Akıllı dünyada işiniz de akıllı

0
51

Şirketlerin en önemli değeri ürettikleri veriler ve bunların bir ticari değere dönüşmesini sağlayan çözümler de iş zekası olarak adlandırılıyor. İş zekası çözümleri şirketlerin akıllı iş süreçlerine sahip olmasını sağlıyor.

İş yaşamında ve günlük hayatta sayısız veri üretiliyor ve bunların çoğu da dijital ortamlarda dolaşıyor. Şirketlerin son yıllardaki en büyük işi bu verileri işleyerek kendilerine yarar sağlayacak sonuçlar üretmek.  Bu nedenle verileri anlamlı sonuçlara dönüştürebilecek çözümler ön plana çıkıyor.

İş zekası, büyük miktarda verileri işleyerek yeni projelerin belirlenmesine ve geliştirilmesine yardımcı olan çözümlerdir. Finanstan telekomünikasyona, perakendeden enerjiye, kamu sektöründen sağlığa bol miktarda veri üreten bütün sektörlerde iş zekası uygulamalarının kullanıldığını görüyoruz.

İş zekası çözümleri deyince başta raporlama olmak üzere çok boyutlu analiz süreçleri, mantıksal çözümlemeler, veri madenciliği, süreç madenciliği, karmaşık olay analizi, iş performans yönetimi, bir iş sürecini diğer performans ölçümleriyle ya da bu iş sürecinin en iyileri ile kıyaslama,  tahmine ve kurala dayalı mantıksal çözümler üretme gibi işlevlerin tümünü kapsıyor.

Şirket yöneticileri şirketlerinin geleceği için en doğru kararı verebilme noktasında en doğru bilgilere gereksinim duyuyor. Karar vericilere bilgiye dayalı ilerleme imkanı sunarak, kurumun gelir ve performansını en üst düzeye ulaştırmayı hedefleyen iş zekası uygulamaları, stratejik ve operasyonel kararları almada kritik önem taşıyor.
Bu çözümler kurum içi ve dışı verileri bir platformda toplayıp analiz etme yeteneğine sahip ve işletmelerin bilgiyi yönetip değere dönüştürebilmelerine olanak sağlıyor.

İş zekası uygulamaları verilerin bilgiye, bilginin yoruma, yorumun karara ve kararın eyleme dönüştürülebilmesine yardımcı oluyor.

İş zekası bölümleri, genellikle analiz edilmesi gereken çok fazla ham bilginin olduğu şirketlerde yer alıyor. Müşteri bilgilerini derinlemesine inceliyor, farklı açılardan hazırladıkları raporlarla üst yönetimin pazarlama stratejileriyle ilgili kararlarına etki ediyorlar. Ayrıca kârlılığın artırılması, maliyetlerin azaltılması için planlama yapıyorlar.
 
YENİ NESİL ŞİRKETLERİN TEMELİ İŞ ZEKASI
Yeni nesil dediğimiz dijital şirketler, varoluş nedenini veriye dayandırmış olan şirketler olarak öne çıkıyor. Günümüzde Google, Facebook, Amazon, Airbnb vb. şirketler, kullanıcılarla ilgili yapmış oldukları ileri analiz teknikleri ve veri sınıflandırması ile ön plana çıkıyor. Günlük milyonlarca veriyi analiz edilerek kullanıcılara anlamlı veri sunumu ve çapraz pazarlama teklifleri yapıyorlar. Ayrıca sosyal medyanın da tüm dünyada yaygınlığı göz önüne alındığında milyonlarca veri üretimi gerçekleştiriliyor. Verinin üretilmesi bugün hiçbir şey ifade etmiyor. Önemli olan iş zekası çözümleriyle bu verilerin doğru analiz edilmesi ve kullanılabilir hale getirilmesi.
 
