Yerli üretim, Ar-Ge ve inovasyon deyince ilk akla gelen şirketlerden biri Netaş. Telekomünikasyon alanında başladığı teknoloji geliştirme işini tüm sektörlere dokunarak yaygınlaştırmış durumda. Gücünü Ar-Ge ve inovasyon yeteneğinden alan Netaş, başarılı projeleriyle savunmadan kamuya, sağlıktan üretime ve yerel yönetimlere kadar pek çok endüstriye bu gücünü aktarıyor. Netaş’ın Kamu, Savunma ve Telekom Sektörü Çözüm ve Proje Direktörü Bülent Şeref Şenyürek, şirketin 50 yıllık bilgi birikimi ve deneyimini özetleyerek kurumların geleceği ve ülkenin kalkınmasına öncülük eden dönüşüm projelerini değerlendirdi:
Netaş’ın geleneğinde mevcut olan ar-ge ve inovasyon yaklaşımı nedir, bu konudaki çalışmalar ne düzeyde?
Ar-Ge’de önemli olan bilgi birikimi kazanmaktır. Dolayısıyla bu alanda kısa vadede günlük hamlelerle ilerleme kaydedemezsiniz. Ar-Ge kesintisiz olmalı, ekonomik koşullar ne olursa olsun şirketler Ar-Ge çalışmalarına devam etmeli ve devlet de yine her koşulda bu çalışmaları teşvik etmeye devam etmelidir. Bununla birlikte, hem Ar-Ge faaliyetinin hem de Ar-Ge yapan kuruluşların sürdürülebilirliği için, Ar-Ge çalışmalarının ürünleştirme süreciyle devam etmesi, bu ürünlerin hem yerel hem de yabancı pazarlarda satışı ve yeniden satışı için de pazarlama desteği sağlanmalıdır. Netaş olarak Ar-Ge ve inovasyon bizim temel dayanağımız. 50 yıllık geçmişinde inovasyon Netaş’ın DNA’sında var. Telekom sektöründe Türkiye’nin ilk özel Ar-Ge merkezine sahibiz. Bugün, 700’ü aşkın Ar-Ge mühendisimizin olduğu İstanbul’daki merkezimizde küresel boyutta en ileri teknolojiyi inovatif bir yaklaşımla tasarlıyoruz. Son 3 yılda 68’i uluslararası olmak üzere toplam 106 bilimsel yayın, 200 den fazla patent başvurusu gerçekleştirdik. Veri merkezi, bulut teknolojisi gibi alanlarda çözümler sunuyoruz. Son 10 yılda toplam 400 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik, yedi kez Türkiye’nin ‘Yazılım İhracatı Şampiyonu’ olma başarısını gösterdik. 2007’de Türkiye’de ilk mükemmeliyet merkezini kuran şirket olduk. Bu sayede dünyanın ilk 10 VoIP (Voice over IP – IP üzerinden ses aktarımı) şirketi arasına katıldık. Aynı dönemde bir Dijital Sinyal İşleme laboratuvarı kurarak bu teknolojide bölgesel bir lider konumuna ulaştık. O sayede de 4.5G’nin tasarımını başlattık. Sınırlı sayıda uluslararası teknoloji şirketinin sahip olduğu 4.5G – LTE, yani ‘Mobil ve Sabit Kablosuz Geniş Bant Erişim Teknolojisi’ni, yerli baz istasyonu ULAK Projesi kapsamında iş ortaklarımızla birlikte geliştirdik. ULAK projesi paralelinde de 5G çalışmalarına başladık. 5G ile birlikte veri iletim hızında yaşanacak devrim dünyayı bambaşka bir boyuta taşıyacak. Akıllı şehir konsepti de buna paralel olarak evrimleşecek. Biz bu alanda projeler uygulamaya başladık bile. Geliştirdiğimiz IoT (Internet of Things – Nesnelerin Interneti) platformu, açık veri konseptinin uygulanabilirliği sayesinde, akıllı şehir ve tarım gibi sektörel birçok dikeyde inovatif çözümlerin önünü açacak; diğer üçüncü parti yazılım geliştiricilerin dâhil olmasıyla ekosistemi güçlendirip derinleştirecek bir tasarıma sahip. Netaş olarak bizim anlayışımız zaten Ar-Ge ekosistemini sektörün tüm paydaşlarıyla birlikte güçlendirmek olduğundan, ‘açık inovasyon’ yaklaşımını benimseyerek, 20’den fazla üniversite ve ‘Netaş as a Platform’ projesi kapsamında da sertifikalandırdığımız teknoloji şirketleri ile birlikte projeler geliştiriyoruz. Bu anlayışla, büyük şirketlerin birer platform özelliği taşıdığı günümüzde biz de bir platform oluşturarak, sektör oyuncularına bilgi ve deneyim paylaşımıyla teknolojiyi geliştirme, pazara
açılma imkânı sunmuş oluyoruz.
Dijitalleşen ve açık hale gelen iş dünyası siber güvenlik tehditleri ve saldırılarına karşı nasıl önlem almalı? Netaş bu noktada şirketlerin imdadına nasıl yetişiyor?
