Manisa’da 21 dönüm üzerinde kurulu, 4 bin 500 metrekarelik bir üretim fabrikası olan Ekosol Tarım’ın milyarlarca solucanı ve bunların yıllık bin 300 ton katı, bin 500 ton sıvı üretimi var. Solucan gübresini Türkiye’ye getiren dolayısıyla yeni bir sektörün oluşmasına öncülük eden Ekosol Tarım Genel Müdürü Burçin Karababa, “Üretimimiz her yıl dört katına çıkıyor. Bu büyüme geçmiş senelerde daha azdı. Gübremizi ve faydalarını çiftçimiz bilmiyordu. Ancak gübremizin yarattığı sonuçları ve kaliteyi gören çiftçimiz alımlarını artırdı” diyor.
Dünyada ve Türkiye’de tarımda kullanılan gübrelerin çok büyük bir kısmı kimyevi gübreler. Kimyasal gübre üreticilerini “kara kara” düşündüren, nitratlı gübre kullanımı ve dağıtımına gelen yasaklardı. Ancak ocak ayında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in yaptığı açıklamalar ile nitratlı gübredeki yasaklar kalktı. Çelik, “Nitratlı gübreler konusunda yaptığımız patlama testleri sonucunda, potasyum nitrat ve sodyum nitratı serbest bırakma kararı aldık” diyordu. Diğer yandan insan, hayvan ve çevre sağlığı çerçevesinde hızla artan organik gübreye talebin Türkiye’de de gelişmiş ülkelerde olduğu gibi güçlenmesi bekleniyor. Solucan gübresi de organik ürünlerden biri.
Burçin Karababa küçük kızının katı gıdalara geçiş döneminde gösterdiği alerjik reaksiyona çözüm ararken California’da solucan gübresi üreten bir firmaya rastlıyor. Borsacı Karababa’nın kentten köye yerleşmek gibi bir imkanı da yok; dolayısıyla evinin balkonunda, mümkün olduğunca yüksek verim elde ederek, “Kızımın en azından çorbasını yapabileyim” dediği küçük bir alanı var. İnternette yaptığı “dar alan-yüksek verim” aramalarında birçok kimyasal gübre ile de karşılaşıyor elbette, fakat asıl yapması gereken doğal yolla üretim. “50 tane solucan edindim. Bunlar özel kültür solucanlarıydı. Endüstriyel boyutta çok hızlı üreyen ve çok hızlı üreten bir cins olan eisenia foetida. Evsel organik atıklarla solucanlara mama vererek gübre elde ettim. Olağanüstü bir geri dönüşüm” diyen Burçin Karababa dünyanın çöp problemine de değinerek, “Aslında evsel organik atıklar çöp değil” diyor ve bu üretimin evlerde yapılabileceği bir “kompost box” sistemi geliştiriyor.
Solucanları en alt kattan beslemeye başladığınız ve gittikçe yukarı çıktıkları kat kat delikli kutular bunlar. “Kendi gübrelerini kendileri üretenlere, evlerde hobi bahçeciliği yapmak isteyenlere, balkon bahçecilerine 500 solucan gönderiyoruz. Kompost box 550 lira. Solucanın üzerinde bir sıvı var; sölom sıvısı. Tıpta da kullanılması ile ilgili çalışmalar yapılıyor, o da solucanın gübresine geçiyor. Solucan gübresinde bitkinin alabileceği formda azot, fosfor, potasyum var. Onun dışında hümik asit, amino asitler ve milyonlarca faydalı bakteri ve mikroorganizma var” diyen Karababa devam ediyor: “Eğer çiftçimiz bu gübreyi kullandıktan sonra, özellikle ilk yedi gün içinde, kimyasal kullanmıyorsa toprak canlanmaya başlıyor. Çünkü mikroorganizmaların artışını isteseniz de durduramazsınız. Kök gelişimi, köklerde saçaklanma artıyor ve hastalıklara karşı direnç sağlıyor.”
Karababa solucan gübresinin kimyasal kullanımını yüzde 40 oranında azalttığını söylüyor. kimyasal kullanımını azaltıyor. “Çiftçimizin gübremizi kullanması ile dekar maliyetleri düştü verim ve kalite arttı” diyor. Aynı zamanda dövizin hızla yükselmesi ve kimyasal gübrelerin hammaddelerinin yüzde 90’ının yurt dışından gelmesi nedeniyle kimyasal gübre satış fiyatları ile solucan gübresi satış fiyatları arasındaki makas daralıyor. Bütün bunlar bu yeni iş alanını büyütebilir.