Faizli enstrümanlardan vazgeçmeyen portföylerin tercihleri arasında yer alan özel sektör tahvillerinin arzı, artan faiz ve dolar kuruna rağmen sürüyor. Özel sektör tahvilleri(ÖST), şirketler için banka kredisi dışında alternatif bir borçlanma aracı. Düşük faiz ve düşük kur dönemlerinde şirketlerin rahat borçlanabilmesini sağlıyor. Piyasalarda daralma yaşandığındaysa temerrüt riski taşıyorlar. Bu nedenle ekonominin küçüldüğü dönemlerde ÖST’lere yönelim de düşmekte. Verilere göre 2017’nin dokuz aylık döneminde ÖST’lerde 91,9 milyar TL’lik halka arz gerçekleşti. 2014 yılında 66.4 milyar TL olan halka arz tutarı yüzde 38,5 arttı. Piyasalarda ise şimdilerde volatilite artmış durumda. Dolar kuru eylül ayında 3,38’lerden başladığı çıkışı sürdürerek 3,90’lı seviyelere çıkarırken gösterge faizde 13,73 görüldü. Piyasalardaki hareketlilik özel sektörün tahvil ihracını sekteye uğratabilirdi. Üstelik Türkiye’ye yönelik olumsuz değerlendirmeler sürüyor. Standard and Poor’s kasım ayında Türkiye’yi dünyanın en kırılgan, daha açık bir ifade ile en sorunlu, beş ülkesi arasında gösterirken Mısır ile aynı kategoride değerlendirdi. Kırılgan diğer ülkeler ise Arjantin, Pakistan ve Katar. Bu durum sermaye akışını sınırlayabilir. Bununla birlikte hemen belirtmek gerekir ki özel sektör tahvillerinde en büyük risk firmaların temerrüde düşmesi. Ata Portföy Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Gerz, kasım ayı raporunda yaptığı değerlendirmede; “Faizlerde yaşanan yükseliş ve özel sektör tahvillerinde yaşanan sorunlar nedeniyle sabit getirili fonlarımız açısından olumsuz bir aydı. Ödeme sorunu yaşayan özel sektör tahvillerinde yeniden yapılandırma çalışmaları başarıya ulaştıkça geçmiş zararın önümüzdeki aylarda telafi edilmesini bekliyoruz.” dedi. Yatırım fonlarının portföylerindeki özel sektör tahvilleri fonların portföyünde yüzde 43, emeklilik fonlarının portföyünde ise yüzde 10 oranında bulunuyor.
Son beş yılda hızlı büyüdü
Emeklilik fonlarında 2012 başında yüzde üç olan özel sektör tahvil oranı 2017’de yüzde 10,91’e çıktı. Bireysel Emeklilik Sistemine dahil fonlarının toplam büyüklüğü 76,4 milyar TL. Söz konusu fonların portföyünde bulunan özel tahvil fonu büyüklüğü ise 8,3 milyar TL. Yatırım fonlarındaysa oran çok daha büyük. 2012 başında yatırım fonlarında yüzde 11,29 olan özel sektör tahvil oranı bu yıl yüzde 43,63’e çıktı. Yatırım fonları getirisi daha yüksek olması sebebiyle bu dönemde özel sektör tahvillerine yöneldi. 48,8 milyar TL tutarındaki yatırım fonu büyüklüğü göz önüne alındığında burada 21 milyar TL tutarında özel sektör tahvili bulunduğu görülmekte. Faiz ve kur hareketlenmesiyle ilgi odağından çıkma ihtimali ise şirketlerin çıkardığı tahvillerde faiz artışlarına yol açabilecektir. Bununla birlikte son beş yıldaki büyüme korunuyor. Portföy yöneticileri ise asıl risk olarak özel sektör tahvil ihraçlarında temerrüde düşen şirketlerle ilgili düzenlemelerin boşluk ve eksiklik içermesine dikkat çekiyorlar. Görüldüğü kadarıyla özellikle temerrüt karşısında yatırımcıların doğan risklerini minimize edilebilmek reel piyasalardaki dalgalanmalarda dahi ÖST’lerin ihracının artarak sürmesine imkan verecektir.