Bu yıl devreye alınan Otomatik Katılım uygulamasıyla bireysel emeklilik sistemine (BES), 3 milyon 312 bin kişi katıldı, çalışanların birikim tutarı 1 milyar 254 milyon TL’yi buldu. Sisteme gönüllü katılım katılımlar da devam ediyor. 31 Aralık 2016’da 6 milyon 627 bin olan katılımcı sayısı 6 Ekim itibariyle 6 milyon 840 bini aştı, fon tutarı 63 milyar 863 milyon TL’ye ulaştı. Bu kişiler için devletin ödediği katkı payı tutarı da 9 milyar 578 milyar TL oldu. 2018 yılı bütçesinde de BES için 4 milyar TL ayrıldı. Türkiye’deki tasarrufların artırılması ve cari açığın finansmanında önemli bir rol oynaması beklenen BES’te katılımcı Otomatik Katılım ve devlet desteğiyle hızla artıyor. Diğer yandan, 18 yaş altının da sisteme katılması konusunda bir takım çalışmalar bulunuyor. Tüm bunlar gözleri sektördeki getirilere çeviriyor. Bireysel emeklilik sisteminin kişilere emeklilik dönemlerinde “ek gelir” sağlayacak bir birikim sağlayabilmesi hem şirketlerin hem de hükümetin gündeminde. Çünkü, sistemin katılımcılarına iyi getiriler sağlaması üyelerine güven verirken, sistemde daha uzun süre kalmalarını da sağlayacak. Otomatik Katılım’la sisteme üye olanların çıkış oranı yüzde 54’lerde. Bu oranın aşağı çekilmesi gerekiyor. Öte yandan, yılbaşından itibaren bir emeklilik şirketinin fon portföyünün yüzde 40’ından fazlasını tek bir portföy şirketi yönetemeyecek. Bu nedenle portföy şirketleri arasında da bir “getiri” rekabeti başlayacak.
Şirketlerin de müşterilerine daha iyi hizmet vererek sistemde kalmalarını sağlamak için teknoloji yatırımlarını artırdıkları görülüyor. Garanti Emeklilik’in müşterilerinin sağlıklı bir fon seçimi yapabilmesi için devreye aldığı robot yazılım da bu yatırımlardan biri. Garanti Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, BES katılımcılarının yılda altı kez fon değişikliği hakkı bulunduğunu ancak, bunun kullanılmadığına dikkat çekiyor. Bu nedenle “Fon Koçu” adını verdikleri yazılımla, öncelikle müşterilerinin risk profillerini belirleyerek fon önerisinde bulunacaklarını söylüyor. Sonrasında ise Fon Koçu, piyasadaki gelişmelere göre müşteriye portföy önerisi yapacak.
Garanti Emeklilik’in 22 farklı emeklilik fonu ve 1.6 milyon katılımcısı bulunuyor. Fon tutarı da 10 milyar TL’yi aşıyor. Burak Ali Göçer, bu kişilerin yaşının, ekonomik durumunun ve risk algısının farklı olduğuna dikkat çekiyor. Kendilerinin tek tek müşterileri arayarak portföy önerisinde bulunmalarının zor olduğunu kaydeden Göçer, Fon Koçu’nun ise kişiye özel öneri getireceğini söylüyor. Fon Koçu’nu Garanti Emeklilik’e Zek.ai adlı bir Türk Fintech şirketi hazırlamış. Göçer’in verdiği bilgiye göre, üç-dört aylık deneme sürecinde Fon Koçu’nun önerileri piyasanın üzerinde getiriler sağlamış.
1 Ocak 2018 itibariyle 50 -100 arasında çalışanı bulunan şirketler, 1 Temmuz itibariyle 10-50 arasında çalışanı olan şirketler BES’e dahil olacak. 1 Ocak 2019 itibariyle de 5 ile 10 arasında çalışanı bulunan şirketler sisteme katılacak. Bu da yaklaşık 600-650 bin şirket anlamına geliyor. BES şirketlerinin operasyon yükünü artıracak bu gelişme, diğer yandan katılımcı sayısının da bir anda kartopu gibi artması demek. Bu nedenle, daha iyi hizmet ve getiri için gözler BES şirketlerinde olmaya devam edecek.
