Mevsimsel etki ile gıda fiyatları son iki aydır düşüş gösterirken, gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki yıllık TÜFE, 17 ay sonra tek haneye indi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda bir önceki aya göre yüzde 0,51 düşerken, ana harcama grupları itibarıyla aylık en fazla azalış gösteren grup ise yüzde 2,79 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
Bu yılın Ocak ayında aylık bazda yüzde 3,52 oranında artan gıda fiyatları, Şubat’ta yüzde 2,59, Mart’ta yüzde 2,47, Nisan’da da yüzde 1,63 artış gösterdi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar, Mayıs ayıyla düşüşe geçerken, söz konusu ay fiyatlarda yüzde 2,68 gerileme görüldü. Geçen ay da mevsimsel etki ile bu gerileme trendi devam ederek, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda tüketici fiyatları yüzde 2,79 düştü.
Haziranda yıllık TÜFE yüzde 7,20 olarak belirlenirken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık TÜFE artışı 17 ay sonra tek haneye inerek yüzde 9,28 oldu. Söz grupta TÜFE, en son 2013’ün aralık ayında yüzde 9,67 düzeyindeydi. Bu ana harcama grubunda TÜFE, geçen yılın Haziran ayında yüzde 12,47, 2013’ün aynı ayında ise yüzde 12,88 seviyesindeydi.
Öte yandan, gıda ve alkolsüz içeceklerde, Mayıs’ta 4,72 puan olan genel tüketici enflasyonu ile fark, haziranda 2,08 puana kadar geriledi.
-TZOB Başkan Bayraktar
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gıda fiyatlarındaki düşüşe ilişkin yaptığı değerlendirmede, yaz aylarıyla sebze ve meyvede üretimin artmasının, enflasyonun düşmesini sağlayan nedenlerin başında geldiğini belirterek, “Önümüzdeki günlerde tarla ürünlerine geçildikçe, enflasyondaki gerileme devam edecek” dedi.
Genelde yaz aylarında gıda fiyatlarında gerileme yaşandığına işaret eden Bayraktar, tarla ürünlerine geçildikçe ürünün bollaşacağını ve arzın artacağını, bunun da fiyatlarda düşüşe neden olacağını söyledi.
– “Düşüş olmasaydı, enflasyonda gerileme görülmeyecekti”
Gıda ve alkolsüz içeceklerin tüketici fiyatları içindeki ağırlığı yüzde 24,25’i bulduğunu belirten Bayraktar, ana harcama gruplarında en büyük ağırlığın bu grup olduğunu ifade etti.
Haziranda gıda fiyatlarındaki yüzde 2,79’luk düşüşün tüketici fiyatlarına etkisi “eksi 0,68” düzeyinde olduğunu bildiren Bayraktar, “Gıda fiyatlarında düşüş olmasaydı enflasyonda yüzde 0,51’lik bir gerileme görülmeyecekti” dedi.
Bu yıl kış aylarının normal yıllara göre daha soğuk geçtiğini, aşırı yağışlar, sel, dolu, fırtına gibi afetlerin çiftçinin peşini bırakmadığını anlatan Bayraktar, Mayıs’tan itibaren gerçekleşen aşırı yağış ve dolu afetinin, haziranda da devam etmesinin verim ve kalite kayıplarının yanı sıra hastalıkların artmasına neden olduğunu söyledi.
Kalite kaybı yaşanan ürünlerde fiyatlarda düşüş meydana geldiğine dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:
“Hali hazırda bunun en bariz örneğini kiraz üreticilerimiz yaşamaktadır. Olgunlaşma döneminde meydana gelen yağışlar çatlamaya, meyvelerde yumuşamaya yol açarak kaliteyi düşürmüş, üretici fiyatları 1 liraya kadar gerilemiştir. Yaşanan don nedeniyle kayısı ve ceviz rekoltesinde de düşüşler beklenmektedir. Bu durumda arzdaki daralmaya bağlı olarak fiyatlar artabilmektedir. Ancak genel olarak değerlendirdiğimizde buğday, mısır, çeltik gibi stratejik ürünleri de dahil ettiğimizde geçen yıla göre rekoltede bir düşüş öngörülmediği, aksine buğday, arpa gibi bazı ürünlerde rekoltede artış olacağı tahmin edildiği için fiyatlarda da ciddi bir artış beklenmemektedir.”
– “Gıda fiyatları sonbaharda artış trendine geçer”
Şeker Yatırım Başekonomisti Gülay Elif Girgin de Mayıs ve Haziran aylarında gıda fiyatlarının Merkez Bankasının daha önce belirttiği şekilde manşet enflasyonun düşmesine ciddi bir katkı sağladığını söyledi.
Gıda fiyatlarındaki düşüşün yaz aylarına özgü bir durum olduğunu belirten Girgin, şunları kaydetti:
“Gıda fiyatları yaz aylarında sakin gidiyor ve enflasyona destek veriyor. Bunun Temmuz ayında da sürmesi bekleniyor. Bu mevsimsel bir etki. Merkez Bankası sadece gıda fiyatlarındaki şu andaki görünüme bakarak para politikası oluşturmuyor. Gıda fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle beraber bile şu an ilk yarı yılda enflasyon yüzde 4,8 oldu. Tahminin yüzde 6,8 olduğu bir resimde enflasyonun görünümünde hala baskının devam ettiğini söyleyebiliriz.”
Gıda fiyatlarının sonbaharla artış trendine geçebileceğini ifade eden Girgin, “Burada en önemli konunun çekirdek göstergeler, çekirdek göstergelere baktığımız zaman yıllık 7,8 ve 7,5. Bunlar da ciddi rakamlar” dedi.
Önümüzdeki dönemde, birkaç ay öncesindeki kur hareketlerinin gecikmeli etkilerinin çekirdek enflasyonda baskı yaratacağını düşündüklerini dile getiren Girgin, “Diğer yandan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi artış trendinde. Tüm bunlarla yıl sonu beklentimizi yüzde 8,8 seviyesinde tutuyoruz ve hatta iç tarafta politik belirsizliklerin artması durumunda gözlenebilecek olası kur hareketlerinin enflasyon üzerinde ekstra baskı yarattığını göz ardı etmiyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
