Küresel Lojistikte Alarm Zilleri

Dev konteyner gemisi Evergreen’in Süveyş Kanalı’nda sıkışması, zaten sıkıntılı olan deniz taşımacılığının sorunlarını daha da ağırlaştırdı.

Dünyanın en önemli ticaret arterlerinden biri olan Süveyş Kanalı’nın geçenlerde yaklaşık 400 metre uzunluğundaki dev bir konteyner gemi tarafından bloke edilmesi, küresel tedarik zincirlerinin ne kadar gerildiğini ve zorlandığını ortaya koydu. Aslınca Evergreen adlı bu dev geminin karaya oturmasından çok önce de, dünyada mal dolaşımının gittikçe daha pahalı hale geldiği ve talebin gittikçe arttığı bir süreçte, egzersiz bisikletinden peynire kadar hemen her ürünün tedariğinde sıkıntılar yaşanıyordu. Evergreen’in kanala sıkışması tüketici ürünlerinin Asya’dan Avrupa’ya ve Kuzey Amerika’ya, tarım ürünlerinin ise tersi yönde ulaşımında gecikmelere yol açtı. Kanal halihazırda küresel ticarette yüzde 12’lik bir paya sahip.Dünyanın en büyük lojistik firmalarından biri olan C.H.Robinson’un CEO’su Bob Biesterfeld, “Tedarik zincirinde şimdiye kadar görülmemiş bir darboğazla karşı karşıyayız” diyor.Hacim olarak küresel ticaretin yüzde 80’inden fazlası deniz ulaşımıyla sağlanıyor ve bu arterlerdeki herhangi bir aksama tedarik zincirinde milyarlarca dolarlık bir maliyet anlamına geliyor. Nitekim S&O Global Platts’ın rakamlarına göre, 12 metrelik bir konteynerın ortalama sevkiyat maliyeti geçen haziran ayında 1,040 dolarken, bu yıl martta 4,570 dolara yükseldi.Üstelik bu maliyet gittikçe artıyor. Şubat ayında, ABD’nin deniz yoluyla mal ithalatının konteyner nakliyat maliyeti 5,2 milyar dolar oldu; oysa aynı rakam 2020 yılı şubat ayında 2 milyar dolardı.Bu artan maliyet bir süre sonra tüketicilere fiyat artışı şeklinde yansıyarak, Wall Street’in zaten halihazırdaki korkulu rüyası olan enflasyonu şaha kaldırabilir.Koronavirüs geçen yıl fabrikaların kapanmasına yol açıp, ticaretin normal seyrine sekte vurdu. Pandeminin başlarında ekonomik faaliyet büyük oranda azaldı ancak daha sonra ticari hacimde yeniden meydana gelen büyük sıçrama şirketleri hazırlıksız yakaladı. ABD’de Under Armour, Hasbro, Dollar Tree, Urban Outfitters, Crocs gibi tüketici ürün ve perakende şirketleri kısa süre önce konteyner azlığına, limanlardaki trafik sıkışıklığına, artan ulaştırma masraflarına ve lojistikteki zorluklara dikkat çektiler. Costco ay başında yaptığı açıklamada, konteyner sayısındaki yetersizlik nedeniyle ithal peynirleri stoklayamadığını duyurdu. ABD ve diğer ülkelerdeki ithalat artışı tüm dünyada konteyner azlığına yol açtı. Dünyada otomobilden makineye, kıyafetlere ve diğer tüketici ürünlerine kadar her şey bu metal kutularda taşınıyor. Bunları üreten şirketler de genellikle Çin’de ve çoğunun da pandeminin başında kapanması, artan talebin karşılanmasını zorlaştırdı.Yetkililere göre, tüketici talebindeki artış önümüzdeki dönemde de devam edecek; buna karşılık, konteyner sayısının da bu sürede artması beklenmiyor. Dolayısıyla, lojistikte yaşanan sıkıntı kaçınılmaz olarak tüketici ürün fiyatlarına yansıyacak.