İş zekası ve veri görselleştirme alanında önde gelen Qlik teknoloji çözümlerinin Türkiye’deki temsilcisi BI Technology, veri merkezli akıllı yeni iş dünyasında oyunun değişen kuralları, Qlik’in yaklaşımı ve kullanıcı deneyimlerinin paylaşıldığı Qlik Sense Day’i düzenledi. ‘Verileriniz size birşeyler söylüyor. Onları dinliyor musunuz?’ sloganıyla veri keşfinin ve veriyi akıllandırmanın önemine dikkat çekilen toplantının açılışını BI Technology Yönetici Ortağı Can Doğu yaptı. Doğu 8 yıllık Qlik birlikteliği sürecinde 35 kişilik bir ekip ve 40 iş ortağıyla birlikte yaklaşık 650 müşteriye katma değerli çözümler sunduklarını ifade etti. Toplantının odağını oluşturan Qlik Sense platformu, iş zekası alanında çığır açan ve ezber bozan duruşuyla kullanıcıların da beğenisini kazanmış durumda. Nitekim toplantıda söz alan kullanıcı kurumlar Qlik Sense ile hayatlarının nasıl pozitif yönde değiştiğine ilişkin örneklerini paylaştılar. Bu platform öncelikle şirketteki her profildeki kullanıcının kendi raporlarını hazırlayabilmesini ve dinamik kokpitler ile çok büyük veri kümelerindeki gizli kalmış bilgiye ulaşabilmesini sağlıyor. Self servis veri görselleştirmede sürüklebırak, mobil olarak kullanım, akıllı arama, renk seçenekleri ekleme vb. yetenekleri sayesinde hızlı ve kolay bir şekilde veri analizi yapılabiliyor, görsel raporlar oluşturabiliyor. Kısacası Qlik Sense, veri analitiğini kurumlar ve çalışanlar için neredeyse çocuk oyuncağı şeklinde basitleştirip kolaylaştırmış durumda.
İŞ ZEKASINDAN ARTIRILMIŞ ZEKAYA
BI Technology Teknik Satış Lideri Ömer Çıtak, Qlik Sense toplantısında yaptığı konuşmada şirketlerin can damarı olan verilerini anlamlı hale getiren iş zekâsı alanının nereye evrildiğini şöyle açıkladı: ‘’Şirketlerin bugün ve gelecekteki en önemli varlıkları verileri olacak. Kısacası veri herşeyin odağında. Bu kelimenin yanına son dönemde veri analitiği, veri bilimi, makine öğrenmeleri, doğal dil okuma şeklindeki konular eklendi. Şirketlerin önceliği hala kurumsal raporlama ve analiz platformlarını oluşturmak. Bunu oluştururken de artık o ihtiyaçların değiştiği bir dünyayı adreslemeye çalışıyorlar. Analitik zaten şirketlerin gündemindeydi ancak daha stratejik bir konu oldu. Raporlama düne kadar sadece operasyonel ihtiyaçtan dolayı yapılıyordu. Artık bu da stratejik bir inisiyatif halini aldı ve analiz bazlı sonuçlar rağbet görmeye başladı. Bugün kurumların veriyi işleme, veriyi tutma, analiz etme yetkinlikleri değişti. Analiz etme, keşfetme, sorgudan soru sormaya yani sorgu temelli değil soru temelli bir yaklaşıma yönelim var. Çalışanların hızlı soru sorması, hızlı yanıt alması ve soruları çeşitlendirmesi önem taşıyor. Bu soruların çeşitlendirilmesi de optimum karar vermeye doğru evriliyor. Qlik’in temel prensibi daha fazla kişinin analitiği kullanması böylelikle daha fazla değer oluşturabilmeye dayanıyor. Hedef ise kurum içinde veriye dokunan herkesi, her çalışanı Qlik dünyasına dahil edebilmek. Qlik tarafında iki temel yenilik göze çarpıyor. Birincisi; insanı odağına alan, sadece akıllı algoritmaların değil de akıllı algoritmalar yardımıyla çalışan kişilerin daha hızlı karar vermesini sağlayacak akıllı parametrelerin oluşturulması diyebiliriz. Qlik artan veri çeşitliliği ve boyutunu adresleyebilecek, analiz edebilecek büyük veri çözümleriyle birlikte hareket ediyor. Burada temel yaklaşımımız, veriniz neredeyse orada kalsın diyoruz. Farklı kaynaklardan gelen verilerin tamamen konsolide edilmesi değil onların konsolidasyondan sonra bir içgörüye dönüşmesi önem kazanıyor. Şu anda Qlik Sense ile veriyi manipüle ederek, veriden anlam çıkarmanızı veya profillemenizi sağlıyoruz. Önümüzdeki dönemde ise heyecan verici gelişme olarak direkt büyük veri yapılarınız üzerinde milyarlarca satır veriyi Qlik’in patentli ilişkisel veri tabanı mantığı ile analiz edebileceksiniz. İş zekası tarafında son gelişme olarak, artırılmış zekaya doğru evrilmesini söyleyebiliriz. İş zekasının bir adım sonrası veri keşfi ve o tarafta şirketler daha çok makine öğrenmesi ve ileri analitik konularına yönelmeye başladı. Veri keşfini günümüzde veri bilimci dediğimiz uzmanlar yapıyor ancak bugün her çalışan bir veri bilimci olamaz. Bu teknolojilerin iş kullanıcılarına hitap edecek kolaylık ve esneklikte tasarlanıp geliştirilmesi gerekiyor. Qlik de bu noktada çalışmalarını sürdürüyor.’’
