İran’la Batı dünyası arasında nükleer konularla ilgili görüşmelerde anlaşma olasılığı artarken, İran’ın yıllar süren ambargonun ardından uluslararası piyasalara dönüşü en çok global emtia brokerlerini sevindirecek.
Bloomberg’te yer alan haberde, buzların erimesinden özellikle global petrol endüstrisinin yararlanacağı belirtilirken, Cargill, Glencore, Vitol BV, Trafigura Beheer BV ve Louis Drefyus Commodities BV’nin İran’la petrol ticaretinin yanı sıra benzin, buğday ve pirinç ihracat/ithalatında da uzun bir geçmişleri olduğuna dikkat çekiliyor.
ABD ve Avrupa’nın İran’a uyguladığı yaptırımlar bankacılık ve nakliyat alanlarındaki kısıtlamalar nedeniyle emtia brokerlerinin gıda satışına aracılık etmelerini de engelliyor. İran, ambargonun kaldırılması halinde yaklaşık 80 milyon nüfusu ve güçlü bir ekonomik büyümeyle önemli fırsatlar sunacak olan bir ülke.
İran yalnızca büyük bir petrol ihracatçısı olmayıp aynı zamanda önemli bir benzin ithalatçısı; ayrıca dünyadaki en büyük dört buğday, arpa ve pirinç alıcısından ve aynı zamanda on en büyük işlenmemiş şeker ithalatçısından biri.
İsviçre merkezli buğday brokeri Solaris Commodities’in direktörü Swithun Still, “sektör tamamen İran’la görüşmelere odaklanmış durumda” diyor. “Yaptırımlar kaldırılırsa, emtia hareketlenecek olan unsurların başında geliyor.”
ABD Senatosu’nda ortaya çıkan bilgilere göre, İran’la buğday ticareti o kadar önemli ki, Cargill ve Dreyfus konuyla ilgili baskı yapmak için Washington’da lobi faaliyetlerinde bulunuyorlar.
ABD ve Avrupa’nın ilk yaptırımları yürürlüğe sokmasının ardından 2012 ve 2013 yıllarında brokerler İran petrolüyle olan alışverişlerini durdurdular. Endüstri tahminlerine göre, bu tarihten önce Vitol, Trafigura ve Glencore İran’ın belli başlı benzin tedarikçilerindendi.
Gıda emtiası ise ambargo dışı olduğundan ticaret durmadı.
Örneğin, Glencore geçen yıl İran’a 162 milyon dolar değerinde tarım emtiası sattı. Ancak bu rakam aracı kurumun iki yıl önceki 659 milyon dolarlık ihracat rakamının yalnızca dörtte biriydi. Bunun nedeni de bankacılık ve nakliyattaki kısıtlamalar sonucu İran’a buğday satışının zorlaşmasıydı.
Şimdi ise brokerler barış rüzgarlarının esmesiyle yeniden İran’da fırsat peşindeler.
