Global inovasyonda ibre ABD’ye ve yazılım, biyoteknoloji ve temiz enerjide hızla büyüyen şirketlere döndü. – Ketil Gjerstad ve Johann Harnoss
2024 yılında küresel ekonomiyi iki güç belirledi: Düşen faiz oranlarının yarattığı iyimserlik ve jeopolitik gerilimlerin yol açtığı belirsizlik. Şirketler sürdürülebilir büyümeye odaklanırken, bu tür bir volatil ortam da kaçınılmaz olarak dayanıklılıklarını test ediyor. Fortune ve Boston Consulting Group 2017 yılından beri ortak bir çalışma yürüterek, bu tür inişli çıkışlı bir sürece dayanabilecek yapıya sahip şirketleri belirliyorlar. Gelecek 50 şirketleri, gelecekte büyüme potansiyellerini ortaya koyarken aynı zamanda hissedarlarına olağanüstü getiriler de sağlıyorlar. BCG’de biz bu şirketlerin son derece canlı olduğunu belirtiyoruz; bu kuruluşlar, adaptasyon ve inovasyon kapasitesine sahipler; aynı zamanda teknolojik, ekonomik ve siyasi değişimlerin olduğu bir ortamda büyüyebiliyorlar. Bu liste hem yatırımcılar için bir araç olması hem de ortak ve rol model arayan iş dünyası liderlerine yol göstermesi amacıyla tasarlandı. Bu yılki sıralamamız sadece borsaya açık şirketleri değil, 1 milyar dolar üzeri fon toplayan halka arz öncesi kuruluşları da içerdiği için bir ilk oluşturuyor. Gelecek 50 şimdi dünyanın en canlı şirketlerini çok daha iyi bir şekilde yansıtıyor; risk sermayesi ve girişim sermayesiyle fonlanan kuruluşlar uzun süre borsaya açılmadıklarından sıralama daha da önem kazanıyor. Ayrıca metodolojimizi de, bir şirketin teknolojik gücünü, büyüme ve inovasyon ekiplerinin bileşimini değerlendirmemizi sağlayacak yeni veri kaynakları içerecek şekilde güncelledik. Toplamda, nihai sıralama için 3 bin adayı değerlendirdik. Bu yıl Gelecek 50 sıralamasına girmeye hak kazanan şirketlerin satışları ve hissedar getirileri, örnek grubumuzdaki ortalama bir şirketinkine göre, son beş yılda sırasıyla dört kat ve üç kat daha fazlaydı. Nitekim, Gelecek 50 her zaman, bir süre sonra Fortune 500 ve Fortune Global 500 listelerine girmeyi başaran şirketleri gündeme taşıdı. Örneğin, Nvidia, beş kez Gelecek 50’de yer aldıktan sonra bu yıl ilk kez Global 500’e girmeyi başardı. Nvidia bu yıl altıncı kez Gelecek 50’de yer alıyor. Benzer şekilde, Intuit, ServiceNow ve Workday de Fortune 500’e girmeden önce burada yer aldılar.
Teknoloji zirvede
2023 yılında Gelecek 50 şirketlerinin yarısından fazlası yazılım tedarikçileriydi ve bu da, “yazılımın dünyayı yediği” şeklinde yorumlanıyordu. Yüksek performans gösteren teknoloji şirketleri liderliği elde tutmak için yetenekli kişileri istihdam etmek, Ar-Ge’ye yoğun yatırım yapmak ve ara vermeden pazara yönelik stratejiler geliştirmek gibi hız kesmeyen bir canlılık sergiliyorlar. Bu yılki yazılım şirketlerinin çoğu işten işe şirketler. Siber güvenlik ve destek sistemlerini programlama önemli bir faktör ve iş birliği yazılım üreticisi Atlassian bir numarada yer alıyor. Veri altyapı sektörü, 9’uncu sıradaki Snowflake ve 11’inci sıradaki Databricks gibi pek çok oyuncuya sahip. İşten tüketiciye cephesinde ise, oyun platformu Roblox (No.2) ve sosyal medya devleri Snap (No.12), Mohalla Tech (No.39) ve Kuaishou (No.41) yüksek puanlar elde etti. Veri altyapı sektörü, No.9’daki Snowflake ve No.11’deki Databricks gibi pek çok oyuncuya sahip. İşten tüketiciye olan segmentte ise, oyun platformu Roblox (No.2) ve sosyal medya devleri Snap (No.12), Mohalla Tech (No.39) ve Kuaishou (No.41) yüksek puanlar aldılar. Şirketler üretken yapay zekada keşif sürecinden uygulama sürecine geçerken, yapay zeka devasa bir büyüme motoru olarak ön plana çıkıyor. Gelecek 50’de yer alan teknoloji şirketlerinin hemen hemen tümü ürünlerinde yapay zekayı kullanıyor ve liste de OpenAI (No.5), Anthropic (No.46) ve Scale AI (No.27) gibi pek çok temel kuruluş modeli ve programlama oyuncularını içeriyor. Grafik işlem birimleriyle sadece geniş dil modeli kurucularını çalıştırmaya odaklanan Nvidia (No.34) bir yıllık bir aradan sonra tekrar listeye döndü. Yazılım dışında listede biyofarmasötik ve tanıda çığır açan yenilikler yapan altı şirket var. Gelecek 50’deki her iki enerji şirketi temiz enerjiye odaklanmış bulunuyor; Adani Green Energy (No.35) büyük ölçekli güneş ve rüzgar projelerine öncülük ederken, Commonwealth Fusion (No.45) dünyanın ilk füzyon enerji tesisi üzerinde çalışıyor. No.40’ta yer alan enerji içeceği sağlayıcısı, tepedeki 50’ye giren ilk tüketici işi olup, pazarlamanın hala müşteriler ve hissedarlar için değer üretebileceğini kanıtlıyor.
ABD liderliğini koruyor
Liste aynı zamanda ABD’nin dünyadaki yenilikçiler arasında ağırlığını koruduğunu gösteriyor. Bu yılki Gelecek 50 sıralamasında yer alan şirketlerin otuz sekizi ABD’de yer alıyor. Ülkenin devasa ve büyümeye aç girişim sermayesi piyasaları ve borsaları tüm dünyadan iddialı ve yetenekli kurucuları cezbeden bir rol üstleniyor. Bu hakimiyeti sağlayan bir diğer faktör ise, ABD’li şirketlerin medya, finans, yarı iletken ve tıp teknolojisi gibi hızla büyüyen alanlarda genellikle lider konumda olmaları. ABD’nin COVID sonrası yumuşak inişi de olumlu bir etki yarattı: İngiltere ve Avrupa’nın büyük ekonomileri durgunluğa girer, Çin ekonomisi yavaşlarken ABD ekonomisinde büyüme sürdü. ABD’yle karşılaştırıldığında, Avrupa’da girişim sermayesi her aşamada yerinde sayıyor. Bununla birlikte, Gelecek 50’deki Avrupalı şirket sayısı biraz arttı; 2023’te listede iki şirket varken, yapay zekaya yönelen yazılım şirketleri sayesinde bu rakam beş oldu. Bu iki yeni şirket, otonom sürüş kuruluşu Wayve (No.44) ve kanser tedavisini hedefleyen biyoteknoloji kuruluşu BioNTech (No.50). Çin’in Gelecek 50’deki payı ise geriledi. Çin’in inovasyon ekonomik modeli büyük oranda devlerin Ar Ge harcamalarına dayanıyor; bunlar da üniversitelere ve büyük “ulusal şampiyon” olarak adlandırılan şirketlere kanalize oluyor. Çin’in Moonshot AI ve 01.AI gibi ilk 50’mize girmeyen ama geniş dil modelinde global açık kaynak sıralamalarına hakim olan, dikkat çekici üretken yapay zeka startup’ları var. Çin aynı zamanda ulusal düzeyde önemli ilan edilen otomotiv, pil ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda da liderliğini sürdürüyor. 2024 yılı Gelecek 50 sıralaması hızlı büyüme ve hatırı sayılır bir değer yaratmanın inişli çıkışlı zamanlarda bile mümkün olduğunu gösteriyor. Bu yılki listede yer alan şirketlerden 12’si on yıldan daha kısa bir geçmişe sahip. Bununla birlikte, çok az sayıda ülke bu tür şirketleri ortaya çıkarabilecek koşullara sahip ve söz konusu kuruluşlar yine de jeopolitik ve ekonomik baskılara karşı kırılgan bir yapı sergiliyor. Sonuç olarak, ister kurucu, çalışan, yatırımcı ya da strateji oluşturan kimliğiyle olsun, dönüştürücü potansiyele sahip şirketlerin başarısını desteklemek ve gelecek kuşakları bu konuda teşvik etmek hepimizin sorumluluğudur.