Türk Telekom’un dolar kırılganlığı sürüyor

Yüzde 93 düşmesi şeklinde ifade edildiğinde mi yoksa yüzde 7’ye gerilediği yazıldığında mı daha çarpıcı olduğu tartışmalı ama Türk Telekom’un 2015 birinci çeyrek karının 2014’ün aynı dönemine göre bu tür bir gerileme göstermesi etkileyici. Konuyu daha etkileyici kılan şirketin konsolide faiz, amortisman, vergi öncesi karının (FAVÖK) yüzde 11 ve FAVÖK marjının da yüzde 1 artmış olduğu bir dönemde bu durumun ortaya çıkmış olması. Türk Telekom (TT) , yüzde 39 FAVÖK marjı ile çalışıyor ve geliri de mobilin katkısıyla bu dönemde yüzde 7,5 arttı. 
 
O zaman ters giden ne? Ters giden, TT’nin borç yapısı. Japon Yeni cinsinden borcunu sıfırlayan şirketin Türk Lirası tarafındaki 266 milyonluk ve döviz tarafında yaklaşık 3 milyar dolarlık ve 725 milyon euroluk borcu bulunuyor. 2002’den bu yana Türkiye’de hakim olan siyasi iktidarın ekonomi politikasının kuru düşük tutma politikasına uyan bu borçlanma tercihi, kurun yükseldiği zamanlarda şirketin bilançosundaki karı alıp götürüyor. Kurun düşmemesi durumunda hasarın kalıcı olacağı da aşikar.
 
Türk Telekom’un karı ilk çeyrekte yüzde 93 düştü

Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın TT özelleştirilmesinin haklılığını savunurken verdiği özelleştirme sonrası yatırım miktarı 17 milyar lira. TT’nin 2015 birinci çeyrek bilançosunda buna eşlik eden toplam borcun lira karşılığı yaklaşık 9,95 milyar lira. 
Bunun TT bilançosuna zarar vermesi ilk defa ortaya çıkan bir durum da değil. Şirket kurun hareketli olduğu 2013’ün ilk yarısında da yüzde 73 gerileyerek 806,3 milyon lira olarak gerçekleşen kar açıklamıştı. 2012’nin aynı döneminde bu rakam, 1 milyar 401,2 milyon liraydı.
 
Fortune Türkiye 500’ün 2013’teki basın toplantısında, büyük şirketlerin en önemli riskleri arasında döviz cinsinden borçlarındaki artış ilk sıralarda vurgulanırken 2012’de kur ver faizde yükseliş yaşanmamasının bu riskin tehdide dönüşmesini engellediği vurgulanmıştı. Bundan sonraki dönem, kur ve faizin ayrı ayrı veya bir arada yükseldiği örneklerle bu durumun olumsuz sonuçlarını ortaya koydu.
 
Türk Telekom bu alanda felaket borusunu çalma özelliği gösteriyor. 2013’ün ilk yarısında TT’nin karındaki düşüş dikkat çekerken, kur farkı giderlerinin aşırı şekilde artması birçok şirketin altı aylık bilançolara zarar yağdırmıştı. BIST’e kote şirketler bazında bakıldığında 2012’nin ilk altı aylık döneminde 99 olan zarar eden şirket sayısı 2013’ün aynı döneminde 148’e çıkmıştı. Borsa İstanbul’da o zaman en yüksek açık pozisyonu yüksek olan şirketler arasında öne çıkan Tüpraş, Türk Telekom, Türk Hava Yolları, Anadolu Efes ve Migros en büyük darbeyi almıştı. 

İşte Türk Telekom’un borç kompozisyonu
 

^*Milyon TL