Merhum Şevket Sabancı ve ailesi tarafından 2000 yılında kurulan Türkiye’nin lider yatırım şirketlerinden Esas Holding’in sosyal fayda odaklı yatırım birimi Esas Sosyal; 2015 yılından bu yana gençlik ve istihdam alanında sürdürülebilir ve ölçülebilir etki yaratıyor. ‘Esas Sosyal Fırsat Eşitliği Sağlar’ mottosuyla hayata geçirilen Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat, Hayırlı Sabancı Desteğiyle İngilizce Fırsatım ve Mezun Programları ile işverenlerce daha az tercih edilen devlet üniversitelerinden mezun gençlerin; iş hayatına daha öz güvenli, donanımlı ve sorumluluk sahibi bireyler olarak adım atmalarını amaçlıyor.
Hedefleri doğrultusunda, araştırmalardan yola çıkarak programlarını geliştirmeyi amaçlayan Esas Sosyal, programlar hakkındaki gelişmeleri aktarmak, gerçekleştirilen araştırmaların sonuçlarını ve 2024 hedeflerini paylaşmak amacıyla 10 Ocak Çarşamba günü, Wyndham Grand İstanbul Levent Hotel’de bir basın buluşması düzenledi.
Toplantıda, işverenler tarafından daha az tercih edilen devlet üniversitelerinden mezun olan gençlerin fırsat eşitliğine duydukları ihtiyaç vurgulanırken yakın zamanda gerçekleştirilen araştırma sonuçlarındaki dikkat çeken verilerin de altı çizildi.
Esas Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Emine Sabancı Kamışlı, “2015 yılında ‘Gençlere Fırsat Geleceğe Yatırım’ diyerek çıktığımız bu yolda 4.000 kişilik güçlü ve paylaşan bir ekosistem yarattık. Esas’ın sosyal yatırım birimi olan Esas Sosyal’i işimizin önemli bir parçası olarak görüyoruz. Diğer işlerimiz gibi çalışmalarımızı belirlediğimiz strateji ve hedefler doğrultusunda yönetiyoruz. Fırsat eşitsizliklerine karşı duruşumuz, ülkemizin kalkınmasına katkıda bulunma amacımız ve derinlemesine yapılan saha araştırmalarımız sonucunda yatırım alanımızı “gençlik ve istihdam” olarak seçtik. Türkiye’nin en önemli değeri gençler, onlar bizim geleceğimiz. Özellikle akranları ile eşit fırsatlara erişme şansı olmayan gençlere ulaşmayı hedefledik. Odak noktamız; eğitim yatırımı yapılmış gençlerin ‘umut’lu ve üretken olması. Çünkü umudu olmayan hayal kuramaz, hayal kuramayan da toplumun inkişafına katkıda bulunamaz. Biz de bunun için programlar geliştiriyor ve sürdürülebilir bir şekilde yürütüyoruz. 2015’ten beri “Esas Sosyal Fırsat Eşitliği Sağlar” diyerek; gençlere umut veriyor, iyi olma hallerini destekliyor, istihdam edilebilirliklerini artırıyor ve sorumluluk sahibi bireyler olarak kariyerlerine ilk adımı atmalarını sağlıyoruz. Tüm bunları yaparken el ele vermenin gücüne olan inancımızla özel sektörü, sivil toplumu, iş insanlarını ve akademisyenleri fırsat eşitliği misyonu etrafında bir araya getiriyor ve harekete geçiyoruz. Böylece sürdürülebilir bir toplumsal fayda yaratıyoruz. 2016’dan beri programlarımız çerçevesinde misyonumuza inanan 50 Kurumsal Destekçi ve 44 STK’yı genç istihdamında fırsat eşitliği sağlama amacıyla bir araya getirdik”
Yerelde güçlenmenin önemine inanıyoruz
“Esas Sosyal olarak yaratılan sosyal faydanın yerele de yayılması gerektiğine inanıyoruz. Bu bakış açımızdan yola çıkarak Hayırlı Sabancı Desteğiyle İngilizce Fırsatım Programı ile attığımız yerelleşme adımını büyütmek istiyoruz. Son yıllarda yereli güçlendirmenin daha da önemli hale geldiğini görüyor ve bu yıl İlk Fırsat Programımız kapsamında Anadolu’da faaliyet gösteren STK’ların sayısını artırmayı hedefliyoruz. Genç istihdamında fırsat eşitliği sağlamanın kurumların insan kaynakları politikalarında kalıcılık arz etmesini ve kamuoyunda bu konuda farkındalık oluşturmayı amaçlıyoruz. Programlarımız kapsamında yarattığımız sinerjinin meyvelerini alıyoruz. Programlardan mezun olan gençlerimizle bağımız hiç kopmuyor. Kariyerinin ilk yıllarında genç profesyoneller olarak mezunlarımızın gelişimini desteklemeye devam ediyoruz. Buradan yola çıkarak 2022 yılında Mezun Programı’nı hayata geçirdik. Sürdürülebilir başarı için ekosistemi doğru beslemek çok önemli… Bu programın altında bir de ‘Mezun Komitesi’ kurduk. Kendilerine verilen fırsatları sahadaki sesimiz olarak geliştirecek, güncel tutacak bir oluşum… Dahası, o yaratıp korumaya çalıştığımız ‘umudu’ aitlik duygusuyla besliyoruz” dedi.
