Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın, “ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ilan edeceğini” ve “Tel Aviv’deki Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması hazırlıkları için talimat verdiğini söyleyeceğini” açıkladı.
Üç üst düzey Beyaz Saray yetkilisi, Trump’ın bugünkü Kudüs açıklamasıyla ilgili olarak basın mensuplarına telekonferans yoluyla değerlendirmelerde bulundu.
Adları açıklanmayan üst düzey yetkililerden ilki, “Başkan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ilan edecek. Başkan ayrıca Dışişleri Bakanlığına, Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması hazırlıklarına başlaması talimatı verdiğini de açıklayacak. Ancak bu, taşınmanın hemen yarın olacağı anlamına gelmiyor, zaten pratikte de elçiliği hemen taşımak mümkün değil.” açıklamasını yaptı.
Yetkili, “Başkan’ın görüşü, Kudüs’ün hem İsrail’in tarihi anlamda başkenti olduğu, hem de bugünkü pratikte İsrail’in birçok yönetsel organının halihazırda Kudüs’te bulunduğu gerçeğini tanımaktır.” yorumunu yaptı.
Yeni büyükelçilik yıllar alacak
Tel Aviv’deki büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması noktasında gerekli hazırlıkların Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda başlayacağını da dile getiren yetkili, “Tel Aviv’deki elçilikte yaklaşık bin personel çalışıyor. Onları bugün Kudüs’e taşıyabileceğimiz herhangi bir yerleşke bulunmuyor. Bu yeri bulmak, güvenlik endişelerini gidermek ve binayı inşa etmek zaman alacaktır.” ifadelerini kullandı.
Büyükelçiliğin taşınması noktasında Trump’ın herhangi bir zaman çizelgesi öngörmeyeceğini kaydeden yetkili, bununla birlikte Trump’ın, “Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını öngören ve bugüne kadar her 6 ayda bir ertelenen kararı, (bu süre içinde büyükelçilik taşınamayacağı için) 6 aylığına bir kez daha erteleyeceğini” belirtti.
Sınırla ilgili bir politika değişikliği yok
Öte yandan yetkili, bu kararın, ABD’nin Filistin ile İsrail arasındaki sınır konularında ve diğer meselelerdeki mevcut politikasında bir değişiklik anlamına gelmediğini de vurguladı.
Bir diğer yetkili ise Trump’ın hala iki devletli çözüm konusunda ve İsrail ile Filistin arasında bir barış mutabakatına varılabileceği noktasında umutlu olduğunu belirtti. Aynı yetkili ayrıca, söz konusu Kudüs kararının “iki devletli çözüme engel bir durum olmadığını” düşündüklerini sözlerine ekledi.
Diğer yetkili ise Doğu Kudüs’teki belli bazı bölgelerin halen “işgal edilmiş Filistin toprakları” olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, “Başkan’ın bu kararı, söz konusu yargısal konularla ilgili bir değişiklik önermemektedir. Başkan’ın kararı egemenlik sınırlarını etkileyecek bir karar değildir. Tüm bu meseleler, müzakere sürecinde tartışılacak konulardır.” değerlendirmesini yaptı.
Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, Trump’ın, Tel Aviv’deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasıyla ilgili kararını çarşamba günü (bugün) ilan edeceğini açıklamıştı.
ABD yönetiminin, 1995’teki Kudüs Büyükelçilik Yasası’na göre İsrail’in başkenti Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması öngörülüyordu. Ancak söz konusu yasa 22 senedir Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama’nın başkanlık dönemlerinde her 6 ayda bir “ulusal güvenlik” gerekçesiyle erteleniyordu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ‘Kudüs’ için yoğun telefon diplomasisi
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma planına ilişkin gelişmeleri değerlendirmek amacıyla telefon görüşmeleri yapıyor.
Erdoğan, bu sabah Malezya Başbakanı Necip Rezak, Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid Sibsi ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüştü.
Görüşmelerde, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma girişiminin, Ortadoğu’da barış sürecini sekteye uğratacağına dikkati çeken Erdoğan, bölgede barış ve istikrar için 1967 sınırları dahilinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin vücut bulmasının şart olduğunu vurguladı.
İsrail’in 1980’de aldığı Kudüs’ü ilhak kararının, uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler tarafından reddedildiğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Müslümanlar için de kutsal bir şehir olan Kudüs’ün, İslam ülkeleri için son derece hassas bir mesele olduğuna işaret etti.
Görüşmelerde, Kudüs’ün statüsünü değiştirmeye yönelik her teşebbüsün İslam dünyasından tepki göreceği, barış ve istikrarı olumsuz etkileyeceği ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüştüğü liderlere, Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak 13 Aralık’ta İstanbul’da Olağanüstü İslam Zirvesi düzenleyeceğini de belirtti.