Gazete, bu belgelerin Guardian, BBC, Le Monde ve merkezi Washington’da bulunan Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun ortak çabasıyla ele geçirildiğini belirtiyor.
Guardian, 2005-2007 yıllarını kapsayan dosyaların, toplam hacmi 120 milyar dolara yaklaşan 30 binden fazla hesaba ışık tuttuğunu, bankanın bu dönemde, müşterilerinin düzenli olarak çoğunlukla döviz olmak üzere yüksek miktarlarda nakit çekmesine izin verdiğini, varlıklı müşterilerine Avrupa’daki vergilerden kurtulmasına sağlayacak hesaplar açtığını kaydediyor. Gazete ayrıca, bankanın bazı beyan edilmemiş “kara hesapların” yerel vergi makamlarından gizlenmesine yardımcı olduğunu, uluslararası suçlulara, yolsuzluğa karışmış iş insanlarına ve yüksek risk grubundaki bireylere kapı açtığını yazıyor.
Guardian’a göre, merkezi Londra’da bulunan HSBC, sızdırılan belgelerle ilgili olarak “geçmişteki mevzuata uyum ve denetim hatalarını” kabul etti ve o dönemde bankada kararların daha çok ülke bazında alındığını, 2011’den sonra İsviçre’deki uyum standartlarının yükseltildiğini duyurdu. Açıklamada, 2007’den sonra İsviçre’de HSBC’nin standartlarına uymayan birçok kişinin hesabının kapatıldığı, bu süre içinde müşteri tabanının yüzde 70 oranında küçültüldüğü belirtildi.
3.105 Türk’ün hesabı var
“Swissleaks” adı verilen belgelere göre, Bankanın İsviçre’deki merkezinde, İsviçre’den 11 bin 235, Fransa’dan 9 bin 187, İngiltere’den 8 bin 844, Brezilya’dan 8 bin 667, İtalya’dan 7 bin 499, İsrail’den 6 bin 554, ABD’den 4 bin 183, Arjantin’den 3 bin 625, Türkiye’den 3 bin 105 ve Belçika’dan 3 bin 2 hesap bulunuyor. Yaklaşık hacmi 120 milyar doları aşan 30 bin hesap içinde Türkiye’ye ait hesapların hacminin ise 3,4 milyar dolara yaklaştığı belirtiliyor.ı. Araştırmaya göre bankadaki hesaplarında en çok parası olan Türk’ün 263.7 milyon doları bulunuyor. Rapora göre 2005-2007 arasında Türkiyeli müşterilerin 3.5 milyar dolarlık mevduatı bankada hesabı olan 188 ülke arasında 23’üncü oldu.
İsmi yer alan tek Türk işadamı
AFP’ye göre HSBC’nin hesaplarında şu ana kadar ismiyle yer alan tek Türk işadamı Selim Alguadiş. Alguadiş EKA Yönetim Kurulu Başkanılğı görevini yaparken 2009 yılında İran ve Libya’ya nükleer santral parçaları sattığı için ABD tarafından mali kara listeye alınmıştı. AFP’nin haberine göre Alguadiş hesabının varlığını doğruladı.
İsviçre’de ismi olan ünlü isimler
Aliko Dangote (Bloomberg’e göre Afrika’nın en zengin adamı), Diego Forlan (Dünyaca ünlü futbolcu), Fernando Alonso (Dünyaca ünlü F1 pilotu), Flavio Briatore (Renault F1 takımının başkanı), Karekin II (Ermeni Ortodoks Kilisesi Lideri), Ürdün Kralı II. Abdullah, Kâbus bin Seyd El Ebu Seyd (Umman Sultanı), Valentino Rossi (MotoGP pilotu)
İngiltere Başbakanlığı açıklama yaptı
İngiltere Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Vergi kaçakçılığı her zaman kötüdür. İngiltere’de Maliye Bakanlığı’nın Vergi Dairesi (HMRC) hakkında endişe söz konusu olan konuları takip ediyor ve araştırıyor. Her zaman da güçlü, yoğun bir şekilde takip etmeli. Vergi kaçakçılığı ve vergiden kaçınmak her zaman yanlıştır” ifadeleri kullanıldı.
