Şüphesiz teknoloji ve girişimcilik odağında bir evrilmeden bahsedebiliriz. Bu noktada dijital okuryazarlık ve finansal okuryazarlık bunlarla birlikte geliyor. Telefonlarımız ve hatta mobil cihazlarımız artık ayrılmaz bir parçamız oldu. Kaynaklarımızı teknoloji ile birleştirerek birçoğunu cebimize sığdırıp kolay erişilebilir, dijital hale getirdik. Bu noktada süregelen dijitalleşme ve COVID-19 ile birlikte bu dijitalleşmeye entegre olma hızındaki artış bu sürecin ham hızlanması hem de yaygınlaşmasında rol oynadı. Nakitsiz ekonomi olarak tanımlamak bir noktaya kadar doğru olsa da çok uzun yıllardır nakit olarak görmediğimiz parayı ticaret ve günlük yaşamda dijital yada sanal şekillerde kullanmaya alışkınız. Çok yaygın kullandığımız banka kartlarımıza ek olarak son yıllarda çok yaygınlaşan Fintek ürünleri ile telefonlarımızı birer “mobil cüzdan” olarak kullanmaya başladık. Finans ve teknoloji birlikteliğiyle ortaya çıkan pratik ve avantajlı çözümler ile Fintek, dijitalleşen dünya ile beraber her geçen gün gücünü artırıyor. Bankalar, ürünlerini Fintech ile beraber gelen yeni trendlere uygun şekilde güncelliyor veya yeni uygulamalar çıkararak müşterileri ile buluşturuyor. Aynı zamanda bu sektörde ciddi anlamda
girişim mevcut ve giderek de artıyor. Bu nedenle bu teknolojiye uygun olarak yazılım ve mobil uygulama geliştiricileri, uygulama tasarımcıları gibi alanlarda istihdam arayışları artmaya devam edeceğini öngörmek yanlış olmaz.
Gelişen internet bankacılığı ile de e-ticaret de ciddi oranda artmıştır. BKM verilerine göre, Türkiye’de internetten yapılan kartlı alışveriş 2012’de 42 milyar TL iken 2016’da 112 milyar TL’ye ulaşmış. Bu yıl ise e-ticaret rekor seviyeye ulaşmıştır. Diğer bir yandan 2008’de hayatımıza giren blockchain teknolojisi de Fintek sektöründe adından sıkça bahsettiriyor. Blockchain teknolojisi ile para transferleri tamamen dijital ortamda 7/24 dünyanın her yerine gerçekleştirilebiliyor. Bu sebeple blockchain teknolojisi zaten dijitalleşmekte olan ekonomiye de bir yenilik getiriyor. Bununla beraber geliştirilen ürünler için blockchain teknolojisine hakim profesyonellere de ihtiyaç artacaktır.
Neredeyse tamamını dijital ortamlardan öneteye başlayacağımız finansal işlemlerimiz için en kritik uzmanlık alanlarından biri de deneyim tasarımı olacaktır. Müşterileri ile fiziksel olarak biraraya gelemeyecek firmaların dijital müşteri deneyimi tasarımını uçtan uca planlamalarına ve hayata geçirmelerine destek verecek profesyonellere de ciddi anlamda ihtiyaç olacaktır.
NAKITSIZ EKONOMININ AVANTAJLARI
Hız ve kapsayıcılık çok önemli avantajlar. Codid 19 sürecinde yaşadığımız fiziksel işlem yapacağımız ortamlarla bağlantımız kesildiğinde dijital dünyada finansal işlemlerimize kesintisiz devam edebilmemizi sağlaması da özellikle bu sene öğrendiğimiz bir avantaj oldu. Dijitalleşmenin ivme kazandığı bu dönemde bankacılık ve finans sektörü de etkilenmiş ve değişime uğramıştır. Nakit para kullanımı ciddi oranda azalmış, temassız kart ve mobil uygulamalar ile ödeme yöntemlerine yönelim artmıştır. Finans sektörünün oyuncuları ise bu doğrultuda ürün/hizmetlerini geliştirmeye başlamıştır. Yükselen blockchain teknolojisi ile birlikte 7/24 para transferinin yapılabildiği dijital paralar da yaygınlaştı. Çin Merkez Bankası e-yuan olarak da adlandırdığı dijital parasının 2020 yılının Mayıs ayında testlerini yapmaya başlamıştı. Çin’in bu adımı, dijital para kullanımının daha da fazla yaygınlaşmasını sağlayacak örnek bir vaka olarak büyük önem taşıyor. Nets tarafından paylaşılan verilere göre Kuzey Avrupa ülkelerinde temassız ödeme oranı 2020 yılı Ekim ayında %75’e yükselmiş. Temassız ödeme oranlarının dünyanın birçok ülkesinde artmış olması kaçınılmaz bir gerçek… Temassız ödemeye bir diğer örnek ise Amerika’dan. ABD’deki yılın en önemli spor etkinliklerinden biri olan Super Bowl’da ise ilk kez tüm ödemeler nakitsiz olarak gerçekleştirilecek. COVID-19 sebebiyle 55. Super Bowl’da tüm ödemelerin temassız yapılmasına karar veren NFL, bu çalışması için Visa ile ortaklığa gitti. Çok uzağa gitmeden, Türkiye Merkez Bankası ise yılın sonuna doğru FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) isimli bir ödeme sistemi yapmak için hazırlıklarını tamamladığını duyurdu. FAST ile artık kişiler, farklı bankalardaki hesaplar arasındaki para transferlerini saniyeler içerisinde,
7/24 gerçekleştirebilecek ve artık para transferleri IBAN
yerine telefon numarası, kimlik numarası veya e-posta adresi gibi bilgiler ile gerçekleştirilebilecek. Merkez Bankasının yeni ödeme sistemi ile birlikte nakite daha az talep olmasının önü açılacak gibi görünüyor ve böylelikle bu sistem ekonominin dijitalleşmesine önemli derecede katkı sağlayacak. Sürekli gelişen teknoloji ve özellikle son yıllarda finansal teknolojilere yapılan yatırımlar 2020 yılında ciddi oranda ivme kazandı. Müşterilerin sürekli gelişen talepleri doğrultusunda 2021 yılında nakitsiz ekonomi yolunda çok daha farklı ürünler görmeye devam edeceğimiz bir yıl olacaktır.
KRIPTO PARA VE KRIPTO PARA BORSASI
Kripto paralar blockchain teknolojisi ile tamamen dijital, kriptoloji bilimi ile şifrelenmiş, transfer veya yatırım için kullanılan sanal paralardır. Bir kripto para birimi, bir değişim ortamı olarak veya bir kayıt tutma yöntemi olarak çalışmak üzere tasarlanmış dijital formda bir simgedir. Ağındaki işlemleri güvence altına almak, doğrulamak için kriptografik algoritmalar kullanır. 12 yıl önce açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen Bitcoin, merkezi olmayan ilk kripto para birimi iken bugün piyasaya sunulmuş
olan 6.000’den fazla kripto para mevcuttur. Kripto paralar kendi içinde menkul kıymet token2ı, hizmet token’ı ve degeri sabit kripto paralar olarak gruplara ayrılmaktadır. Kripto paralar bankalardan bağımsız olarak çalışır ve varlıklar arasında sermaye yaratmayı ve aktarmayı düzenlemek için matematik altyapısı ile çalışır.
Son zamanlarda hem ödeme aracı olarak hem de yatırım aracı olarak kripto paralara talep artmış durumda. Kripto para birimleri Türk Lirası, ABD doları gibi itibari para birimleri ile kripto para borsalarında işlem görmektedir. Önümüzdeki yıllarda gerek sayı gerekse işlev olarak artacağı öngörülen kripto paralar özellikle beraberinde getirdiği hız ve şeffaflık ile yaygınlaşma ve kullanım alanlarında artış konusunda gelişmelere açıktır.