ANALİTİKTE BAŞARI İÇİN YETKİNLİKLERİ GELİŞTİRİN
Yaklaşık 17 yıldır veri analitiği konusunda UN Airlines, IBM, Deloitte gibi çeşitli uluslararası şirketlerde uzmanlık geliştiren Ali Tuncel, 1.5 yıl önce de T4 Analytics şirketini kurarak burada genel müdürlük görevini yürütüyor. Ali Tuncel bugünlerde iş dünyasında sıcak bir gündeme sahip ileri analitik konusunda bazı ipuçlarını paylaştı: ‘’Veri analitiğini; discriptive/ tanımlayıcı-predictive/öngörüselprescriptive/kurallara dayalı analitik olmak üzere 3 farklı kısma bölüyoruz.
Bunlar:
1. İlk kısımda geçmişe dönük soruları cevaplıyoruz. Şirketimizde geçtiğimiz ayki satışlarımız ne olmuş gibi.
2. İkinci kısımda tahminsel verileri sorguluyoruz. Önümüzdeki ay ya da yılsonu satışlarımız ne olacak gibi. Burada matematik, yapay zeka, veri bilimci vb. işin içine giriyor.
3. Son kısımda ise istenen sonuçların elde edilmesi için ne yapılması gerektiğini ortaya koyuyoruz. Örneğin hedefleri tutturmak için neler yapabiliriz gibi. İleri analitikte belli başlı alanlar arasında müşteri analitiği, tedarik zinciri analitiği, risk analitiği, işgücü analitiği yer alıyor. Bugün şirketlerin yetkinliklerine baktığımızda veri toplama, veri kalitesini artırma, raporlama ve iş zekası çalışmaları yapıyorlar. Yavaş da olsa öngörüsel, sezgisel analitik tarafında çalışmalar yürütülmeye başlandı. Analitik projelerde başarısızlık iki nedenden dolayı oluyor: Veri ile ilgili sorun (eksik, yetersiz, kirli olması); iş ihtiyaçlarının yeteri kadar net ve anlaşılır olmaması. Analitik alanında başarı elde etmek için yapılması gerekenler ise şöyle: İş ihtiyaçlarına odaklanarak analitiğe başlayın. Katma değeri gösterdikten sonra üst yönetimin desteğiyle operasyonelleşme ve ölçeklendirme sürecine geçin. Çok gecikmeden yetkinlik geliştirme stratejinizi belirleyin. Bunu yaparken de insan, teknoloji, süreç üçlüsünü aynı anda entegre olarak ele alın.
BI Technology Yönetici Ortağı Can Doğu:
Qlik büyük verinizi faydaya dönüştürüyor
“Dijital dünyanın devasa verisini analiz etmede şirketlerin en önemli kaynağı büyük veri çözümleri oluyor. Qlik Sense platformunda büyük veri yatırımının yararını ortaya çıkaracak şekilde bir yapılanma var. Öncelikle platform tüm büyük veri çözümleriyle entegrasyona olanak tanıyor; native bağlantı tipleri sunuyor. Qlik Sense uygulaması büyük veri kaynakları yüklemeye ve bunları analiz etmeye imkan tanıyor. İsteğe bağlı uygulamaları, kullanıcılara büyük veri yığınlarının toplu görünümlerini sunarak ayrıntılı analiz için ilgili veri alt kümelerini yükleme olanağı sunuyor. Aynı zamanda büyük veri ve operasyonel veriler arasındaki ilişkileri keşfetmeye; mobil cihazlarla büyük veriye ulaşıp analiz etmeye imkan veriyor. Direct Discovery özelliği sayesinde de büyük veri kaynağına anlık olarak sorgu gönderebilme, sorgu sonuçlarını ön bellekte tutarak yeniden kullanıma hazır halde tutma, Bağlantılı Analiz özelliğini ister bellek içi veri ile istenirse direkt kaynak verilerle kullanabilme imkanı veriyor.’’
