Fortune 500 ABD Listesi’nin 10 Yıldaki Değişimi

Kenan Şanlı- Arkhe İletişim Danışmanlığı Kurucu Ortağı

Şu sıralar herkes değişimden bahsediyor. Ancak gerek bireysel gerekse kurumsal anlamda değişim, konuşulduğu kadar kolay bir şey değil. Hatta bugün değişime ayak uydurmak, geçmişe göre çok daha zor. Nitekim asırlık sanayi devlerinin veya konvansiyonel finans şirketlerinin yeni rakipleri karşısında durmakta zorlandığına tanık oluyoruz.

Değişim hızının arttığı bugünün dünyasında rakipler ise henüz faaliyette olmayan şirketler. Kısa bir hafızamızı yoklarsak asırlık sanayi devlerini gerek ciro gerekse şirket değeri anlamında geride bırakan ve henüz bebek yaşta olan çok sayıda şirket sayabiliriz. Amazon.com, Alibaba.com, Facebook ya da Türkiye’de yakın zamanda 1.8 milyar dolara satılmasıyla gündem olan başarılı bir örnek olan Peak Games ilk akla gelenler.

Asırlık devler geriliyor

2010-2020 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönemin, şirketler bağlamındaki değişiminin fotoğrafını net görebilmek için, Fortune 500 ABD listesine detaylı bakmakta yarar var. Bu arada bilindiği gibi dünyanın en prestijli şirket sıralaması olan Fortune 500, bir önceki yılın verileri ile şirketleri net satış gelirlerine göre sıralıyor. 2010-2020 yılları Fortune 500 ABD listesinde öncelikle ilk 10’da yani zirvede radikal bir değişim var. Şöyle ki 2009 yılı bilanço verileri ile hazırlanan ve 2010 yılında açıklanan Fortune 500 ABD listesine ilk 10’da yer alan şirketlerden 2020 listesine sadece 3’ünün girebildiğini görüyoruz. Yani 10 yılda ilk 10’daki şirketlerin 7’si ABD şirketler liginin zirvesi olarak kabul edilen ilk 10’a girememiş.

Bu şirketlerden biri olan ve 1876 yılında Thomas Edison tarafından kurulan General Electric, 2010 yılında Fortune ABD 500 listesinde 4’üncü sırada iken, bu yıl açıklanan listede kendisine ancak 33’üncü sırada yer bulabildiğini görüyoruz. Dünya bankacılık tarihinde önemli oyunculardan biri olan Bank of Amerika’nın 2010 yılında ABD’nin en büyük 5’inci şirketi iken bu yıl açıklanan listeye ancak 25’inci sırada girebildiğini görüyoruz. Keza kökleri 1800’lere dayanan JP Morgan’ın da 2010 yılındaki listede 9’uncu sırada iken bu yıl listeye 17’inci sırada, 2010 yılında açıklanan listede 3’üncü olarak yer alan Chevron bu yılki listeye 15’inci sırada, 2010 yılı Fortune 500 ABD listesinde 8’inci sırada yer alan Ford Motor ise bu yıl açıklanan listeye ancak 12’inci sırada giriyor.

10 yılda zirveye çıktılar

Diğer yandan Fortune 500 ABD listesi, Amazon.com ve Apple’ın 10 yılda adım adım zirveye adını yazdırdıklarını ortaya koyuyor. 2010 yılında açıklanan Fortune 500 ABD listesinde 100’üncü sırada olan Amazon.com, bu yıl açıklanan listede ise Amerika’nın en büyük ikinci şirketi olarak girdi. Keza 2010 yılında açıklanan listede 56’ıncı sırada olan Apple ise bu yılki listede 4’üncü sırada yer aldı. Fortune 500 verileri, Wall-Mart, Exxon Mobil, AT&T gibi geleceği doğru okuyarak gerekli dönüşümleri (başta dijitalleşme olmak üzere) yapabilen şirketlerin 10 yıl önce olduğu gibi bugünde zirvedeki yerini koruyabildiğini ortaya koyuyor.

2010 yılında açıklanan Fortune 500 ABD listesinde ilk 20 içerisinde yer alan şirketlerden sadece 9’unun bu yıl açıklanan listeye ilk 20 içericinde girebildiklerini, geri kalan 11 şirketin ise geçen 10 yılda ilk 20 içerisindeki yerlerini kaybettiklerini görüyoruz. Fortune 500 ABD listesinde sağlık sektörünün dikkat çeken bir yükselişi söz konusu. 2010 yılında açıklanan listede ilk 10 içerisinde yer alan şirketler; enerji, finans, sanayi ve perakende alanlarında faaliyet gösterirken, bu yıl açıklanan listede ilk 10’da yer alan şirketler ağırlıklı olarak, sağlık, teknoloji-bilgisayar, e-ticaret ve perakende alanında faaliyet gösteriyor.