İŞ ZEKASI NELER SAĞLIYOR?
İş zekası uygulamaları ürettiği sonuçlar itibariyle hemen her sektördeki şirkette ürün iyileştirmeden müşteri memnuniyetine, çalışan performansından iş ortaklarının kârlılıklarına kadar pek çok stratejik bilgi ve raporlama olanağı sunuyor. Genel olarak bu çözümlerin şirketlere sunduğu faydaları şöyle sıralamak mümkün:

•             Şirketteki bilgi paylaşımını ve bilgi şeffaflığını artırır.
•             Finansal raporlamalar alınmasını ve bu doğrultuda yeni bütçe oluşturulmasını sağlar.
•             Maliyet kontrolü yapılmasını sağlar.
•             Gelirlerin artırılmasını veya kârlılığın ölçülmesini sağlar.
•             Çalışanlar, iş birimleri, yöneticiler, iş ortakları, tedarikçiler vb. performansların ölçümlemesini sağlar.
•             Müşterilerin her türlü sadakat, satın alma eğilimi, kârlılık vb. unsurlarının ölçülmesini sağlar.
•             Rekabet ve pazar payı ölçümlemesi yapılmasını sağlar.
•             Yeni iş kolları ve alanlarına yatırım yapma noktasında öngörü sağlar.
•             Şirketin vizyon, misyon ve politikalarının yenilenmesinde etkin rol oynar.
 
KARMAŞIK VERİNİN BASİTLEŞTİRİLMESİ
İş zekası uygulamalarının ürettiği sonuçları üst yönetime basit ve anlaşılır bir şekilde ulaştırmak son derece önemli. Bu nedenle elde edilen bilgilerin görsellik ve kullanım kolaylığı gibi özellikler içeren kullanıcı dostu ara yüzlerle desteklenmesi gerekiyor. Çünkü günlük iş yükleri içerisinde karmaşık ve büyük veri yığınlarının daha da karmaşık değil basit hale indirgenmesine ihtiyaçları var. Görselleştirme aracı, analiz edilen veri setlerinin farklı özelliklerini; örneğin renkler, büyüklük, şekiller, aydınlatma, hareketler ve çeşitli tablo görsellerini kullanarak, verileri incelemeyi daha kolay hale getiriyor. Bu, kullanıcıların verileri görseller ile doğrudan etkileşim sağlayarak analiz etmesine olanak tanıyor.
 
“İş zekası proaktif yönetimi sağlıyor”
Büyük veri yığınlarında karar alma mekanizmalarına yardımcı bilgiyi analiz eden çözümlerin başında gelen iş analitiği, Logo Yazılım’ın uzmanlık alanları’ndan. Entegre ve birbiriyle uyum halinde çalışan bir iş analitiği veri analitiği çözümü,  şirketlerdeki yönetimi de kolaylaştırıyor. Logo Yazılım İş Analitiği Çözümleri Satış Direktörü Cem Cengiz Yılmaz sorularımızı yanıtladı.
 
Şirketler neden iş zekası çözümlerine daha çok gereksinim duyuyor?
Günümüzde kurumlar, rakiplerine göre daha çevik ve hızlı olabilmek için iş analitiği çözümlerine ihtiyaç duyuyor. Bu çözümlerin iOS, Android ve Windows gibi sistemlerle uyumlu çalışması ve internete entegre olması sayesinde kullanıcılar veriye istedikleri yerden ve istedikleri zaman ulaşabiliyor. Kullanıcıların, işletmeleriyle ilgili güncellemeleri anlık takip etmesini sağlayan iş analitiği çözümleri, sahip olunan veriyi kolayca işleme ve rekabette avantaj yakalama fırsatı sunuyor.
 
Dijital dünyada verinin hacmi hızla büyüyor ve çeşitleniyor. Şirketlerin bu veri ile ne yapabileceği noktasında iş zekası çözümleri neler sağlıyor? Şirketler ve sektörler için veri akışının sayılarla ölçülebilir düzeyde olduğu günler bir hayli geride kaldı. Bilgi çağı ile birlikte iş dünyası hızlı bir dönüşüm yaşıyor. Bugün sadece bilgi niteliği taşıyan veriler değil, verilerin sağlandığı kaynaklar bile hem çeşit hem sayı olarak takibi güç bir yelpazeye ulaştı.
 
