ABD Başkanı Donald Trump’ın, Beyaz Saray’daki ilk yılında vergi oranlarını indirme planıyla New York borsası, yatırımcılara kazandırdı ve endeksler bu dönemde rekor üstüne rekor kırdı.
Trump’ın ABD’de kurumlar vergisi oranını indirme planıyla ABD’li firmaların gelirlerinin artış göstermesi beklenirken, yatırımcıların Amerikalı şirketlerin hisselerine yönelik talebi de arttı.
New York borsasında endeksler, Trump’ın 20 Ocak 2017’de başkanlık koltuğuna oturmasıyla 12 Ocak 2018’e kadar yüzde 22 ila yüzde 31 arasında artış kaydetti.
AA muhabirinin derlediği verilere göre, söz konusu tarihler arasında Dow Jones Sanayi Endeksi 19.827 puandan 25.803 puana tırmanarak yüzde 30,1 artış gösterirken, Standard & Poor’s 500 (S&P 500) Endeksi 2.271 puandan 2.786 puana yükselerek yüzde 22,7, Nasdaq Teknoloji Endeksi de 5.555 puandan 7.261 puana ulaşarak yüzde 30,7 kazanç sağladı.
İlk 40 günde endeksler yüzde 5’in üzerinde yükseldi
Başkanlık koltuğundaki ilk ciddi testini 28 Şubat 2017’de ABD Kongresi’ne veren Trump, buradaki konuşmasında, şirketlerin ABD’ye milyarlarca dolarlık yatırım yapacağını ve on binlerce yeni istihdam oluşturacağını vurguladı.
Trump’ın Kongre’ye hitabından kısa bir süre sonra New York borsasında endeksler rekor seviyeye ulaştı. 1 Mart 2017’de Dow Jones Sanayi Endeksi 21 bin puanın, S&P 500 Endeksi 2 bin 400 puanın ve Nasdaq Teknoloji Endeksi de 5 bin 900 puanın üzerine tırmandı.
20 Ocak-1 Mart 2017 döneminde Trump’ın Beyaz Saray’daki ilk 40 gününde, endeksler yüzde 5’in üzerinde prim yaptı. Söz konusu dönemde Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 6,5, S&P 500 Endeksi yüzde 5,5 ve Nasdaq Teknoloji Endeksi yüzde 6,3 yükseldi.
Nisan-eylül dönemi
Trump hükümeti, nisan ayından itibaren halk arasında “Obamacare” olarak bilinen sağlık reformunun iptaline odaklanırken, vergi reformunu ikinci sıraya attı.
Seçim kampanyasının en önemli vaatlerinden olan kurumlar vergisi oranını indirme planına Trump’ın yeterli önemi vermediğini düşünen yatırımcıların risk iştahları, 2017’nin ikinci ve üçüncü çeyreklerinde azaldı.
Dow Jones ve S&P 500 endeksleri, Nisan-Temmuz 2017 döneminde dalgalı bir seyir izlerken, endeksler ancak eylül ayından itibaren yükseliş trendine girebildi.
Obamacare’in iptalini gerçekleştirmekte başarılı olamayan Trump hükümeti, eylül ayından itibaren vergi reformuna odaklandı.
Trump’ın öncelikli hedefi 2017 sona ermeden ABD’nin yaklaşık 30 yıllık vergi sistemini değiştirmekti. Trump hükümeti, vergi reformunu Kongre’den geçirebilmek için Cumhuriyetçi Parti içindeki ayrılıklar ve Demokrat Parti’deki farklı görüşlerle mücadele etmek zorunda kaldı.
Kasımdan sonra yeni rekorlar geldi
Yatırımcılar, 2017 bitmeden vergi reformunun yasalaşma ihtimalini güçlü görürken, S&P 500 Endeksi 21 Kasım’da 2 bin 600, Nasdaq Teknoloji Endeksi 28 Kasım’da 6 bin 900, Dow Jones Sanayi Endeksi de 30 Kasım’da 24 bin barajını aşarak yeni rekor seviyelere ulaştı.
Vergi reformu yasa tasarısı, 20 Aralık’ta ABD Kongresi’nde kabul edilmesinin ardından 22 Aralık’ta Trump tarafından imzalandı ve yasalaştı. Böylece Trump, seçim vaatlerinin en önemlilerinden biri olan vergi reformunu Beyaz Saray’daki ilk yılını doldurmasına yakın gerçekleştirmiş oldu.
