Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Amerikan Merkez Bankası (Fed) tahvil alımını sonlandırırken, Avrupa Merkez Bankasının “parasal genişlemeye gidebilirim” dediğini ve şu anda gittiğini belirterek, “Türkiye Fed’den etkilenecektir ama Avrupa Birliği’nden etkilenmesiyle, Fed’den negatif etkilenme nötrolize olacaktır, hatta artıya geçecektir. Dolayısıyla burada çekingen olmamak lazım, burada cesur olmak lazım, burada faiz indirimine gitmek lazım” dedi.
Zeybekci, gündemdeki son gelişmeleri Anadolu Ajansı (AA) Finans Masası’nda değerlendirdi.
AA Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kemal Öztürk, AA’nın şu anda dünyada 84 ülkede temsilcisi olduğunu ve 8 dilde yayın yaptığını söyledi. Günlük 2 bin haber, 1800-1900 civarında fotoğraf ve 250 civarında da video yayınladıklarını anlatan Öztürk, şunları kaydetti:
“3 yıl öncesine kadar dünyanın hiçbir yerinde abonemiz bulunmuyordu. Şu anda 45 ülkede, Türkiye ile beraber toplam bin 300 abonemiz var. Böylece Anadolu Ajansı 1920 yılında kurulduğunda Mustafa Kemal Atatürk’ün söylediği, ‘Anadolu’nun sesini dünyaya duyuracak’ misyonu ilk kez bu dönemde gerçekleşmiş oldu. Daha önceleri maalesef yurt dışında hiç abonemiz bulunmuyordu. 65 ayrı etnisiteye ait insan çalışıyor kurumumuzda. 2 bin 500 civarında dünya üzerine dağılmış habercilerimiz, ekonomistlerimiz, uzmanlarımız, foto muhabirlerimiz, kameramanlarımız var. Sizinle ilgili 3 editörlüğümüz var. Ekonomi Haberleri Editörlüğü, Finans Haberleri Editörlüğü ve Enerji Haberleri Editörlüğü. Bu 3 editörlüğümüz haberlerini doğrudan İngilizce ve Türkçe olarak yazıyorlar, daha sonra diğer dillere çevriliyor.”
AA’nın Finans Terminali’nin, dünyadaki finans haberciliği konusundaki tekeli kırmak için üzerine yatırım yaptıkları bir bölüm olduğunu anlatan Öztürk, bu alanda çalışan muhabirlerin de AA’nın Haber Akademisi’nde özel olarak yetiştirildiğini ifade etti. Öztürk, “Çok önem verdiğimiz bir bölüm, ekonomi kısmı. Sizlerin de katılımıyla beraber inşallah departmanımız daha da güçlü olur” dedi.
“AA’yı Allah nazardan saklasın”
Bakan Zeybekci de “AA’yı Allah nazardan saklasın” dileğinde bulunarak, tebrik etti. Zeybekci, herkesin kayıtsız, şartsız güvendiği AA’nın, Anadolu’nun sesini dünyaya duyurduğunu, dünyanın sesini de Anadolu’ya taşıdığını söyledi.
Bu çağda bilgiyi üreten ve bilgiye en erken sahip olanın çok büyük avantajlara sahip olduğunu dile getiren Zeybekci, şöyle konuştu:
“Yaşama hakkı kadar, mülkiyet hakkı kadar insanların bilgi edinme hakkı da çok önemli. Bu bilgi edinme ve haber alma hakkının sağlayıcısı olarak da AA, doğru haberlerle insanları bilgilendiriyor. Ben AA’yı çok sık takip ediyorum ve AA’da bir şey yoksa ona pek itibar etmemeye çalışıyoruz. AA’da varsa dikkat kesiliyoruz. Onun için ben şahsınızda bütün arkadaşlarınıza çok teşekkür ediyorum.”
“AA’nın öne çıkıyor olması son derece önemli”
Dünyada ekonomi ve finans haberciliğinin birbirinden ayrı olduğunu belirten Zeybekci, kendilerinde de bazen farklı düşündükleri gibi algılanan şeylerin bundan kaynaklandığını ifade etti.
