Çin’de yerleşik analistlere göre, Çin’in ABD gümrük vergilerine tepkisi daha çok yerli ekonomiyi teşvik ve ticari ortaklarla ilişkileri güçlendirmek şeklinde olacak.
Çin’in ABD’ye bu yılki ihracatı zaten yüzde 20’lik ilave gümrük vergilerine maruz kalmıştı; yeni vergilerle de bu oran toplamda yüzde 54’e çıktı. Ürün segmentine göre uygulanan vergi oranı değişebiliyor.
CUHK Business School’dan akademisyen Bruce Pang, “Çin’in kısa vadede gümrük vergileriyle misillemede bulunmak gibi bir tepki göstereceğini sanmıyorum” diyor. Pang, bunun yerine Çin’in ihracat destinasyonlarını ve ürünlerini artırmak, aynı zamanda iç tüketimi teşvik etmek gibi formüllere odaklanacağını düşünüyor.
Goldmas Sachs’a göre, Çin ekonomisinin yaklaşık yüzde 20’si ihracata dayanıyor. Daha önce, yaklaşık yüzde 60 oranındaki yeni ABD gümrük vergilerinin GSYİH’yi yaklaşık yüzde 2 oranında düşürebileceği tahminleri yapılmıştı. Kuruluş, hala Çin’in yıllık GSYİH büyüme öngörüsünü yüzde 4,5’te tutuyor.
Çinli ekonomist Larry Hu da, Pekin yönetiminin son yıllarda mevzuatı gevşetmesinin aslında yaklaşan yavaşlamayı ve hatta ihracatta ciddi bir çakılmayı öngörmesiyle ilişkili olduğunu söylüyor. Hu, vergilerin olumsuz etkisini telafi etmek için Çin’in iç tüketimi teşvik edeceği görüşüne katılıyor. Ona göre, ülke hala yüzde 5 civarı ekonomik büyümeyi tutturabilir.
Değişen dünya ticareti
Trump’ın ilk başkanlık döneminden farklı olarak bu kez gümrük vergilerinde tek hedef Çin değil. Çok sayıda ülke gümrük vergisine maruz kalacak ve bunlardan Vietnam ve Tayland gibi ülkeler de Çin mallarının ABD’ye ulaşması için alternatif yollar sundular.
Danışmanlık kuruluşu Tidalwave Solutions’da kıdemli ortak Cameron Johnson, Çin’in ihracat üssü Yiwu’da işlerin gümrük vergileri yokmuş gibi normal yürüdüğünü belirterek, bunun rakiplerin avantaj yakalamayacağı algısından kaynaklandığını belirtiyor. Daha önce ABD’nin şirketleri Çin’i tedarik zincirinden çıkarıp, başka ülkelere yönelmeye zorladığını ancak Çinli imalatçıların bu süreçte bağlantılarını çeşitlendirerek kapsama alanlarını genişlettiklerini kaydediyor.
Johnson sözlerini şöyle sürdürüyor: “Şu bir gerçek ki, yeni ABD gümrük vergileri Asya ve Afrika’nın büyük bir bölümünü Çin’e sunuyor ve ABD de buna hazır değil.” Analiste göre, Çin ülkede faal olan Amerikan şirketlerinin işini zorlaştırmayacak, bunun yerine başka ticari ilişkiler kurmaya odaklanacak.
Trump’ın ilk başkanlık görevinin 2021 yılı başlarında sona ermesinden beri, Çin Güneydoğu Asya’yla ticaretini o kadar artırdı ki, Pekin artık bölgenin en büyük ticari ortağı; ardından AB ve daha sonra ABD geliyor.