İngiliz Parlamentosu Kamu Hesapları Komisyonu Başkanı ve muhalefetteki İşçi Partili milletvekili Margaret Hodge, HSBC’ye yönelik iddialarla ilgili dönemin İngiltere Ticaret ve Yatırım Bakanı Lord Green hakkındaki iddialarla ilgili olarak, “Ya bilmiyordu ve direksiyon başında uykuya daldı ya da biliyordu ve bundan dolayı şüpheli vergi uygulamalarına dahil oldu” dedi.
İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye konuşan Hodge, “Her iki şekilde de sorumlu kişi oydu ve bence cevaplandırması gereken gerçekten önemli sorular var” ifadesini kullandı.
İngiltere merkezli sivil toplum kuruluşu Global Witness ise vergi kaçakçılığının önüne geçilebilmesi için daha sıkı bir regülasyonun uygulanması çağrısında bulundu.
Global Witness Kara Para Aklanmasıyla Mücadele Komitesi’nin Başkanı Robert Palmer ise “Bu ihlaller, İngiltere’nin en büyük bankalarının, müşterilerinin paralarını ve kaynağını saklamalarına yardımcı olmak konusunda ne kadar ileri gidebildiğini gösteriyor” dedi.
HSBC’nin mazisi kirli
Zengin müşterilerinin hesaplarını gizlemelerine ve vergi kaçırmalarına yardım etmekle itham edilen HSBC için aslında bu tür suçlamalar yeni değil. Nitekim banka 2012 yılında ABD Senatosu tarafından da Meksikalı uyuşturucu kartellerinin paralarını aklamak ve terörü finanse etmekle suçlanmıştı. HSBC o dönemde olası yasal soruşturmaları önlemek için Amerikan yönetimine 1.9 milyar dolar tutarında bir ceza ödemişti.
2012 yılı yazından itibaren diğer pek çok uluslararası finans kuruluşunun yanı sıra HSBC’nin adı da bankalar arası fazi oranı Libor ve Euribor’da manipülasyon iddialarına karışmıştı.
2013’te de yine bankanın adının karıştığı bu kez 5 trilyon 300 milyar dolarlık döviz piyasasıyla ilgili manipülasyon skandalı patlak vermişti. Uzun bir soruşturma sonucunda HSBC’nin yanı sıra UBS, Royal Bank of Scotland, Citigroup ve JP Morgan İsviçre, İngiltere ve ABD’deki yetkililere 3,4 milyar euro ödemek zorunda kalmıştı.
Yine HSBC’nin Amerika’daki riskli mortgage kredilerinde uzmanlaşmış birimi de 2013 yılı yaz aylarında, subprime krizinin yaşandığı günlerde müşterilerine aktiflerinin niteliğiyle ilgili yalan beyan vermekle suçlanmış bunun sonucunda Illinois mahkemesinin açtığı davada 11.000 kadar mağdur şikayetçiye 1.5 milyar dolar tazminat ve bir milyar dolara yakın da faiz ödemişti.
Öte yandan, Swissleaks olarak adlandırılan skandalın ardından HSBC’nin İsivçre’deki faaliyetlerini soruşturmakla görevlendirilen Belçikalı savcı, banka soruşturmayla ilgili işbirliğini reddettiği için yöneticileri hakkında yakalama kararı çıkartabileceğini bildirdi.
Belçika yargısı geçen kasım ayında HSBC’nin İsviçre birimini, Belçikalı elmas tüccarlarının ve diğer zengin müşterilerin vergi vermemek için paralarını ülke dışına kaçırmalarına yardım etmekle suçlamıştı.