Toplumsal cinsiyet eşitliğine dikkat çekiyoruz
Emine Sabancı Kamışlı; yaratılan sosyal faydanın kaynakları doğru kullanmakla bağlantılı olduğunu dile getirirken, “Burada özellikle şunu belirtmek istiyorum; derinlemesine büyüyor, genişliyor ve daha çok fayda sağlayan bir yapıya dönüşüyoruz. Genç istihdamında fırsat eşitliği için kaynaklarımızı verimli kullanmak ve gençleri daha da güçlendirmek amacıyla ekosistemimizdeki kurumların desteklediği gençlere de fırsat sunuyoruz. Böylece tuğlaları üst üste koyarak beraber daha çok yol kat ediyoruz. Geçen yıl programlardaki gençlerimizin %52’si ekosistem referansıyla geldi. Bir arada halkaları birleştirerek güçlü bir zincir gibi birbirini besleyen bir fayda mekanizması oluşturuyor, gençlerimizin gelişimini destekliyor, yanlarında olarak onlara umut veriyoruz” dedi.
Sözlerine Esas Sosyal’in toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışını paylaşarak devam eden Sabancı Kamışlı; “Biz eğitimli genç işsizliği için geliştirdiğimiz çözüm modellerimizle 81 ilden, 90 üniversiteden, 118 farklı bölümden genci çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık çatısı altında fırsatlarla buluşturduk. Programlarımıza yapılan binlerce başvurunun çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Bu da bize şunu gösteriyor ki kadınlar fırsat eşitliğine daha çok ihtiyaç duyuyor. Bizim şimdiye kadar hayatlarına dokunduğumuz gençlerin %75’i kadınlardan oluşuyor. Biz genç kadınları profesyonel hayatlarının henüz başında güçlendirerek kariyer yolculuklarına hazırlıyoruz. Bu konu her zaman gündemimizde, hatta bu yıl Toplumsal Cinsiyet Eşitliği yaklaşımımız ile ilgili bir denetim yaptırdık ve tekrar gördük ki kadın istihdamının önündeki engelleri kaldırarak uzun vadede başarılı bir kariyere ulaşmaları için onları güçlendiriyoruz. Amacımız iş dünyasında kadın erkek eşitliğinin sağlanabildiğini fark ettirmek. Bu yolculukta toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayabilmek için kadınların cesaretlendirilmesi ve teşvik edilmesi gerekiyor” dedi.
Sürdürülebilir ve ölçülebilir yatırımlar için kapsamlı araştırmalar yürütüyoruz…
Esas Sosyal Programlar Direktörü Özlem Akgün Eşmeler ise “İlk yıldan beri etki odaklı çalışıyoruz ve gerçekleştirdiğimiz programların sosyal etkisini ölçüyoruz. Bu yıl bağımsız araştırma danışmanımız S360 ile birlikte Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat Programı için Yatırımın Sosyal Getirisi yani “SROI” analizini gerçekleştirerek, yapılan yatırımların katılımcılar ve paydaşlarda yarattığı dönüşümü ölçtük. Analize göre İlk Fırsat Programı’nın başta gençler olmak üzere tüm paydaşları üzerinde yatırımların ötesine geçen olumlu ve uzun vadeli bir etki yaratıyor. Program tüm faydalanıcılara fırsat eşitliği vizyonu kazandırarak, ekosistemde stratejik bir dönüşümü tetikliyor. Gençler %100 istihdama geçiş yapmakla kalmıyor, aynı zamanda özgüveni gelişiyor, destekleyici ilişkiler kuruyor, iyi olma halleri destekleniyor ve en önemlisi geleceğe daha umutlu bakmaya başlıyor. Sivil toplum kuruluşları nitelikli genç insan kaynağına ulaşıyor ve kurumsal destekçiler bu misyona inanarak ve desteğini göstererek itibarlarını artırıyor. Gönüllü mentorluk yapan iş profesyonelleri ve katılımcılara yol arkadaşı olan mezunlar ise topluma geri vererek, fayda sağlama motivasyonlarının arttığını dile getiriyor. Tüm bu sonuçlar finansal açıdan, programa yapılan her 1 TL’lik yatırımın 2.5 katı kadar toplumda sosyal değer yarattığını gösterdi. Dünyadaki başarılı örnekler arasına adını yazdıran Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat Programımız, gençlerin sadece bugünlerini değil yarınlarını da aydınlattığını bir kez daha göstermiş oldu. Programlarımızın başarısını sürdürmek için ölçüm ve analizlerimizi kamuoyuyla paylaşamaya devam edeceğiz” dedi.