Yapılandırılmış verinin üretildiği kaynakların yanı sıra, sosyal medya gibi yapılandırılmamış veri kaynaklarının da anlık takibi gerekiyor. Zaman ve nitelikli bilgi ekseninde yaşanan yoğun rekabetin galibi olmak isteyen şirketler, doğru adımları atabilmek için yenilikçi iş çözümlerine ihtiyaç duyuyor. İş analitiği de onlardan biri. Onlarca farklı kaynaktan elde edilen verileri hızla ve titizlikle işleyen ideal bir iş analitiği çözümü, şirketlerin karar alma mekanizmalarına kritik anlarda ihtiyaç duydukları anlık bilgiyi sunarak, rekabette bir adım öne çıkma fırsatını sunabiliyor. Ancak iş analitiği yatırımı yaparken dikkatli olmak gerekiyor.
 
İş zekası çözümleri şirketlerin gelecek hedeflerini belirlemede nasıl bir kritik rol üstleniyor?
IDC istatistiklerine göre, 2020’de uygulama yazılımları tarafından üretilen veri miktarı, 10 yıl öncesinin yaklaşık 44 katı olacak. Bu verinin işlenmesi ve buradan analizler yapılarak yönetim kararları alınabilmesi en önemli konulardan biri oldu ve olmaya da devam edecek. Veriyi bilgiye dönüştürerek taktiksel kararların hızlı ve doğru bir şekilde verilmesinde yardımcı olan iş analitiği çözümleri, globalleşen pazarda özellikle orta ölçekli şirketlere rekabet avantajı sağlıyor. Firmalar bu çözümlerle konsolide edilmiş, doğru, gerçek zamanlı ve çok boyutlu verileri kullanarak proaktif yönetim imkanı elde ediyor.
 
Yeni nesil iş zekası çözümlerinin belli başlı özellikleri neler?

Günümüzde farklı cihazlara uyum sağlamayan iş analitiği çözümleri, şirketler için iş süreçlerini zorlaştırıyor. Ayrıca, farklı cihazlar için geliştirilen uygulamaların birbirleriyle entegre olmaması, iş verimliliğini ciddi anlamda etkileyen bir problem olarak karşımıza çıkıyor. İş verimliliği üzerinde büyük bir paya sahip kullanıcı dostu arayüzler, bu tür uygulamalar seçilirken dikkat edilmesi gereken öncelikli noktalardan biri olarak göz önünde bulundurulmalı. Özellikle arayüzün farklı cihazlarda kullanıcı dostu olması kadar, modern ve esnek bir mimaride ölçeklenebilir olmasına da dikkat edilmesi gerekiyor.

Raporların hataya açık olması, hata oranının yüksekliği, alınan raporların güven teşkil etmemesi, ofis dışında bulunan çalışanların güncel verilere ulaşamaması gibi nedenler, iş analitiği ürünlerinin önemini artırıyor.
Farklı cihazlar için geliştirilen uygulamalar arasında yeterince iyi bir entegrasyonun bulunmaması, bilgiye her yerden ve aynı kalitede erişimi zorlaştırıyor. Yeterince iyi ölçeklendirme yapılmadığında, şirketin büyümesiyle birlikte, iş analitiği çözümleri ihtiyaçları karşılayamaz hale geliyor. Bu durumda iş analitiği bir avantajdan çok şirket için yük oluyor.
 
“İşe zeka katmaya devam ediyoruz”
BI Technology, kurumların geleceği görmelerini, buna göre yeni strateji ve hedefler belirlemelerini sağlayacak iş zekası çözümleri alanında deneyim sahibi şirketlerin başında geliyor. 20 yıldır profesyonel bir ekip olarak bu alanda çözüm sağlayan şirket 2012 yılından bu yana Qlik şirketinin Türkiye’deki tek distribütörü olması nedeniyle, QlikView Türkiye olarak faaliyet gösteriyordu. Gelişen ve değişen pazar koşulları ile birlikte şirket tekrar BI Technology olarak devam edecek. Şirketin yönetici ortağı Can Doğu ile iş zekası pazarının bugün ve gelecekteki dinamiklerini ve BI Technology’nin bundan sonra atacağı adımları konuştuk:
 
İş zekası çözümleri pazarında dünyada yaşanan gelişmeler neler? Bu gelişmeler pazarın dinamiğini nasıl etkiliyor?

