Hayat tabloları, her yaştaki nüfusun ölümlülük olasılıklarını ve hayatta kalma sürelerini ayrıntılı olarak açıklayan tablolardır. Demografik analizin en eski araçlarından birisi olan hayat tabloları, ölümlülük (mortalite) tabloları olarak da biliniyor.
Doğuşta beklenen yaşam süresi, ülkelerdeki sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerini, yaşam kalitesini ve ölümlülük seviyelerini ölçmekte kullanılan çok önemli bir göstergedir. Bu gösterge hayat tabloları yoluyla elde edilebiliyor.
Türkiye’ye özel hayat tabloları ilk kez Türkiye ve iller düzeyinde idari kayıtlara dayalı ve resmi olarak üretilmiş olup, TÜİK tarafından kamuoyuna sunuluyor. Bu çalışmayla, il düzeyinde güvenilir ve güncel hayat tablolarının oluşturulması amaçlıyor.
Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi 76.3 yıl
TÜİK verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplamda 76,3, erkeklerde 73,7 ve kadınlarda 79,4 yıl. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşarken, doğuştan beklenen yaşam süresi farkı 57 yıl olarak hesaplanmış bulunuyor.
Beklenen yaşam süresi 15 yaşındaki kişiler için 62,8 yıl
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 62,8 yıldır. Erkekler için bu süre 60,1 yıl, kadınlar için ise 65,8 yıl.
Beklenen yaşam süresi 65 yaşındaki kişiler için 16,7 yıl
Türkiye genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 29,2 yıl. Erkekler için bu süre 27 yıl iken, kadınlarda 31,8 yıl. 65 yaşında olan bir kişinin ise kalan yaşam süresi ortalama 16,7 yıl. Erkekler için bu süre 14,9 yıl iken, kadınlarda 18,5 yıl. Diğer bir ifade ile 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,6 yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.
Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il Giresun
Türkiye’de, doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 78,9 yıl ile Giresun. Rize ve Yalova 78,7 yıl ile ikinci sırada yer alırken, 78,6 yıl ile Batman bu illeri takip ediyor. Yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 72,1 yıl ile Erzurum. Erzurum’u sırasıyla 73,2 yıl ile Mardin ve 73,3 yıl ile Van izliyor.
Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 76,3 yıl ile Karaman. Karaman’ı 76,2 yıl ile Yalova ve 76,1 yıl ile Batman izliyor. Kadınlarda ise doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 82,2 yıl ile Giresun. Giresun’u 81,9 yıl ile Rize ve 81,5 yıl ile Tunceli izliyor.
Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il 70,2 yıl ile Erzurum. Erzurum’u 70,6 yıl ile Van ve Ağrı izliyor. Kadınlarda ise en düşük değere sahip olan il 74 yıl ile yine Erzurum. Erzurum’u 75,3 yıl ile Mardin ve 76 yıl ile Van izliyor.
İstanbul ve Ankara’da doğuşta beklenen yaşam süresi 77,2 yıl
En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul ili ile ikinci büyük nüfusa sahip olan Ankara’da, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye ortalamasından daha yüksek olurken, toplamda 77,2, erkeklerde 74,4 ve kadınlarda ise 79,9 yıl olarak hesaplanmış bulunuyor.
En fazla nüfusa sahip 5 ilin cinsiyete göre doğuşta beklenen yaşam süreleri,2013
Doğuşta beklenen yaşam süresi (yıl)
| İller | Toplam | Erkek | Kadın |
| İstanbul | 77,2 | 74,4 | 79,9 |
| Ankara | 77,2 | 74,4 | 79,9 |
| İzmir | 77,5 | 74,6 | 80,5 |
| Bursa | 76,4 | 73,7 | 79,1 |
| Antalya | 77,9 | 75,3 | 80,4 |
Türkiye’de yaşam süresi AB ülkelerinin ortalamasından daha düşük
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin 2012 yılı verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan 28 ülkenin ortalama doğuşta beklenen yaşam süresi 80,3 yıl. Türkiye toplam nüfusunun 2013 yılında 76,3 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresi, bu ülkelerin ortalama yaşam süresinden 4 yıl daha düşük. Erkeklerde bu değer Avrupa Birliği ülkeleri için 77,5 yıl iken Türkiye’de 73,7 yıl. Kadınlarda ise doğuşta beklenen yaşam süresi Avrupa Birliği ülkeleri için 83,1 yıl iken Türkiye’de bu değer 79,4 yıl.