ABD’de kurumlar vergisi oranını yüzde 35’ten yüzde 21’e indirecek vergi reformunun yasalaşmasının ardından New York borsasındaki endeksler, yükselmeye devam etti ve 2017’yi güçlü bir şekilde tamamladı.
New York borsası 2018’e de yükselerek başladı. S&P 500 Endeksi 3 Ocak’ta 2 bin 700 puanın, Dow Jones Sanayi Endeksi 4 Ocak’ta 25 bin puanın, Nasdaq Teknoloji Endeksi de 5 Ocak’ta 7 bin 100 puanın üzerine çıkarak yeni rekorlar kırdı.
Böylece Trump’ın Beyaz Saray koltuğuna oturduğu 20 Ocak 2017 ile 12 Ocak 2018 döneminde Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 30,1, Standard & Poor’s 500 (S&P 500) Endeksi yüzde 22,7 ve Nasdaq Teknoloji Endeksi de yüzde 30,7 kazanç sağlamış oldu.
Trump Obama’nın gerisinde kaldı
New York borsasının rekor seviyeye ulaşması konusunda Trump’ın sık sık sosyal medyadan paylaşım yapması dikkati çekti.
Trump, 7 Ocak’ta Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “Borsa, sadece rekor kırarak değil, istihdam da yaratarak ülkemize katkıda bulunuyor” ifadesini kullanırken, 4 Ocak’ta da “Borsa, yeni bir rekor kırdı. Obama, bu rakamları yakalasaydı dünyadaki en büyük haber olurdu.” yorumunda bulundu.
Öte yandan, New York borsasının performansı, Trump’ın ilk yılında selefi Barack Obama’nın Beyaz Saray’daki ilk yılına kıyasla geride kaldı.
ABD ekonomisinin gerilediği ve küresel finansal krizin en ağır hissedildiği dönemde ABD Başkanı olan Obama’nın ilk yılında, S&P 500 ve Nasdaq Teknoloji endeksleri, Trump’ın ilk yılına kıyasla çok daha iyi bir performans sergilemişti. 20 Ocak 2009 ila 15 Ocak 2010 dönemindeki ilk yılda Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 28, Standard & Poor’s 500 (S&P 500) Endeksi yüzde 33,8 ve Nasdaq Teknoloji Endeksi de yüzde 50,5 kazanç sağlamıştı.
ABD doları geriledi, altın ve devlet tahvili faizi yükseldi
Trump’ın Beyaz Saray’daki ilk yılında Amerikan doları gerilerken, altın ve 10 yıllık ABD devlet tahvili faizi yükseliş kaydetti.
Buna göre, 20 Ocak 2017-12 Ocak 2018 döneminde, altının ons fiyatı 1.204 dolardan 1.334 dolara yükselerek yüzde 10,8 artış gösterdi. Söz konusu dönemde 10 yıllık ABD devlet tahvili getirisi de yüzde 2,467 seviyesinden yüzde 2,550 seviyesine yükselerek 3,36 puan arttı.
Aynı dönemde Amerikan dolarının avro, Japon yeni, İngiliz sterlini, Kanada doları, İsveç kronu ve İsviçre frangı olmak üzere 6 diğer para birimine karşı değerini ölçen “Uluslararası Dolar Endeksi” yüzde 9,9 değer kaybederek 100,69’dan 90,73’e geriledi.
Bu dönemde ABD doları, İngiliz sterlinine karşı yüzde 9,9 değer kaybederek 0,7284, avroya karşı yüzde 12,2 azalarak 0,8206 ve Japon yenine karşı yüzde 3,1 gerileyerek 111,04 oldu. Amerikan doları Türk lirasına karşı da yüzde 0,45 gerileyerek 3,7655’ten 3,7483 seviyesine geriledi.
Amerikan dolarının diğer para birimlerine göre değerinin düşmesi, ABD’nin ihracat hacmini artırarak ülkenin ticaret açığını düşürmek isteyen Trump için olumlu bir gelişme oldu. Trump, başkanlık koltuğundaki ilk 100 gününde ABD dolarının diğer para birimlerine karşı çok güçlü olduğunu belirtmişti.
20 Ocak 2017-12 Ocak 2018 döneminde dünya genelinde en yaygın kullanılan Londra Brent türü ham petrolün varil fiyatı, 55,49 dolardan 69,87 dolara yükselerek yüzde 26 arttı.
ABD’nin Batı Teksas (WTI) türü ham petrolün varil fiyatı da bu dönemde 52,42 dolardan 64,30 dolara tırmanarak yüzde 22,7 yükseldi.