Emeklilikte devlet katkısının yarattığı sinerji, sistemin büyümesine ivme kazandırmaya devam ediyor. Bireysel emeklilik sistemi yüzde 25 devlet katkısıyla 64 milyar liralık portföy büyüklüğüne ulaştı. Birikimlerin değerlendirildiği emeklilik fonlarına baktığımızda toplam portföy büyüklüğünün yüzde 45’i karma ve esnek fonlarda bulunurken yüzde 34’ü borçlanma araçları fonlarında yer alıyor. Bu fonların son bir yıllık getirisi ise yüzde 10-11 seviyelerinde. Ancak yüksek getiri sağlayan emeklilik fonlarına bakıldığında kıymetli madenler, kamu dış borçlanma araçları ve hisse senedi emeklilik fonlarının öne çıktığı gözleniyor.
Tasarruf sahipleri için emeklilik fon portföylerinde fon çeşitlemesiyle getirinin artırılması mümkün. Varlık çeşitlendirilmesi sayesinde yüksek getiri elde etmek isteyen katılımcılar, sabit getirili enstrümanları portföylerinde azaltırken alternatif fonlara yönelebiliyor. Böylesi bir yaklaşım beraberinde getirileri yükseltme potansiyelini artırıyor. Veriler de bunu teyit eder nitelikte. 13 Mart 2017 itibariyle düşük riskli esnek fonların son bir yıllık getirisi yüzde 7,99 olurken hisse emeklilik fonları yüzde 17,13 oranında kazandırdı. Kıymetli maden emeklilik Fonlarının getirisi ise yüzde 22,08 oldu.
Doç. Dr. Evren Bolgün, emeklilik fonları yatırımında zamanlamanın ve varlık dağılımının önemine dikkat çekiyor. Bolgün, “Uzun vadeli bireysel emeklilik yatırımı yaparken ferdi beklenen getiri ve risk iştahınızı kantitatif değerler ile ölçmek, tercihlerinize uygun varlık dağılımını çok iyi bir şekilde ilk başta oluşturmak, yıllık bazda en azından bir kez portföy yeniden dengelenmesi işlemini piyasa şartlarına göre tekrar gözden geçirmek ve disiplinli bir şekilde sabretmek en doğru yatırım stratejisi olacaktır” diyor.
Emeklilik fon portföy dağılımlarına bakıldığında tasarruf sahiplerinin büyük kısmının düşük riski tercih ettiği gözleniyor. Risk almak istemeyenler ağırlıklı olarak borçlanma araçları, para piyasası emeklilik fonları ve karma ve esnek fonlara yöneliyor. Halihazırda 117 karma ve esnek emeklilik yatırım fonu bulunuyor. Bunların 66 tanesi esnek fon. Esnek fonların getirisi son bir yılda yüzde 12’leri bulurken bunlar enflasyonun üzerinde bir getiri sağladı. Ancak karma ve esnek fon kategorisinde yer alan 26 katkı fonunun ve 23 standart fonun getirileri enflasyonun altında kaldı. Bu nedenle standart fonlara yatırım yaparken biraz daha dikkatli olunması gerekiyor.
Mevcut uygulamaya göre 18 yaşını dolduran herkes bireysel emeklilik sistemine katılabiliyor. Sisteme dahil olmanız için herhangi bir üst yaş sınırı ise yok. Bireysel emeklilik sistemi en az 10 yıl ve 56 yaş şartı ile emeklilik imkanı tanıyor. Bu noktada uzun dönemde yüksek getiri sağlamak önemli. Kamu dış borçlanma araçları emeklilik fonları, hisse emeklilik fonları ve altın emeklilik fonlarının oluşturulacak portföylerde yer alması büyüme potansiyelini artırabilir. Temkinli yatırımcıların emeklilik portföylerinin yüzde 70’ini sabit getirili emeklilik fonlarında değerlendirirken yüzde 30’unu alternatif fon seçenekleriyle desteklemeleri mümkün. Böylesi bir yönelim bir yandan riskin kontrol altında tutulmasına imkan verirken diğer yandan getirinin artmasına olanak tanıyacaktır.
| BİREYSEL EMEKLİLİK FONLARINDA GETİRİLER | |||||
| Fon kategorisi | Fon adedi | Toplam portföy değeri (Milyon TL) | Toplam portföy değerindeki payı (%) | Yılbaşından bu yana getiri (%) | Son bir yıllık getirisi (%) |
| Kıymetli madenler | 12 | 1.956 | 3,01 | 10,18 | 22,08 |
| Hisse senedi | 28 | 3.943 | 6,07 | 13,65 | 17,13 |
| Fon sepeti fonları | 1 | 11 | 0,02 | 7,93 | 11,21 |
| Borçlanma araçları | 60 | 21.919 | 33,77 | 3,13 | 11,16 |
| Karma ve esnek fonlar | 117 | 28.907 | 44,54 | 3,48 | 10,05 |
| Para piyasası | 36 | 6.979 | 10,75 | 1,79 | 9,26 |
| Katılım fonları | 31 | 1.191 | 1,84 | 3,91 | 7,95 |
| Emeklilik fonları (BES) | 285 | 64.906 | 100 | 3,98 | 11,25 |
| Veriler 13.03.2017 itibariyle değerleme tarihine göre hesaplanmıştır. Kaynak:besanaliz.com | |||||