İş zekası alanındaki gelişmeleri, içinde bulunduğumuz dönemdeki küresel değişimin getirdiği sonuçların teknoloji seviyesinde yansıması perspektifinden değerlendirmemiz gerekiyor. Yani iş yapma biçimlerindeki değişiklik ihtiyacı teknolojik gelişmeleri zorlarken iş zekası sektöründe de bu yeni düzendeki iş yapış şekillerini destekleyecek şekilde bir değişim görmeye başladık. Dünya ekonomisi, iş modelleri, organizasyonel yapılar ve yönetim yaklaşımları gibi konular göz önüne alındığında günümüzde, tamamen küresel olarak nitelendirilebilecek karmaşık bir yapı söz konusu. Dünyanın bir ucunda yaşanan ekonomik ve siyasi bir gelişme ya da problem, diğer uçtaki firmalar ve hatta ülke ekonomilerini etkileyecek bir nitelik taşıyabiliyor. Tüm sektörlerde kurumlar bir yandan çok daha rekabetçi bir ortamla karşılaşırken diğer yanda tüm bu etkilerden dolayı çok daha kırılgan yapılarla karşılaşılıyor. Böyle rekabetçi ve kırılgan yapılarda tüm kurumlar çevikliklerini artırarak yeni durumlar karşısında çok daha hızlı ve doğru kararlar vermek istiyor. Bu nedenle geçmişle karşılaştırıldığında birim zamanda verilmesi gereken karar sayılarında da çok büyük artış görülüyor. Bu da kararların tek ve merkezi bir şekilde verilmesindense ekipler tarafından daha yatay organizasyonlar ve istisnai durumları da yönetebilecek şekilde vermeye doğru evriliyor.

Öte yandan kullanıcı alışkanlıklarında da büyük farklılıklar görüyoruz. Bugün teknolojiyle büyüyen yetenekli, araştırmacı ve bilgiye önem veren genç nesil, artık yönetim kadrolarında önemli pozisyonlara gelmiş durumda. Daha özgür bir yaklaşımla iş yapmaya çalışan bu yeni nesil, aynı zamanda kurumların daha dağıtık ortamlardaki iş yapma modelleriyle birlikte özellikle mobil çalışma yaklaşımlarına büyük eğilim gösteriyor.

Son olarak hepimizin bildiği hızla büyüyen veri hacimleri. Verinin çeşitliliği, büyüklüğü ve artış hızı inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda. Bu kadar yoğun bilgi kümeleri içinde problemlerin, neden-sonuç ilişkilerinin ortaya çıkarılması ham veri üzerinde yapılan çalışmalarla artık mümkün değil. Böyle bir senaryoda iş birimleri bir yandan büyük hacimdeki veri kümelerini işlemek bir yandan da bu verileri görselleyerek etkileşimli biçimde ve daha analitik yaklaşımlarla inceleyerek bir takım sonuçlara ulaşmak istiyor. Tüm bu gelişmeler geleneksel yöntemlerin dışında yeni bir takım yaklaşımların çıkmasına ve veriyi kullanabilme yetisinin artırılması yönünde iş zekası platformlarının oluşmasına neden oldu.

İşte tüm bunlar iş zekası platformlarında da böyle bir dünyayı destekleyebilecek teknolojik gelişmelere doğru yönelmeye neden oldu. Bugün hangi kurum yeni bir iş zekası platformu seçimine gitse, ekiplerin bilgiyi kendi aralarında rahatça ve kontrollü biçimde paylaşabilecekleri, herhangi bir mobil araç üzerinden tüm platformu kullanabilecekleri, aynı zamanda büyük veri kümelerini tamamen görsel bir ortamda analiz edebilecekleri ortamların arayışına gidiyor. Bu teknolojik altyapılardan beklentilerde de self-servis veri görselleme ve analitik uygulama geliştirme olduğu kadar çalışanlar, iş ortakları ve müşteriler için web sayfaları ve uygulamalar içine gömülebilecek analitik uygulamalar (Embedded Analytics) çok ön plana çıkmaya başladı. Buna paralel olarak dikey ya da sektörel konulara odaklanan hazır bir takım çözümler yani Guided ya da Custom Analytics uygulama geliştirme ihtiyaçları gündeme geldi. İş zekası sektöründe son birkaç yıldır en fazla öne çıkan ana başlıklar bu şekilde özetlenebilir.