Qlik Sense Kullanıcı Deneyimleri
TANI, VERİDEN VERİM’E QLIK İLE GİDİYOR
Bir Koç Grubu şirketi olan Tanı, veri analitiğine dayalı pazarlama ve sadakat programları çözümleri geliştiriyor. Vizyonunu veriden verim’e olarak belirleyen şirket 2002 yılından bu yana Paro ürünü ile markaların mağaza, web ve mobil kanallarında müşteri verisi, müşteri sadakati ve müşteri deneyimini uyumlu yönetmelerini sağlayan çözümler sunuyor. Tanı Yeni Ürün Geliştirme Yöneticisi Tolga Hasanbeşeoğlu, Qlik Sense ile olan yolculuklarını şöyle aktarıyor: ‘’14 farklı sektör grubuna hizmet veriyoruz. Yıllık 6 bine yakın kampanya oluşturuyoruz. 165 bin işlem bizim üzerimizden geçiyor. Tanı’nın hizmet modelinde verinin kanallardan gerekli entegrasyonlarla toplanması, doğrudan toplanması, tekilleştirilmesi, segmente edilmesi, modellenmesi, makine öğrenme veya yapay zeka gibi araçlarla desteklenerek tekrar kanallara beslenerek zengin bir müşteri deneyimi sunulması anlayışı mevcut. Bu noktada biz veri yönetimi, analitik iş zekası hizmetleri, 360 derece kampanya yönetimi vb. yapıyoruz. Tanı 360’ın basit, hızlı, dinamik ve tekrarlanabilir olması bizim için önemliydi. Ürünün arkasında bir Tanı 360 engine var. Bu model tüm tekilleştirme, segmentesyon, ileri analitikten sonra verinin eşzamanlı olarak aktarılması ve bunun sonucunda akıllı bir hale getirilmesini kapsıyor. Herhangi bir departmanımızın ya da başka şirketlerin verisini çok hızlı şekilde içeriye yerleştirebiliyorsunuz. Aslında bu ürün Qlik Sense’te geliştirilmedi. Burada verinin görselleştirilmesi aşamasında Qlik Sense bizim imdadımıza yetişiyor.’’
ENERJİSA 25 MİLYON MÜŞTERİSİNE QLIK İLE DOKUNUYOR
Müşteri kitlesi olarak 9 milyon hanesi bulunan ve her hanede ortalama 4 kişinin yaşadığı düşünüldüğünde 25 milyon kişiye hizmet veren EnerjiSA, her ay 7 milyon adet fatura kesen ve çağrı merkezlerinden günlük 20 bin çağrı alan, 6 bin saha çalışanı olan bir yapıya sahip. Kurum içindeki İş Zekası birimi, üretim ve optimizasyon ile dağıtım ve perakende operasyonlarının tüm verilerinin yönetimini sağlıyor. Müşteri hizmetlerinden gelen çağrı merkezi verileri, Ar-Ge merkezi verileri, risk yönetimi, üretim yönetimi, nesnelerin interneti tarafından gelen sensör verileri vb. bu projelerden bazıları. Enerjisa İş Zekası Eksperi Çiğdem Varol, Qlik Sense ile olan yolculuklarını şöyle aktarıyor: ‘’2015 yılında kurumumuzda Qlik Sense kullanmaya başladık. Bünyemizde birden fazla analitik projemiz, veri bilimci uzmanımız, büyük veri projemiz var. Bununla birlikte IoT da hayatımıza girdi. Çok farklı kanallardan bize gelen çeşitli verilerimiz mevcut. Büyük veri platformumuz var ve arkasında da analitik yapmaya başladık. Çeşitli veri modellemeleri yapıyor, datamartlar oluşturuyoruz. Tüm bu çalışmalarımızı raporlama aşamasında basit veri görselleştimesine gereksinim duyduk ve devreye Qlik Sense girdi. Qlik Sense’in tüm veri kaynaklarına bağlanabilmesi, verinin çeşitlendirilmesi, kişiye özel veri setleri oluşturulabilmesi, esnek, basit ve kolay kullanıma sahip olması bizim işimize büyük bir değer kattı. Qlik Sense ile yaptığımız son çalışma da IoT verileri yani akan verilerin gerçek zamanlı olarak görselleştirilip raporlanması oldu.
