalışma modeli kuruyorsunuz?
Farklı fonlarımızın farklı misyonları bulunuyor. Ana odağımızı büyüme sermayesi ve girişim sermayesi olarak ikiye ayırabiliriz. Büyüme sermayesi alanında kalkınmada öncelikli, imalat ağırlıklı, ihracat ya da ithal ikamesi yoluyla cari açığın azaltılmasında katkıda bulunacak stratejik sektörler- de faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapıyoruz. Girişim sermayesi alanında ise teknoloji odaklı, yüksek büyüme potansiyeli olan şirketlere yatırım he- defliyoruz. Ayrıca, girişim sermayesi alanında kurduğumuz bir fonumuzun odağının savunma sanayi olduğunu ve çözümlerini sivil alana genişletebilecek girişimlere yatırım yaptığını belirtmekte fayda var.
Genel çerçevede stratejimiz, fonlar aracılığıyla kalkınmada öncelikli sektörlerin ve yüksek teknoloji girişimlerinin desteklenmesi. Bu yaklaşımla, ülkenin ekonomik ve teknolojik dönüşümünü hızlandırmayı ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmeyi hedefliyoruz.
Girişimcilere sunulan katkıları baz alarak hangi alanlarda uzmanlaştığını söyleyebiliriz? TKF, kurulduğundan bu yana geçirdiği 4 yıllık süreçte yaptığı 22 doğrudan yatırım, beş fonların fonu yatırımı, kurduğu yedi alt fon, yönettiği 2.2 milyar TL kaynak ve 140’ın üzerin- deki kamu ve özel sektör yatırımcı havuzuyla girişimcilik ekosisteminin merkezinde konumlanıyor diyebiliriz.
Bu açıdan bakıldığında özel bir alt alandan ziyade, sektör ayırmaksızın, farklı alanlarda faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapabiliyor.
Yatırım ekibimizin tüm üyeleri yatırım süreçlerinin uçtan uca (ilk tanışma, ön değerlendirme, ön teklif, durum tespit çalışmaları, yatırım raporu, pay satış ve pay sahipleri sözleşmesi vb.) yönetilmesinde deneyim sahibi ve yine tüm ekip yatırım sonrası dönemde şirketlerin büyümesi aşamasında portföy yönetimi süreçlerine destek oluyor. TKF ekibi bugüne kadar üç binin üzerinde şirketin ve projenin değerlendirilmesi, bin 500’ün üzerinde şirketin ve projenin detaylı incelenmesi sürecinde aktif rol aldı.
Potansiyel görülen sektörler, alanlar nasıl belirleniyor? Uyguladığınız yatırım stratejilerini nasıl özetlersiniz?
TKF olarak; en yeni sektörel trendleri takip edebilmek adına her yıl alanının öncü yönetim danışmanlığı firmaları tarafından hazırlanan sektör raporlarını dikkatlice inceliyor, girişim sermayesi dünyasındaki son trendlerin ele alındığı ulusal ve uluslararası etkinliklerine (CES, Websummit, Slush vb.) aktif katılım sağlıyor, networkümüzde bulunan çeşitli sektörlerde deneyimli profesyoneller ve akademisyenler ile görüş alışverişinde bulunuyoruz.
Türkiye girişim ekosisteminin yükseliş trendinin süreceğini düşünüyor musunuz? Hangi alanlarda büyüme potansiyeli görüyorsunuz?
Türkiye girişimcilik ekosisteminin yükseliş eğilimi son yıllarda oldukça hız kazanmış durumda. Özellikle yeni kurulan Girişim Sermayesi Yatırım Fon sayılarından (GSYF) bu ivmelenmeyi çok net görebiliyoruz. 2023 yılında 130 milyon Dolar kaynak büyüklüğüne sahip 80 adet yeni GSYF kuruldu. Bu miktar 2017 yılında yalnızca 11 adetti. Biz buradaki büyümenin GSYF’ye aktarılması gereken yükümlülüklerdeki artışlar sayesinde, 2024 ve sonrasında da devam edeceğine inanıyoruz.
Ayrıca, 2024’te kuracağımız fonların fonu ile ekosistemde önemli bir çarpan etkisi oluşturmayı hedefliyoruz. Bu sayede hem GSYF’lerin hem özel fonların kurulmasına ve ekosisteminin güçlenmesine katkı sağlayacağız. Türkiye girişimcilik ekosisteminde ise dünya trendlerine paralel şekil de üretken yapay zekâ, kuantum hesaplama, İK teknolojileri, savunma sanayi ve uzay teknolojileri alanla- rında önemli gelişmelerin olacağına inanıyoruz.
2024’te girişimcilere yönelik yeni destekler planlanıyor mu? Bu yılki hedeflerinizden söz eder misiniz?
2024 yılı hem bankamız hem de TKF tarafında oldukça hızlı geçiyor. Yeni fon kurma çalışmalarımız devam ederken, diğer taraftan mevcut fonlarımıza yatırımlarımızı sürdürüyoruz. 2024’te biri etki fonu diğeri fonların fonu olmak üzere iki yeni fon kurmayı planlıyoruz. Etki fonu ile Türkiye Kalkınma Yatırım Bankası’nın güçlü bilgi birikiminden yararlanarak girişimcilik ekosistemindeki
“Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” doğrultusunda yatırım yapmayı planlıyoruz. Fonların fonu kapsamında girişimcilik ekosistemindeki diğer fonları destekleyerek önemli bir kaldıraç etkisi oluşturmayı öngörüyoruz.
Bunlara ek olarak TÜBİTAK ile 2023 yılının sonunda kurduğumuz TÜBİTAK BİGG Fonu kapsamında çok sayıda yeni girişimin kurulmasına destek olacağız. 2023 yılında 13 yeni yatırım ve +1 devam yatırımı olmak üzere 14 olarak gerçekleşen doğrudan yatırım sayımızı 2024’te artırmayı hedefliyoruz. Ayrıca, daha fazla kaynağı girişimcilik ekosistemine çekebilmek için yönetilen kaynak büyüklüğümüzü daha ileri seviyeye taşımak için fon toplama faaliyetleri gerçekleştirmek bir diğer hedefimiz.