Tüm sektörlerdeki lider şirketler her zamankinden daha fazla teknolojiye dayanıyorlar. Fortune Dünyanın En Beğenilen Şirketleri Yıldızlar listesinin 27’ncisinden de öğrendiğimiz gibi, bu liderler mal ve hizmetleri güvenilir bir şekilde, sıkıntıya, endişeye yol açmadan sunabilen devleri takdir ediyorlar. Yıllık kurumsal itibar sıralamamızda, 3,380 üst düzey yönetici, direktör ve analistin katıldığı ankete dayanarak Apple 18’inci ardışık yılda da ilk sıraya yerleşmeyi başardı; Amazon ve Microsoft altıncı yıldır üst üste ilk üç sırayı paylaşıyorlar. Üretken yapay zekanın büyük bir hızla gelişmesini sağlayan GPU çiplerinin üreticisi Nvidia, sürekli büyüyen etkisi sayesinde altı basamak sıçrayarak dördüncü sıraya yerleşti. Ayrıca bulut yazılım sağlayıcısı ServiceNow (No.42), global çip devi Taiwan Semiconductor (No.45) ve zayıflama ilacı öncüsü Novo Nordisk (No.46) ilk kez Yıldızlar listesinde yer aldı.
Tarihte çok az şirket Nvidia’nın baş döndürücü yükselişiyle boy ölçüşebilir. Şirket ve GPU çipleri üretken yapay zekaya olan talebin hızla artmasına katkıda bulundular. Son üç yılda, Nvidia’nın satış geliri dört katı üzeri artış gösterirken, hisse fiyatı ise yüzde 525 oranında arttı. Bu başarı belki bir gecede gerçekleşmiş gibi gözükebilir ama aslında yıllarca süren bir çalışmanın meyvesi. (Nvidia 1993 yılında kuruldu.) Fortune’un Dünyanın En Beğenilen Şirketler listesi de Nvidia’nın yükselişini, yapay zeka sayesinde 3 trilyon dolarlık bir iş olmasından çok önce takip etmeye başladı. Bizim şirketlerin yıldızlarıyla ilgili araştırmamız iki liste ortaya koydu (bkz; metodoloji); Nvidia her ikisinde de zirvede yer alıyor. Yıldızlar listesi ise, şirketlerin daha geniş çaplı bir iş topluluğundan gördükleri takdirlere göre hazırlanıyor. Nvidia bu listeye ilk kez 2021 yılında girdi; bu yıl 4’üncü sıraya yerleşti. Diğer liste ise sektör bazında sıralamayı içeriyor. Şirketlerde çalışanlara kendi kurumları ve rakipleri hakkında sorular sorarak, söz konusu kuruluşlara dokuz kategoride puan vermelerini istiyoruz. (Sonuçlar fortune.com’da yer alıyor.) İnsanlar bu rakamlarla görüşlerini belirtiyorlar. Nvidia, herkes tarafından tanınmadan çok önce kendi sektöründe kazanıyordu: İlk kez 2017 yılında yarı iletken sektörü sıralamasında zirveye yerleşti. Bu yıl ise, dokuz kategorinin altısında, tüm sektörlerdeki tüm şirketler arasında No.1 olmayı başardı. Apple’ın 2016 yılındaki rekorundan sonra ilk kez bir şirket bu başarıyı elde ediyor. Nvidia’nın kazandığı kategoriler yönetim kalitesi, ürün kalitesi ve yenilikçiliği içeriyor. Nvidia aynı zamanda, tüm dokuz kategoride ilk 10’da da zirveye oturmayı başardı. Bu seviyeye de yalnızca Procter&Gamble ulaşabilmişti. Yıldızlar listesinde birinci olan Apple da yedi kategoride toplamda 10 basamağa yerleşerek, bu alanda diğerleri kadar iddialı olduğunu gösterdi. Bazılarının yapay zeka yarışında geriye düştüğü için Apple’ı eleştirdiği bir yılda, anketimize katılan uzmanlar şirkete uzun vadede güvendiklerinin işaretini verdiler. Sektör sıralamalarında uzun süreli varlık göstermek de sık görülen bir durum. Bu yıl, Accenture 12’nci ardışık yılda da bilişim teknolojisi hizmetleri sektöründe zirveye yerleşti; Blackrock 13’üncü ardışık yılda varlık yönetiminde birinci oldu; UnitedHealth Group da her ne kadar yöneticisinin öldürülmesi tüketicilerin sağlık sisteminden hayal kırıklığına uğradıklarını gösteriyorsa da, üst üste 15’inci kez sağlık sigortasında birinciliğe yerleşti. Gayrimenkul