Gençler 15 ay iş arıyor…
Eşmeler sözlerine; “2015’ten bu yana saha araştırmaları yaparak gençleri dinliyor ve çalışmalarımızı araştırmaların ışığında güncelliyoruz. Geçtiğimiz yıl, Türkiye genelinde kapsamlı bir gençlik araştırması yürüttük. Anadolu’nun 73 ilinde devlet üniversitelerinde son sınıf öğrencisi veya yeni mezun 1.400 gence ulaşarak gençlerin güncel durumunu ve istihdama yönelik ihtiyaçlarını tespit ettik.
- İşsizlik hala gençlerin en önemli gündemlerinden biri olmaya devam ediyor. Biz üniversite mezunları arasında, işverenler tarafından daha az tercih edilen devlet üniversitelerinden mezun gençlere odaklanıyoruz. Çünkü gördük ki onların kaynaklara erişim konusunda fırsat eşitliğine ve okuldan işe geçiş süreçlerinde desteklenmeye daha çok ihtiyacı var.
- Bu gençlerin mezun olduktan sonra ortalama işsiz kalma süresi 15 aya yükseldi. 15 ayın sonunda ise gençler devam eden 10 ay daha işsiz kalacaklarını öngörüyor. İşsizliğin nedenlerini anlamak için gençlerin okuldan işe geçerken karşılaştığı engellerin neler olduğuna baktığımızda, 2015’te yola çıkarken tespit ettiğimiz faktörlerin bugün de etkisinin sürdüğünü görüyoruz.
- Gençler iş başvurularında işverenlerin gözünde deneyimsiz görülüyor ve bu deneyim eksikliğini öğrenim hayatından edindikleri güncel bilgi ve becerilerle telafi edemiyor. Üniversite eğitimlerini çalışma hayatının gerçeklerinden uzak bulan gençler, mezun olana kadar kendilerini ve becerilerini tanıma konusunda yeterli donanımı elde edemeden mezun olduklarını ifade ediyor.
- Elde ettiğimiz veriler, gençlerin %50’sinin öğrencilik yıllarında iş hayatına yönelik herhangi bir eğitime, kulüp faaliyetine veya kariyer odaklı bir etkinliğe katılmadığını, mezun olduktan ortama 15 ay sonra bile %25’inin hiç iş mülakatına girmediğini gösteriyor.
- Tüm bu resim içinde İngilizce dil yetkinliği kazanmanın gençler için oyunu değiştiren bir faktör olarak öne çıktığını gördük. Bölümü fark etmeksizin gençler akıcı İngilizce konuşabilmeyi en az mezun olduğu üniversite ve bölüm kadar önemsiyor ve iş bulmasında etkili buluyor. Geçtiğimiz şu son yıllarda gençlerin umudunu geri kazanmaya ve destekleyici sosyal ilişkiler kurmaya daha çok ihtiyacı olduğunu görüyoruz.
- Bugün her 10 gençten 9’u işsizlik sebebiyle fiziksel, psikolojik veya sosyal problemler yaşıyor, yoğun stres ve umutsuzluk hissediyor. Gençleri motive etmek, iyi oluşlarını desteklemek ve fırsat verildiğinde neler başarabildiklerini onlara göstermek de artık işimizin bir parçası.
- Son olarak gençlerin çözüm için sorumlu gördüğü kurumlar arasında özel sektörün öneminin arttığını görüyoruz. Gençler özel sektörden kendileri için yol gösterici ve sektörü tanıtıcı bir rol üstlenmesini bekliyor.
Tüm bu verilere baktığımızda doğru sorunlara doğru kanallar ve yöntemlerle uygulanabilir çözüm modelleri yarattığımızı görüyor ve var olan ihtiyacı karşılamak için var gücümüzle çalışıyoruz. Bu yıl Hayırlı Sabancı desteğiyle İngilizce Fırsatım Programımızın kapasitesini yüzde yüz artırarak 500 gence çıkarttık. Başvurular 15 Ocak’a kadar sürüyor” şeklinde devam etti.
2024 hedeflerini aktaran Esas Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Emine Sabancı Kamışlı; “Yarattığımız sosyal etkiyi sürdürülebilir kılmayı ve daha çok gence dokunarak hikâyelerini geliştirmeyi amaçlıyoruz. Her zaman olduğu gibi sizlerin de desteği ile güçlenerek daha fazla gence ulaşacağımıza inanıyoruz. Son olarak sizlerin aracılığıyla bir kez daha kurumlara seslenmek istiyorum. Geleceğimiz olan gençlere fırsat verin, iş mülakatlarına çağırın, staj yaparak deneyim kazanmalarına, kendilerini geliştirmelerine destek olun… Gelin, el ele vererek eğitimli gençlerimizin önündeki engelleri kaldıralım… Gençlerimiz umutlarını yitirmesin… Bu bizim en önemli toplumsal sorumluluğumuz…” dedi.