Türkiye’nin ekonomi ve finansla ilgili haberlerinin de AA’da doğru bir şekilde üretilerek servis edilmesinin son derece önemli olduğunu vurgulayan Zeybekci, “Çünkü bu alanda dünyaya bağımlı olduğunuz zaman manipülasyona ve spekülasyona o kadar açık hale geliyorsunuz ki onun için yaptığınız hizmetleri ben son derece önemli görüyorum. Güncel haberlerinizdeki güvenilirlik, sağlamlık ve hız ile ekonomide de finansta da aynı şekilde AA’nın öne çıkıyor olması ve böyle bir alanda güçlenmeye başlaması son derece önemli” diye konuştu.
“Cesur olmak lazım”
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alım programını sonlandırmasının Türkiye’ye etkilerinin ne olacağının sorulması üzerine Zeybekci, 2008 krizinden sonra Fed’in parasal genişlemede çok agresif bir yaklaşımı olduğunu hatırlattı.
Şimdi ise bunu sonlandırdığını ancak faiz konusunda ise yine farklı seslerin çıkmaya başladığını anlatan Zeybekci, buna karşın Avrupa Merkez Bankası’nın tam tersi kararlar aldığını ifade etti. Zeybekci, şunları söyledi:
“Biz dış ticarette ve doğrudan yatırım girişinde büyük ölçüde Avrupa’ya bağlıyız. Avrupa Merkez Bankası Başkanı, ‘Avro’nun değer kazanmasına müsaade etmeyeceğiz’ dedi. ABD parasal daralmaya giderken, Avrupa Merkez Bankası, ‘ben parasal genişlemeye gidebilirim’ dedi ve şu anda gidiyor. Aynı zamanda Avrupa Merkez Bankası ondan sonra 3 kez faiz indirimine gitti. Şimdi burada gelelim Türkiye’ye. Gerek dış ticarette gerekse de doğrudan yabancı yatırımlarda Avrupa’ya bu kadar çok bağlı olan Türkiye’nin, birbirinin tam tersi iki parasal harekette etkilenmesi beklenen asıl kısım Avrupa’dır. Evet, Türkiye Fed’den etkilenecektir ama Avrupa Birliği’nden etkilenmesiyle, Fed’den negatif etkilenme nötrolize olacaktır, hatta artıya geçecektir. Yani Türkiye, bundan pozitif yönde etkilenecektir. Türkiye’de bizim Merkez Bankamızın faizle ilgili çekingen hareketlerini… Neden çekingen Merkez Bankası? Fed’in bu adımlarından dolayı, işte ne olur ne olmaz ileride Fed’in bu faiz artırımıyla Türkiye’den para çıkışı olması endişeleriyle bunu yapıyor ama tam tersi Avrupa Birliği’nden böyle bir hareket gelecek ki geliyor. Dolayısıyla burada çekingen olmamak lazım, burada cesur olmak lazım, burada faiz indirimine gitmek lazım.”
“Bugüne kadar bu azalmanın içerisinde enerji fiyatları yoktu”
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, dış ticaret açığının azalmaya devam edeceğini belirterek, “Bugüne kadar bu azalmanın içerisinde enerji fiyatları yoktu. Bundan sonra enerji fiyatları da bunun içerisine girdiğinde çok daha farklı sonuçlar göreceğiz” dedi.
Zeybekci, gündemdeki son gelişmeleri Anadolu Ajansı (AA) Finans Masası’nda değerlendirdi.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı eylül ayı dış ticaret verilerine ilişkin açıklamalarda bulunan Zeybekci, “İnşallah Allah devamını getirsin diyorum. Dış ticaret açığının daralıyor olması, bir ülkede olması gereken en güzel tablolar bunlar” diye konuştu.
Zeybekci, Türkiye’de ithalatın detayına girildiğinde, yatırım malı ve ara malı ithalatında bu azalmanın olmadığını ifade ederek, son dönemde ekonomi yönetimi olarak, hükümet olarak Türkiye’de kadim sektörleri uluslararası rekabet alanında koruyucu ve kollayıcı adımlar attıklarını ve atmaya da devam edeceklerini belirtti.
Türkiye’nin dış ticaret açığının azalmasını çok pozitif gördüğünü belirten Zeybekci, şöyle devam etti:
“Önümüzdeki dönemde de azalmaya devam edecek. Bugüne kadar bu azalmanın içerisinde enerji fiyatları yoktu. Bundan sonra enerji fiyatları da bunun içerisine girdiğinde çok daha farklı sonuçlar göreceğiz. Dış ticaret açığı doğrudan cari açığı etkiliyor. Bu dönemdeki cari açıkta sağladığımız yaklaşık 20 milyar dolarlık pozitif katkının 10 milyar doları aşan kısmı net ihracat artışından, yaklaşık 7 milyar doları aşan bir kısmı da net gereksiz tüketim ithalatındaki azalıştan kaynaklanıyor.”
Zeybekci, “Tüketime yönelik gereksiz ithalatı azaltmak konusunda bir kampanya düşünüyor musunuz” şeklindeki soru üzerine, “Bunu ‘göze parmak sokar’ gibi yapmak son derece yanlış. Biz bunu sessizce yapıyoruz. Sessizce yapmaya da devam ediyoruz. Ben bu rakamları son derece güzel buluyorum” dedi.
“Kamu borçları yok denecek seviyede”
Türkiye’nin bulunduğu coğrafya’da birçok sorun yaşandığına dikkati çeken Zeybekci, bütün bunlara rağmen ülkenin ihracatını artırdığının altını çizdi. Zeybekci, şunları kaydetti:
“Bu kadar ihracat artışına ve dış ticaret açığının azalmasına rağmen, bizi hayretler içerisinde bırakan şeyler oluyor. Türkiye’nin bu başarısı görülmeyip de Türkiye ile ilgili kredi derecelendirmesi yapanlar, çıkıp da cümleye ‘Türkiye’de siyasi’ diye başlıyorlar. Bu üzüyor bizi. Bir de ‘Türkiye’de kırılgan beklenti’ diyorlar. Ne yapsalar boş… Ne yaparsanız yapın, Türkiye’de kırılganlık yaşanmaz ve yaşanamaz. Türkiye’nin kamu borçları şu anda yok denecek seviyede.”
Merkez Bankası’nın faiz indirimine gitmesi lazım
Bakan Zeybekci, bir soru üzerine Merkez Bankasının, Fed’in açıklamalarının ardından faiz indirimine gitmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’nin, Fed’in kararlarına oranla Avrupa Merkez Bankası’nın kararlarından daha fazla etkileneceğini ifade eden Zeybekci, “Türkiye’nin finans anlamında bir problem yaşayacağını hiç mi hiç zannetmiyorum. Paranın üretime, yatırıma ve piyasanın canlanmasıyla ilgili gidebileceği adresler son derece sınırlı. Bununla ilgili en önemli hareketlerin olacağı ülkelerden birinin Türkiye olacağını düşünüyorum. Türkiye’nin faiz ile ilgili bir harekete ve beklentiye girmesini son derece yanlış olarak görüyorum. Türkiye’de Merkez Bankasının faiz indirimi yönünde bunu fırsat olarak değerlendirmesi gerekir” diye konuştu.
Avrupa Merkez Bankasının da Fed’in refleksleriyle hareket ettiğini anlatan Zeybekci, bunu Fed’in yaptığı gibi piyasaya çok geniş kapsamlı para vererek değil, profesyonel anlamda şirketleri, bankaları kullanarak yaptığını ifade etti. ABD’nin bu konuda bir başarı sağladığının altını çizen Zeybekci, “Ancak ülkelerin borçlanma yapısı nedeniyle AB’nin aynı şekilde başarı sağlaması konusunda ben biraz tedirginim” dedi.