ve kaza sigortasında, Geico’nun sahibi olan Warren Buffett’ın Berkshire Hathaway’i bu anketin tarihinde her yıl birinci oldu; bu da toplamda 27 kere oluyor. Bu yıl aynı zamanda pek çok dalgalanmaya da tanık olundu: Takip ettiğimiz 47 sektörün 16’sında birinciler değişti. Süper bölgesel bankalar arasında, PNC Bank varlık yönetimi işindeki büyüme dalgası sayesinde birinci sıraya yerleşti. Böylece U.S Bancorp’un zirvedeki 14 yıllık hakimiyetini sona erdirdi. Bazı değişiklikler daha derin bir krizi yansıtıyor. Giyimde, Ralph Lauren 2014 yılından beri ilk kez birinci sıraya yerleşerek, hisse değerinin yüzde 65 artışına tanık oldu. Böylece, on yıldır kesintisiz olarak birinci olan Nike’ı tahtından etti ancak 2024 yılında yeni ürünler pazara çıkaramadığı için satış gelirinde sert bir düşüşle sarsıldı. Enflasyonun damga vurduğu gıda hizmeti alanında ise, 5 dolarlık Happy Meal’i satan McDonald’s ilk sıraya yerleşti. Böylece, 12 yıldır zirvede olan ancak hem müşterilerinin hem de çalışanlarının memnuniyetsizliği nedeniyle büyümesi tekleyen kahve devi Starbucks’ın yerini aldı. Bu anket sonuçları hem Nike hem de Starbucks’ın yeniden enerji kazanmaya ihtiyaç duyduklarını gösteriyor. Belki de, her iki şirketin de 2024 yılında CEO’larını değiştirmeleri tesadüf değil. Bununla birlikte, Yıldızlar listemizde yer almaları, hala üzerinde bir şeyler inşa edebilecek iyi bir şöhrete sahip olduklarını gösteriyor. —Matt Heimer ve Scott DeCarlo
DÜNYANIN EN BEĞENİLEN ŞİRKETLERİ
1 APPLE
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
2 MICROSOFT
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
3 AMAZON
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
4 NVIDIA
BİLİM VE TEKNOLOJİ
5 BERKSHIRE HATHAWAY
FİNANS
6 COSTCO WHOLESALE
MAĞAZALAR VE BAYİLER
7 JP MORGAN CHASE
FİNANS
8 WALMART
MAĞAZALAR VE BAYİLER
9 ALPHABET
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
10 AMERICAN EXPRESS
FİNANS
11 DELTA AIR LINES
ULAŞTIRMA
12 COCA-COLA
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ
13 MARRIOTT INTERNATIONAL
MEDYA VE EĞLENCE
13 WALT DISNEY
MEDYA VE EĞLENCE
15 NETFLIX
MEDYA VE EĞLENCE
16 HOME DEPOT
MAĞAZALAR VE BAYİLER
17 SALESFORCE
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
18 GOLDMAN SACHS GROUP
FİNANS
19 PROCTER & GAMBLE
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ
20 FEDEX
ULAŞTIRMA
21 ELI LILLY
DOĞAL KAYNAKLAR
22 BLACKROCK
FİNANS
23 BMW
ULAŞTIRMA
24 NIKE
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ
25 TOYOTA MOTOR
ULAŞTIRMA
26 USAA
FİNANS
27 TARGET
MAĞAZALAR VE BAYİLER
28 SINGAPORE AIRLINES
ULAŞTIRMA
29 STARBUCKS
MAĞAZALAR VE BAYİLER
30 ACCENTURE
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
31 JOHNSON&JOHNSON
DOĞAL KAYNAKLAR
32 NORDSTROM
MAĞAZALAR VE BAYİLER
33 MORGAN STANLEY
FİNANS
34 VISA
FİNANS
35 UPS
ULAŞTIRMA
36 BANK OF AMERICA
FİNANS
37 DANAHER
BİLİM VE TEKNOLOJİ
38 PFIZER
DOĞAL KAYNAKLAR
39 PUBLIX SUPER MARKETS
MAĞAZALAR VE BAYİLER
40 CATERPILLAR
ULAŞTIRMA
41 L’OREAL
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ
42 SERVICENOW
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
43 IBM
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM
44 PEPSICO
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ
45 TAIWAN SEMICONDUCTORS
BİLİM VE TEKNOLOJİ
46 NOVO NORDISK
DOĞAL KAYNAKLAR
47 LOWE’S
MAĞAZALAR VE BAYİLER
48 MASTERCARD
FİNANS
49 SAMSUNG ELECTRONICS
BİLİM VE TEKNOLOJİ
50 ADOBE
BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM