Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın doğal sit alanlarında planlanan hidroelektrik santralleri (HES) projelerinin gerçekleştirilmesine yönelik ilke kararı bugün Resmi gazetede yayınlandı.
Resmi Gazete’de yer alan ilke kararı şöyle:
Doğal sit alanlarında yapılacak HES Projelerine ilişkin Bölge Komisyonlarına gelen başvuruların değerlendirilmesinde bilimsel temele dayalı karar alma bütünlüğünü sağlamak amacıyla Merkez Komisyonu İlke Kararı alınmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla aşağıdaki düzenleme gerçekleştirilmiştir.
Doğal sit alanlarında;
1) Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu sonucunda;
• Bölgesel, ulusal veya dünya ölçeğinde olağanüstü ekosistemleri/türleri bulunduran,
• Özgün ekosistem yapısına sahip, doğal alanların ekolojik bütünlüğünü sağlayan ve besin zinciri içinde yer alan kritik türleri barındıran,
• Küresel ve ulusal ölçekte dar yayılımlı, kritik, nesli tehdit ve tehlike altında endemik tür veya türlerin;
– üreme ve beslenme alanlarını ihtiva eden,
– hayati ihtiyaçlarını temin edebileceği uygun yaşama şartlarını sağlayan,
– göç ve yayılma alanlarını ve göç yollarını ihtiva eden,
• Ekolojik süreçleri, ekosistem hizmetlerini, ekolojik barınakları muhafaza eden, iklim değişikliklerine tampon sağlayan,
• Jeolojik ve jeomorfolojik açıdan istisnai özellikte olan,
kriterlerden en az birini bünyesinde bulunduran doğal sit alanlarında HES yapımına izin verilmeyeceğine,
2) Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu neticesinde yukarıda belirlenen özellikleri bünyesinde barındırmayan alanlarda;
• Bölge halkının içme ve tarımsal amaçlı su kullanım ihtiyaçlarının dikkate alınması,
• Ekolojik ihtiyaç debisinin araştırma çalışmasında belirlenerek su yatağındaki biyolojik çeşitliliğin devamını sağlayacak şekilde teminat altına alınması,
• Projelerin balık türlerinin geçişine izin verilecek şekilde düzenlenmesi,
• Proje ile yaban hayvanlarının geçişlerinin engellenmesi halinde uygun geçiş alanlarının oluşturulması,
şartıyla doğal sit alanlarında HES taleplerine değerlendirilme sonucu izin verilebileceğine, bu durumda yukarıda belirtilen özellikler dikkate alınarak;
3) Mevcut doğal sit derecelerine göre;
Doğal Sit Alanlarında yeniden değerlendirme yapılıncaya kadar; 1. maddede belirtilen özellikleri bünyesinde barındırmayan 1’inci, 2’nci ve 3’üncü derece doğal sit alanlarında 2. maddede belirtilen şartlar doğrultusunda izin verilebileceğine,
4) Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelikte tanımlanan kategorilere göre;
a) Kesin Korunacak Hassas Alanlarda HES projelerine izin verilmeyeceğine,
b) Nitelikli Doğal Koruma Alanlarında 1. maddedeki özelliklerden en az birini barındırması halinde izin verilmeyeceğine, bu özellikleri taşımayan alanlarda ise 2. maddedeki şartların yerine getirilmesi halinde izin verilebileceğine,
c) Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanlarında 2. maddedeki şartların yerine getirilmesi halinde izin verilebileceğine,
5) Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonlarında ekolojik temelli bilimsel araştırma raporunun konusu ile ilgili uzmanların bulunmaması durumunda, biyolojik çeşitlilik konusunda uzman biyologların ve/veya jeologlardan komisyonca görüş alınması gerektiğine,
6) Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonundan izin verilen alanlarda yapılacak HES projelerinin, alanın topoğrafik yapısı ve peyzaj değerleri dikkate alınarak projelendirilmesi ve bu projeye ilişkin ilgili Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonundan uygunluk kararı alınması gerektiğine,
Karar verildi.