ABD geçen hafta Amerikan şirketlerinin ZTE’ye parça ve yazılım satışını yedi yıl süreyle yasakladı. Şirketin tedarik zincirini bozacak olan bu karara gerekçe olarak, Çinli şirketin daha önce varılan bir anlaşmayı yanlış beyanlarla defalarca ihlal etmesi gösterildi.
ABD’nin bu kararı Washington ile Beijing arasında dış ticaret politikası kaynaklı gerilimin arttığı, iki ülkenin birbirlerine ek gümrük vergisi getirdiği bir dönemde alındı.
ZTE, geçen yıl Mart ayında ABD’de üretilen ürünleri yasadışı yollarla İran’a göndererek ABD’nin ihracat yasaklarını ihlal ettiğini kabul etmişti.
ZTE bunun sonucu 900 milyon dolar ceza ödemiş ve ihlale devam ederse yedi yıl boyunca ABD’de üretilen ürünlerini kullanma hakkından feragat etmeyi kabul etmişti.
Türkiye’de de faaliyet gösteren ZTE’nin geçen yıl ortak olduğu Netaş’ta yüzde 48 payı bulunuyor.
ZTE, ABD’nin kararının ardından yaptığı ilk açıklamada, “BIS’in adil olmayan biçimde, kanıtların incelenmesi tamamlanmadan ZTE’ye en ağır cezayı vermekte ısrar etmesi kabul edilemez” denildi. ABD Ticaret Bakanlığı’nın Sanayi ve Güvenlik Bürosu BIS olarak adlandırılıyor.
“(İhracat) Feragat Talimatı ZTE’nin gelişmesini ve varlığını ciddi şekilde etkilediği gibi çok sayıda ABD’li şirket de dahil olmak üzere ZTE’nin tüm ortaklarına zarar verecektir.”
ABD ticaret bakanlığından bir yetkili, Reuters’a bu hafta yaptığı açıklamada ürün kullanma yasağının kalkmasını beklemediğini ifade ederek, “Gelişmeleri izlememiz gerekiyor, ancak (yasağın kalkmasını) sağlayacak bir hüküm yok” demişti.
Yasaklı şirketler listesinden çıkmak için bir temyiz süreci mevcut, ancak bunun onayını, yasağı getiren BIS’in vermesi gerektiği için kararın geri çevrilmesi düşük olasılık olarak görülüyor.
ZTE sorunu gidermek için iletişimde kalmayı sürdüreceğini ve şirketin yasal haklarını ve çıkarlarını korumak için hukuki adım atmakta kararlı olduğunu belirtti.
ZTE hisseleri Pazartesi kapanıştan bu yana işleme kapalı durumda. Şirketin piyasa değeri son işlem fiyatına göre 19 milyar dolar civarlarında.
Çin sosyal medyasında karara milliyetçi bir tepki ile ZTE’ye destek görülürken, iç basında sorumluluk yurtdışında üretilen yarı iletken ve çiplere olan bağımlılığa yüklendi.