AB’de ülkelerin merkez bankalarının kamu borçlarının aşırılığına dikkati çeken Zeybekci, şunları kaydetti:
“Türkiye’de kamu borçlarının mille gelire oranı yüzde 35’ler seviyesinde. Bu oran 28 AB üyesi ülkenin 25’inden daha iyi durumda. Bizim bütçe açığımız Maastricht Kriterlerinin çok çok üzerinde ki 2014 sonunda biz bütçe açığında 1’in de altına ineceğiz, Maastricht Kriterlerinde bu 3. Kamu borçlarının milli gelire oranında Maastricht Kriterleri yüzde 60, bizde yüzde 35 seviyelerinde. Dolayısıyla AB’nin bu zaafiyetleri var. Onun için Avrupa Merkez Bankasında alınan bu tedbirlerin etkisinin olacağını inanıyorum ama ABD kadar hızlı bir şekilde AB’nin toparlanmasını beklemiyorum. AB ile doğrudan yatırımların bu kadar çok geçişken olduğu bir ortamda Türkiye’nin bundan olumlu etkileneceğini düşünüyorum. Dünyada milli paralarda kur savaşları dönemi başlıyor. AB’nin ihracatını artırarak büyümeyi tercih etmesi bence çok daha isabetli olur.”
Kredi derecelendirme kuruluşları
Bakan Zeybekci, bir başka soru üzerine kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’ye yönelik değerlendirmelerini, objektif bulmadığını dile getirdi. Kredi derecelendirme kuruluşunun ekonomik ve finansal anlamda değerlendirmelerde bulunması gerektiğini ifade eden Zeybekci, şöyle konuştu:
“Türkiye cari açığın milli gelire oranı ile ilgili yüzde 6,4 olarak hedef koymuş. Beklentilerimiz ve şu andaki göstergeler yüzde 5,7 maksimum gerçekleştirileceğini gösteriyor. Türkiye bütçe açığında inanılmaz iyileşmeler sağlıyor. Türkiye 2009’dan 2013 sonuna kadar 6 milyon vatandaşına iş bularak toplam çalışan sayısını artırarak dünyada birinci sıraya geliyor. İhracatla ilgili çok önemli gelişmeler sağlıyor. Yüzde 8’ler civarında net ihracatını artırarak büyümeye yüzde 2,7 katkı veriyor. Dış ticaret açığı tarihin en iyi noktasına geliyor. Bu kadar olumlu gelişmelerin yaşandığı bu ortamda kredi derecelendirme kuruluşlarının hiçbirisi Türkiye’nin bu ekonomik performansı ile ilgili yorumda bulunmuyor. Siyasi istikrarla ilgili yorumlarda bulunuyor. Onun için bu çalışmaları ciddi bulmuyorum. Bunları da bir kredi derecelendirme kuruluşu olarak görmüyorum. Siyasi kriter derecelendirmesi kuruluşu gibi hareket ediyorlar.”
Bakan Zeybekci, AA’nın Türkiye’nin finans, ekonomi performansını dünyaya duyurmasının bir anlamda milli kredi derecelendirme kuruluşu çalışmalarının başlangıcı sayılabileceğini ifade etti.
İtalya’nın kredi derecelendirme kuruluşları aleyhine dava açmasının son derece önemli olduğuna dikkati çeken Zeybekci, İtalya’nın bu kuruluşların yaptığı açıklamalar nedeniyle uğradığı somut zararlar olduğunu söyledi.
Bakan Zeybekci, Türkiye tam şaha kalkmış giderken, Gezi gibi, 17- 25 Aralık gibi olayların ortaya çıktığını, kredi derecelendirme kuruluşlarının iyi niyetli olmayan değerlendirmelerde bulunduklarını belirterek, bunların arkasında bir tekelin, tek bir merkezin bulunduğuna inandığını söyledi.
Sanayinin milli gelir içindeki payı düşük
Bakan Zeybekci, sanayinin milli gelir içindeki payının düşük olduğunu belirterek, “Yüzde 22’ler seviyesine bir an önce çıkmamız gerekiyor” dedi.
Ekonomi Bakanı Zeybekci, bugüne kadar demir çelik ve metal gruplarında teşvikle ilgili adım atılmadığını belirterek, Ekonomi Bakanlığı olarak verebilecekleri en üst seviyedeki teşvikleri vermeye başlayacaklarını bildirdi.
“Dış ticaret açığının azalmasını çok pozitif olarak görüyorum”
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, açıklanan dış ticaret verilerine ilişkin, “Dış ticaret açığının azalmasını çok pozitif olarak görüyorum, önümüzdeki dönemde de azalmaya devam edecek… Güneyimizdeki yangın ve Rusya’ya yönelik ambargoya rağmen Türkiye ihracatını artırıyor” dedi.