Siber güvenlik artık, tek tek şirketlerin kendi kaynakları ile sağlayamayacağı kompleks bir uzmanlığı gerektirdiğinden bu alanda doğru donanım ve uzmanlara sahip kurumlarla iş birliği en etkili yöntem olarak öne çıkıyor. Netaş olarak, birçok sistem entegrasyon çözümünün yanında, siber ataklar konusunda şirketlere en etkili güvenlik desteğini sağlıyoruz. Netaş Siber Operasyon Merkezimizde, tüm sektörlere hizmet verebilecek kapasitede güvenlik ve network uzmanı ekibimizle, kurumlar için kayıt saklama, kayıtların ilişkilendirilmesi ve raporlanması, güvenlik riski taşıyan girişimlere müdahale, DDoS saldırılarını engelleme gibi siber güvenlik operasyon hizmetlerini bir arada sağlıyoruz. Netaş Siber Operasyon Merkezi altında verdiğimiz hizmetler çerçevesinde, Güvenlik Operasyon Merkezi (SOC), hem Netaş’ın özgün teknoloji çözümleri, hem de 3. parti güvenlik çözümleri ve büyük veri teknolojileri kullanılarak yenilikçi ve kuruluşların ihtiyacına uygun servislerin verilmesine olanak sağlıyor. Aynı şemsiye altındaki bir diğer hizmetimiz olan Ağ Operasyon Merkezi (NOC) ile ise, müşterilerimizin sistem ve ağ altyapılarını sürekli olarak izliyoruz. Yönetilen Hizmetler kapsamında ‘Sistem ve Ağ İzleme’, ‘Veri Merkezi ve Altyapı Yönetimi’, ‘Sistem Yönetimi’, ‘Ağ Yönetimi’, ‘Veritabanı Yönetimi’ ve ‘Uygulama Yönetimi’ alanında 7/24 izleme ve destek hizmeti sunuyoruz. Yine, ArGe ve inovasyon yaklaşımımızın bir ürünü olarak, dünyanın ilk 10 VoIP ve multimedya teknolojileri laboratuvarından birine sahip olmamız sayesinde, internet üzerinden yapılan sesli görüşmelerde VoIP güvenliği sunan NOVA V-Gate (VoIP Güvenlik Duvarı) ve NOVA V-Spy (VoIP Güvenlik Zafiyet Analizi) siber güvenlik ürünlerini geliştirdik. NOVA, internet üzerinden yapılan sesli görüşmelerde güvenliği sağlayan ilk yerli siber güvenlik ürün grubu olma özelliği taşıyor.
Netaş kamunun dijital dönüşümüne nasıl destek sağlıyor?
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’ndaki bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde; bakanlığın ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli iş birliği ve koordinasyonu sağlayarak e-devlet hizmetlerinin kapsamını genişletme kararı uyarınca Netaş, vatandaşlara sunulan hizmetlerin dijitalleşerek daha kolay erişilir hale getirilmesi sürecinde gerekli altyapı ve yazılım çözümleri sunuyor. Bu kapsamda Netaş olarak biz, e-devlet platformu için yazılım ve sistem geliştirme alanında bilişim çözümleri sağladık. Vatandaşların e-devlet platformuna kolayca ulaşabilmeleri için 86 noktaya kiosklar konumlandırdık. Bunun yanı sıra, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Turksat ile yürütülen KKTC e-devlet projesi kapsamında E-Nüfus Projesi ve tüm nüfus kayıtlarının sayısal ortama aktarılması tamamlanarak vatandaşlara elektronik kimlik dağıtımı imkanı sağlandı. MEB’in Fatih Projesi kapsamında sekiz bine yakın okulun yerel alan ağı kurulumunu gerçekleştirerek okul ortamında öğretmen ve öğrencilerimizin eğitim dokümanlarına ve sosyal bilgi ihtiyacına elektronik ortamda erişimlerini sağlıyoruz. Adalet Bakanlığı için gerçekleştirdiğimiz, SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi) projesi kapsamında, 600 mahkeme binası, 3 bin mahkeme salonu ve 150 cezaevini video konferans sistemiyle birbirine bağladık. Öte yandan, AFAD için yürütülen AYDES (Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi Projesi) kapsamında, bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarının elektronik ortamda takip edilebildiği, coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemi geliştirdik. Kent yaşamının kalitesini artıran akıllı şehir sistemlerinin, dünyanın en büyük metropollerinden biri olan İstanbul’a hizmet verebilmesi için İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri AŞ. (İSBAK) ile, ortak çözüm projelerinin geliştirilmesi amacıyla bir iş birliği protokolü imzaladık. Bunlara ek olarak Yozgat ve Adana Şehir hastanelerinin veri merkezleri ve BT altyapıları bizim tarafımızdan planlanarak tasarlandı. Başarılı şekilde hizmete giren bu iki büyük hastanede bu altyapının işletme hizmeti de beş yıl süreyle Netaş mühendisleri tarafından verilecek.