Irak Ticaret Odası Başkanı Jaafar Rasool Jaafar El Hamdani, Irak’la Türkiye arasında ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve devamlılığının sağlanması için iki ülkenin ortak bir pazar oluşturması ve karşılıklı gümrük birliği kurması gerektiğini söyledi.
Hamdani açıklamalarını, Irak’ta son aylarda yaşanan gelişmeler ve İslam Devleti adlı örgüt militanları kaynaklı güvenlik endişeleri nedeniyle azalan karşılıklı ticaretin artırılmasına yönelik TOBB’un düzenlediği çalışma toplantısında yaptı.
Karşılıklı ticaretin artırılması için iki ülkenin ortak bir pazar kurma zamanı geldiğini söyleyen Hamdani, “Derin düşünmemiz gerekiyor, gümrüklerdeki zorlukları bertaraf etmek için bir gümrük birliği oluşturmamız gerekiyor. İhracat ve ithalat üzerideki kısıtlamaların ele alınması gerekiyor” dedi.
Daha önce de Irak ve Türkiye arasında oluşturulan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi kapsamında, karşılıklı ticaret ürünlere yönelik düzenlemeler yapılmıştı.
Irak’ın Türkiye’den yıllık yaklaşık 14 milyar dolarlık mal ithal ettiğini ve yakın dönemde bunda büyük artış beklediklerini kaydeden Hamdani, “İki hükümet arasından bir ekonomi ve gümrük birliği imzalanırsa; bu iki tarafın da işine yarayacaktır” diye konuştu.
Hamdani, Habur sınır kapısının kapasite artırımına yönelik çalışmanın da bir an önce gerçekleşmesi gerektiğini söyledi.
TİM verilerine göre, bu yılın ilk sekiz ayında Türkiye’nin Irak’a ihracatı 6.96 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
İhracatta yaz aylarında yüzde 46’lar seviyelerine kadar yaşanan gerileme, Eylül ayının ilk 11 gününde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.6’ya indi.
“Önümüzdeki iki veya üç ay içinde… çeteleri yok edeceğiz ve bu bölgedeki güvenliği de tekrar sağlayacağız” diyen Hamdani, “Bizim kanaatimize göre, Irak hükümeti ve uluslararası destek sayesinde, iki-üç ay içinde bu sorun çözülürse; orta ve güney bölgelere giden yollar açılacak, normal hayat tekrar kazanılacak ve ticaret hayatı eskisinden daha iyi olacak. Çünkü yeni hükümetin 2014 ve 2015 bütçeleriyle patlama yaşanacak” şeklinde konuştu.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da, ticaretteki olumsuz seyrin son dönemde ulaşım zorluklarında yaşanan kısmi iyileşmelere rağmen devam ettiğini söyledi.
Son dönemde Irak’tan 300 Türk firmasının 7,000 çalışanını güvenlik sebebiyle tahliye ettiğini söyleyen Hisarcıklıoğlu, “Bölgedeki şartlardan dolayı pek çok zorluk yaşanırken, bir taraftan da Irak tarafının önümüze koyduğu zorluklarla uğraşmak zorunda kalıyoruz” dedi ve şöyle konuştu:
“Kapanan yollardan dolayı sevkiyat yapamayan firmaların İran üzerinden geçmelerinin istenmesi ve gecikme cezası uygulama girişimleri bizi zor durumda bırakmıştır.”
Gümrük eski Bakanı Hayati Yazıcı da Ağustos’ta yaptığı açıklamada, güvenlik riskleri nedeniyle Irak’a ürün taşıyan araçların, Kuzey Irak’a girdikten sonra İran üzerinden Irak’ın güneyine geçmesi için Tahran ile mutabakat olduğunu açıklamış; İran Ticaret Bakanı Muhammed Rıza Nematzade de Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin, Kuzey Irak’taki gelişmeler nedeniyle Türk kamyonlarının İran üzerinden Irak’ın güney bölgelerini geçmesini istediğini belirterek, işbirliğine hazır olduklarını belirtmişti.
Irak Ticaret Heyeti, 27 Eylül’e kadar sürecek ziyaret kapsamında, Ekonomi, Enerji ve Gümrük Bakanlıkları ile çeşitli STK’larla da temasta bulunacak.