Yeni nesil iş zekası çözümlerinin belli başlı özellikleri neler?
Teknoloji ve iş modellerindeki gelişmelerle artan dijital etkileşim ve kanal çeşitliliği pek çok dijital işlem izinin kaydedilebilmesine olanak sağladı. Fakat giderek artan verinin anlamlandırılması ve analizi ihtiyacı geleneksel iş zekası araçlarıyla karşılanamıyordu. Kullanıcı odaklı ve çevik araçlara ihtiyaç vardı. Bu ihtiyaç, “İş ve Veri Keşfi’’ olarak tanımlanan yeni nesil iş zekası olarak isimlendirdiğimiz segmentin oluşmasını sağladı. Bu yeni nesil iş zekası çözümlerinin belli başlı özelliklerini; çok büyük veri kümelerini saniyeler hızında analiz edebilmesi, veri görsellemekten bir adım ileri giderek veride navigasyon sağlayarak verinin hikayesini anlatmasını sağlaması yani düşünce hızında veri keşfi, kurum içi ve dışı (Facebook, Twitter, Google Analytics vb.) farklı veri kaynaklarında ve kaynaklarında ilişkilendirilmemiş verileri kolaylıkla uygulamaya alarak analizinin sağlanması, büyük veri üzerinden çok hızlı hesaplamalar yapabilmesi, mobil ortamlarda çalışabilmesi, analizlerin ekip üyeleriyle paylaşılarak işbirliğine imkan vermesi ve en önemlisi bütün bunları klasik platformlara göre dört-beş kat hızlı geliştirerek kurum kullanımına sunulabilmesi ve basit kullanımı ile iş kullanıcıları odaklı, bütünleşik analitik platformlar sunması şeklinde özetleyebiliriz.
 
20 yıldır iş zekası çözümleri sağlayan BI Technology olarak iş dünyasına neler sunuyorsunuz; şirketleri nasıl farklılaştırıyorsunuz?
Qlik firmasının Türkiye tek distribütörü olarak sunduğumuz çözümler, sektör bağımsız olarak bilgiyi etkin biçimde kullanmak isteyen tüm kurumlarda çok verimli sonuçlar almamıza olanak tanıdı. Bugün Türkiye’de 40’ın üzerinde iş ortağımızla birlikte 300’den fazla, hemen her sektörde kendi alanındaki lider firmalarla çalışmaktayız. Referanslarımız bankacılık, sigorta, telekom, perakende, hızlı tüketim malzemeleri, ilaç, kozmetik, hastane, tekstil, otomotiv, holding, kamu kurumları, turizm ve servis gibi hemen her segmentte bulunuyor. Bu kurumlar dikey olarak yine Qlik ürünlerini satış, direkt ve dijital pazarlama, CRM, finans, süreç yönetimi, tedarik zinciri, satın alma, üretim, çağrı merkezi, risk analizi, İK gibi birçok farklı iş süreçlerinde kullanabiliyorlar. Müşterilerimiz arasında milyarlarca satır üzerinde veri analizi yapan ya da binlerce kullanıcının olduğu kurumlar olduğu gibi özellikle OEM anlaşmalarıyla ilerlediğimiz iş ortaklarımız üzerinden sunduğumuz çözümlerde çok küçük sayıda kısıtlı bir veri kümesinde analiz yapan kurumlar da bulunuyor.