DMS VERİ ODAKLI ANALİTİK PAZARLAMAYI QLIK SENSE İLE SAĞLIYOR
Doğuş Grubu’nun veri odaklı pazarlama ve analitik pazarlama aynı zamanda sadakat platformu olan DMS (Doğuş Marketing Services-Doğuş Pazarlama Servisleri), veri odaklı kişiselleştirilmiş üst düzey pazarlama hizmetleri sunuyor. 87 Doğuş Grubu noktası ve 8 milyon müşteriye hizmet veren DMS, veri raporlama ve analizi tarafında Qlik iş zekası ve analitik platformunu kullanıyor. Yapısal raporların oluşturulması, periyodik olarak ilgili birimlere veya şirketlere gönderilmesi, detaylı sorgulamaların ve analizlerin gerçekleştirilmesi noktasında QlikView; mobil dashboard’lar oluşturularak native iOS ve Android uygulamaları içerisinde kullanıma sunulması için ise Qlik Sense ürününü kullanıyor. DMS İş Zekası ve Raporlama Yöneticisi Melih Erdurcan, Qlik Sense’in mobil uygulamasıyla yaptıkları çalışmaları şöyle aktarıyor: ‘’Üst yönetim kademelerinin ve iş birimlerinin hızlı iş kararları almasına destek olmak amacıyla veriyi hızlı işleyebilen, kullanımı kolay olan ve etkili görsel çıktılar üreten kullanıcı dostu bir ürün ihtiyacı bulunmaktaydı. Qlik ile yapılan işbirliği, hem bu bahsettiğim ürün özelliklerini barındırması hem de hızlı entegrasyon gibi avantajları sebebiyle çok önemliydi. Şu anda, Qlik ürünleri ile her iş birimimize özel ayrı ayrı dashboard’lar oluşturabiliyoruz. Bunun yanında, farklı kaynaklardan alınabilen verileri konsolide ederek sadece büyük resmi göstermeye odaklanabiliyoruz; en üst yönetim kademelerinin de erişebileceği ve inceleyebileceği yapıda yönetim dashboard’ları yaratabiliyoruz. Tüm bunlar çok kısa sürelerde gerçekleştirilebiliyor. Özellikle Qlik Sense ürünü ile oluşturduğumuz mobil dashboard sayesinde, son kullanıcılar dashboardlara cep telefonları ile tek bir platform üzerinden, gerçek zamanlı olarak ve güvenli bir ortamda ulaşabiliyorlar.’’
KALE SERAMİK’TE QLIK SENSE İLE TEDARİK ZİNCİRİ ANALİZİ
Veri analitiği alanında kurumlara geniş kapsamlı hizmet sunan Deloitte Analytics, bu alanda strateji geliştirme, yönetim danışmanlığı, iş ortaklarıyla birlikte proje uygulama ve bu alanda dijital çözümler sağlıyor. Deloitte Analytics’in, Kale Grubu’nun yapı ürünleri şirketi olan Kale Seramik’te gerçekleştirdiği Tedarik Zinciri Dönüşümü Projesi; entegre planlamayı da içeren tarafıyla dikkat çeken bir proje. Deloitte Analytics Strateji&Operasyon Yöneticisi Feyza Dilbaz, Kale Seramik’teki tedarik zinciri analitiği projesinde Qlik Sense ile olan yolculuklarını şöyle aktarıyor: ‘’Kale’de tedarik zinciri analitiği tarafında uçtan uca hizmet sunuyoruz. Ürün geliştirme, planlama, satın alma, üretim, lojistik, dağıtım ve servis sağlamaya kadar her noktada talep tahminleme, algılama, ürün/portföy rasyonalizasyonu, kapasite optimizasyonu, kestirimci bakım, hatta tedarik zinciri kontrol kulesi dediğimiz birçok çözümü sağlayabiliyoruz. Şirketin orta/uzun vadeli planlarından kısa vadeliye kadar inen bir operasyon planı var. Belirlenen bütçe hedefi doğrultusunda bir talep planlama yapılıyor. Bir yandan da her ay istatistiksel olarak talep tahminlerini yapıyoruz. Buna göre de stokları, üretimi, kapasiteyi, satın almayı vb. planlıyoruz. Kale Seramik’de talep planlama, stok planlama, kapasite planlama, üretim planlama, hepsinin çatısını oluşturan satış operasyon planlama vb. adımlarını kapsayan yaklaşık 8-9 ayrı dashboardu Qlik Sense üzerinde tasarladık. Bununla birlikte de üst yönetimin karar vermesini sağlayan anahtar performans göstergelerini ürettik.’’