50 yılı aşkın süredir yiyecek ve içecek markalarıyla dünyanın 200’den fazla ülkesinde milyarlarca tüketici ile buluşan PepsiCo, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerinin dünya çapında hissedilmesiyle ve küresel gıda sisteminin baskı altında olmasıyla birlikte hızlandırılmış eylemlerle, sürdürebilir gıda sisteminin oluşması için üretim aşamasındaki bütün operasyonlarını çevresel, sosyal ve ekonomik olarak pozitif etki yaratma misyonuyla yürütüyor. PepsiCo Türkiye Ev Dışı Tüketim Satış Direktörü Sami Tarablus, bu gündemi dünyada ve Türkiye’deki gelişmelerle değerlendirerek Fortune Türkiye’ye anlattı. ŞULE LALELİ
Yiyecek kategorisinde Lays, Ruffles, Doritos, Cheetos, Çerezza, ve Rocco markalarıyla, içecek kategorisinde ise Pepsi, Pepsi Max- Pepsi Twist- Pepsi Mango, Yedigün, Fruko, 7UP, Lipton Ice Tea, Tropicana ile yiyecek ve içecek sektörünün perakende alanında büyümesine katkı sağlayan PepsiCo, bugün makro çerez pazarındaki ilk beş markanın ciro olarak en büyük üç markası olarak öne çıkıyor. İçecek alanında İzmir, Çorlu ve Adana’da, yiyecek alanında ise İzmit, Tarsus ve Manisa’da yer alan altı fabrikası var. Tarım faaliyetleriyle 3 bin kişiye doğrudan ve 40 binden fazla kişiye dolaylı olarak istihdam sağlıyor. Türkiye’de toplam 10 bin hektar üzerinde patates ve mısır üretiminin yapılmasını sağlıyor ve cipslik patates üretiminin yüzde 60’ını gerçekleştiriyor.
PepsiCo Türkiye, küresel sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda ise döngüsel ekonomi modelini uyguluyor.”Net Sıfır Atık” vizyonuyla ve döngüsel ekonomi uygulamalarıyla, fabrikalarında kendi enerjisini ve en önemli tarım girdilerinden patates üretiminde kullanılan gübreyi üretiyor. Fabrikalarında yüzde 100 yenilenebilir elektrik hedefine ulaşan PepsiCo Türkiye, elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 50’sini atıktan elde ediyor. Elektrik ihtiyacının geri kalan kısmını solar panellerden ve yenilenebilir elektrik tedariki sağlayan şirketlerden temin eden PepsiCo Türkiye, tüm dünyada yüzde 100 yenilenebilir elektrik hedefine ulaşan ilk ülkelerden aynı zamanda.
NATURALIS PROJESI FARK YARATTI
Fortune Türkiye’nin sorularını cevaplayan PepsiCo Türkiye Ev Dışı Tüketim Satış Direktörü Sami Tarablus, Kanada’da üniversite eğitimini tamamladıktan sonra kariyerinde üç farklı ülke ve beş farklı şehirde yaşayarak ve çalışarak deneyim kazanmış yöneticilerden biri. Tarablus, global vizyonuyla ilk etapta, PepsiCo Türkiye’nin sürdürülebilir gıda sisteminin oluşması adına geliştirilen önemli projeleri anlatıyor ve Naturalis projesi üzerinde duruyor ve şöyle devam ediyor: “Naturalis markası Türkiye’de organo-mineral gübre konusunda tescil alan öncü girişimlerden biri. PepsiCo Türkiye, Naturalis projesi ile birlikte patates üretiminde kimyasal miktarını yüzde 40 oranında ve karbon salınımında yüzde 11,5 oranında azalma kaydederek önemli bir başarıya da imza attı. Tamamen Türk mühendisleri ile hayata geçirilen proje şu an birden fazla PepsiCo iş birimine de ihraç ediliyor.”
PANDEMI SÜRECI VE ÇALIŞMALAR
Pandemi süreciyle beraber PepsiCo, bir yandan tüm tüketicilerine ve ev dışı tüketim zinciri üyesi partnerlerine sağlığın ön planda olduğu hızlı ve güvenilir hizmet verirken, yiyecek ve içecek alanındaki tecrübesini ulusal yardım girişimlerinde de gösterdi. Ev dışı tüketim kanalında hızlı toparlandı. Negatif etkilenen bu kanalda, satış modelini ve portföyünü dijital dönüşümle de hızlandırdı. Tarablus bu konuda şu biligleri veriyor: “Kazandirio”, “Dükkan Senin” gibi uygulamalar hayata geçti ve yol haritamızı belirledik. E-ticaret alanında ise 2020’de önceki yılın aynı dönemine göre e-ticarette yüzde 400 büyüme sağladık. 2020’de PepsiCo, PepsiCo Vakfı ile birlikte, küresel olarak 71 milyon doların üzerinde destekte bulunarak COVID-19’dan etkilenen topluluklara ve ailelere 145 milyon öğünden fazla gıda sağladık. ‘Yemek Ver Umut Ver’ adıyla gerçekleşen bu proje kapsamında, PepsiCo Türkiye, COVID- 19’dan etkilenen yüz binlerce aileye 12 milyon TL değerinde gıda ve hij- yen desteğinde bulundu. En son orman yangınları nedeniyle de PepsiCo olarak yangın bölgelerine de yardımda bulunduk.”