Her sektörde Qlik ürünlerine ilginin büyük olduğunu görüyoruz. Buna ek olarak Qlik ürünlerinin iş zekası problemlerini günümüz ihtiyaçlarını göz önüne alarak diğer tüm ürünlerden farklı bir şekilde ele alması, karşılaştırılamayacak kadar hızlı ve kolay implementasyon, büyük verilerle çalışabilme, entegrasyon ve çapraz analiz yetenekleri kurumda bir başka raporlama ve/veya iş zekası platformu olsa bile yine de Qlik’in ilgi çektiği ve kendisine böyle bir kurumda dahi bir yer açabildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
 
“Gelecekte prediktif analiz değerli olacak”
Veriyi analiz edip işleyerek bir tahmin yapmak ve öngörüde bulunmak, şirketlerin gelecekteki en önemli işlerinden biri olacak. Bu konuda Metric Genel Müdürü Gökhan Arıksoy ile söyleştik.
 
İş zekası çözümleri pazarında dünyada yaşanan gelişmeler neler? Şirketler neden daha çok iş zekası çözümlerine gereksinim duymaya başladı?
Özellikle anlık veri analizi ve veri keşfi, bellek içi teknolojiler, raporların mobil cihazlardan görüntülenmesi gibi yeniliklerin son dönemde kullanımı çok arttı. Bununla birlikte, her gün dünyamızda üretilen inanılmaz miktardaki bilgiyi güvenli bir şekilde saklamak, hızlı ve doğru şekilde analiz etmek için çok güçlü bir altyapı kurma ihtiyacı da ortaya çıktı. Böylece kullanımı her geçen gün yaygınlaşan iş zekası uygulamaları, kurumların stratejilerine ve gelecek yatırımlarına yön vermelerine yardımcı olan unsurlar içerisinde olmazsa olmaz çözümler olacak şekilde önem kazandı.
 
Dijital dünyada verinin hacmi hızla büyüyor ve çeşitleniyor. Şirketlerin bu veri ile ne yapabileceği noktasında iş zekası çözümleri neler sağlıyor?
Bulut ve nesnelerin interneti gibi yeni teknolojilerin de etkisi ile ortaya çıkan “Büyük Veri”; analiz edilecek verinin kalitesi, bağlamı, elde edilebilirliği, güvenilirliği, yönetimi, güvenliği ve emniyeti gibi konuları giderek daha önemli hale getirdi. İş zekası çözümleri de bu noktada kurumlara ve şirketlere büyük faydalar sağlıyor. Müşterinin 360 derece görünümünü sağlayan büyük veri analizleri ile müşteri davranışlarını yakından takip edip yeni satış fırsatlarını değerlendirmek ve bu sayede müşterinin kullandığı ürünleri çeşitlendirip müşteri bağlılığını artırmak mümkün olabiliyor.
 
İş zekası çözümleri şirketlerin gelecek hedeflerini belirlemede nasıl bir kritik rol üstleniyor?

Son dönemler hayatımıza giren prediktif (öngörüye dayalı) analiz sayesinde, daha önceki yıllara göre benzer verileri kullanarak bir sonraki ay ya da bir sonraki dönemin nasıl gerçekleşeceği tahminini yapabilirsiniz. Özellikle olgunluk  seviyesi yüksek olan müşterilerde aktif karar vermek için kullanılıyor. Örneğin bir banka genel müdürünü el alalım. Bu kişi, her sabah mobil ortamda daha ofise gelmeden Metric tarafından hazırlanan iş zekası çözümünü kullanarak müşteriler, kredi kartları, krediler, mevduatlar, POS, ADK, şubeler, operasyon, insan kaynakları gibi çok sayıda kritik veriyi anlık, aylık ve yıllık bazda analiz edebiliyor ve ilgili aksiyonları planlayabiliyor. Gelecek yıllarda şirketler prediktif analize daha fazla odaklanacak. Özellikle bankacılık sektörünün dolandırıcılık tespiti, hizmetlerden memnun olmayan müşterilerin belirlenmesi, potansiyel satış kitlesinin hedeflenmesi, nakit akışlarının tahmini ve çalışan memnuniyeti gibi konularda bu analiz yönteminin sunduğu birçok avantajı gelecekte çok daha yoğun bir şekilde kullanacağını tahmin ediyorum.