Ekonomistler cari açığı değerlendirdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ödemeler dengesi verilerine göre, cari işlemler açığı, mayısta 5 milyar 885 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, 12 aylık açık ise 57 milyar 637 milyon dolar oldu.
 
Veriye ilişkin değerlendirmelerde bulunan Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, mayıs ayında cari açığın hem kendi hem de piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğini söyledi.
 
Haziran ayına ait gümrük dış ticaret verileri çerçevesinde ilk tahminlerine göre, yıllık açıkta 9 aydır süren artış trendinin son bulabileceğini belirten Tokalı, “Özellikle, kur gelişimi ve TCMB’nin parasal sıkılaşma adımlarının ardından büyümede yavaşlamayı da dikkate aldığımızda, yıllık açığın haziran ayından itibaren düşmeye başlaması beklenebilir. Bu çerçevede, yıl sonuna ait cari açık tahminimizi 53,5 milyar dolar olarak koruyoruz.” diye konuştu.
 
Tokalı, yükselen küresel faiz ortamının cari dengeyi olumsuz yönde etkilediğine ve faiz giderlerinin hem önceki ay hem de önceki yılın aynı ayının oldukça üzerinde olduğuna dikkati çekti.
 
Bunların yanı sıra bavul ticaretinde süren ılımlı toparlanma, doğrudan yatırımlara yönelik kar transferleri ve portföy yatırımlarına ait giderlerdeki hızlanmanın yavaşlamasının yıllık açıktaki artış hızını yavaşlattığını aktaran Tokalı, şunları kaydetti:
 
“Finansman tarafında ise doğrudan yatırımların hızı azalmakla birlikte devam eden katkısı ve yatırım eğilimini gösteren reel sektörün uzun vadeli borçlanmasının güçlenmesinin yarattığı iyimserliğe karşın; bankaların yurt dışı muhabirlerindeki döviz mevduatlarının artış yönüne dönmesi ve yabancı yatırımcıların devlet iç borçlanma senetlerinin net satış tarafına geçmesi ve hissede sınırlı da olsa satışta kalması, bankaların uzun vadeli net borçlanmasının yeniden eksiye dönmesi gibi zayıflıklar dikkat çekiyor. Ayrıca, net hata ve noksan kaleminin, şubat-nisan döneminde kaydedilen 4,8 milyar dolarlık döviz girişinin ardından mayıs ayında da 3,4 milyar dolar daha yükselişe işaret ettiğini görüyoruz. Söz konusu döviz girişine karşın, resmi rezervler mayısta 2,8 milyar dolarlık azalış kaydetti. Üstelik, TCMB verilerinden bu eğilimin haziranda da devam ettiğini ve rezervlerde 8 milyar dolar civarında ek bir erime daha gözlenebileceğini görüyoruz.”
 
Banu Kıvci Tokalı, kurdaki değer kaybı ve büyümedeki yavaşlamanın, cari açıktaki artışın hız kesmesi açısından destekleyici olduğunu belirterek, bununla birlikte küresel normalleşme ve ticaret savaşlarına ilişkin endişelerin gelişen piyasalara yönelik sermaye akımında yarattığı baskının, finansman koşulları açısından dış dengenin sürdürülebilirliğini gündemde tutacağını sözlerine ekledi.
 
“Doğrudan yatırımlardaki girişleri olumlu, ancak katkısı sınırlı”
İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya ise cari açığın mayısta ocaktan sonraki en yüksek seviye olarak açıklandığına işaret etti.
 
Doğrudan yatırımlarda girişler olduğunu, ancak cari açığın finansmanına yönelik katkıda oldukça düşük kaldığını anlatan Yalçınkaya, “Doğrudan yatırımlarda mayısta ayında 429 milyon dolar giriş olmuş. Bu rakam ocak-mayıs döneminde 2 milyar 181 milyon dolar seviyesinde. Geçen senenin aynı dönem aralığında yatırım girişleri 3 milyar 857 milyon dolardı. Bu açıdan bakıldığında geçen seneye kıyasla doğrudan yatırımlarda yavaşlama var. Yıllık bazda doğrudan yatırımlar da 2017 başından bu yana kıyaslandığında 6 milyar 528 milyon dolarla en düşük seviyede.” değerlendirmelerini yaptı.
 
Yalçınkaya, mayısta portföy yatırımlarında 1 milyar 15 milyon dolar çıkış olduğuna dikkati çekerek, “Bu rakam mayıs ayı finansmanı açısından oldukça olumsuz. 2018 yılı içerisinde mart ayından sonra en yüksek çıkış.” dedi.
 
Haziran ayında yabancıların toplam 274 milyon dolar alıcılı göründüğünü aktaran Yalçınkaya, şunları söyledi:
 
“Şu ana kadar mayıs ayı cari açık finansmanında baskı yapan göstergelerin haziran ayında yavaşlamasını beklemekteyiz. Bu açıdan bakıldığında haziran ayı finansmanı daha iyi olabilir. Öte yandan, normal şartlar altın turizm gelirleri mayısta artmaya başlar ve yaz aylarında cari açık içerisinde olumlu katkısını en üst seviyeye çıkartır. Mayıs ayı turizm gelirleri beklediğimiz üzere 2018’de 1,7 milyar dolarla en yüksek seviyeye ulaşmış. Türk lirasının küresel piyasada gerilemesi turizm gelirlerinin daha da artmasına katkıda bulunabilir. Haziran ayında da turizm gelirlerinin artarak cari işlemler dengesinde önemli bir katkı bulunmasını bekliyoruz.
 
Özetle, portföy çıkışlarında haziran ayında daha olumlu bir tablo ile karşılaşacağımızı düşünüyoruz. Doğrudan yatırımlardaki girişleri olumlu ancak katkısını sınırlı görüyoruz. Petrol fiyatlarındaki yüksek seviyelerin cari açık üzerinde baskı yapmasını beklemekle birlikte artmaya devam eden altın ithalatını olumsuz görmekteyiz. Turizm gelirlerindeki artış cari açığın kapanmasın önemli bir katkı verse de finansman kalitesinin düşük olması bu etkiyi sınırlıyor.”