EV DIŞI TÜKETIM KANALINDA DEĞIŞIM
Pandemi sürecinin başladığı ilk dönemlerde birçok bilinmezlik ve kapanmalar, ev dışı tüketim kanallarının büyük zorluklar yaşamasına neden oldu. Bu konuda Tarablus şu bilgileri veriyor: “Sadece Pandemi sürecinin ağır devam ettiği dönemde Türkiye’de tüketicilerin yüzde 46’sı kendini ev dışındaki bir okazyonda örneğin: restorana gitmek ve dışarıda sosyalleşmek konusunda güvenli hissetmediğini belirtirken, bu oran Avrupa ortalamasının da üstündeydi. Örneğin; İngiltere yüzde 35, Fransa yüzde 27, İspanya yüzde 38 bu oranlar. Birçok restoran işletmesi daha önce eve servis yapmazken iş modellerini değiştirerek, yeni menü uygulamaları ve dijital platformları da kullanarak sürece adapte oldular. Yeme – içme sektöründe tüketicinin seçimlerinde ‘ürün kalitesi ve tat’ yüzde 44 ile en önde gelen kriter olurken, C-19 döneminde ‘hijen” yüzde 61 ile tüketici tercihlerinde ilk dönemlerde en öne çıkan değişim oldu” diyen Tarablus, restoran tercih etme motivasyonlarında, yılın ilk çeyreğinde hijyen ve güvenilirlik hep en önemli kriterlerken, aşılamaların artması ve insanların daha güvende hissetmesiyle toparlanmanın başladığını söylüyor. Geçen yıla göre tüketicilerin yüzde 48’i ev dışı tüketim kanalında vakit geçirme de daha rahat hissederken, yüzde 52’lik kısım yüzde 75 ve üzeri aşılanmanın tamamlanması durumunda kendilerini daha rahat hissedeceğini söylüyor.
Hızlı atıştırma kategorisinde ise “kaliteli zaman geçirme” motivasyonlarının yeme içme sektöründe önemli bir dışarıya çıkma nedeni olduğunu söylüyor Tarablus. Türkiye’de pandemi öncesi zamana göre karşılaştırdığımızda insanların sevdikleriyle birlikte “kaliteli vakit geçirme” motivasyonuyla evden dışarı çıkma oranının yüzde 33’lere geldiğine dikkat çekiyor. Bu durum pandemi öncesine göre yüzde 8’lik bir artış iken aynı zamanda da Avrupa’daki birçok ülke ortalamasının yüzde 16 üstünde bir oran olarak öne çıktığını söylüyor. Bundan sonraki süreci de değerlendiren Tarablus, eğer aşılanmalar tamamlanır ve COVID geride kalırsa “eve servis” ile “Gel Al” modellerinin ağırlıkları düşmekle birlikte Türkiye dahil birçok Avrupa ülkesinde büyümeye devam edeceğinin altını çiziyor ve Avrupa’dan da örnek oranları paylaşıyor: “İspanya’da yüzde 6, Fransa’da yüzde 5 ve Rusya’da yüzde 11 trendinde seyrediyor” diyor.
Tarablus, PepsiCo’nun ev dışı tüketim kanalında, eve servis ve gel-al süreçlerine uygun dijital destek, hijyen malzemeleri ve menü görsellik çalışmalarıyla destek verdiklerinin altını çiziyor ve şu bilgileri paylaşıyor: “Restoranların yeniden açılmasıyla tüketicilerin mekanlarındaki deneyimlerini daha keyifli hale getirmek için sadece restoran kanalına özel, Avrupa dizayn ödüllü cam şişemizi Türkiye’ye getirdik. Menülerde en çok tercih edilen ürünlerimizden olan Pepsi Max ve Pepsi Twist ürünlerimizin kapak altlarında, evlerinde daha çok zaman geçiren tüketicilerin ihtiyaçlarına yönelik internet ve oyun kodu hediyeleri ile yer aldık. Ayrıca restoranların özellikle kısıtlı sipariş alabildikleri durumları ön görüp onlara ek ciro yaratma imkanı sağlamak için Doritos, Lays ve Ruffles gibi en sevilen markalarımızla cips portföyümüzü ev dışı tüketim kanalında da servis etmeye başladık.”