‘Çılgın Jack’in macerası ABD’de Çin birasını bulamamasıyla başladı

0
64

Asya’nın en büyük e-ticaret sitesi Alibaba’nın halka arzı için geri sayım başladı. Şirketin 24.3 milyar dolarlık halka arzı 18 Eylül’de gerçekleştirilecek. Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden biri olan Alibaba, 30 Haziran’da sona eren mali yılının ilk çeyreğinde yüzde 46.3 artışla 2.54 milyar dolar kar elde etmişti.
 
Bugüne kadar ABD’de yapılan halka arzların en büyüğü olarak kabul edilen Alibaba’nın kurucusu Jack Ma’nın hayat hikayesi ve karakterine bakıldığında şirketin bugünlere gelmesi belki de sürpriz değil. Nitekim Ma’nın kavgacı, hırslı, çalışkan kişiliği başarısının arkasında yatan en önemli unsurlar olarak öne çıkıyor…
 
Bugün dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden birini yöneten Jack Ma’nın hayat hikayesi Çin’in Hangzhou şehrinde 1964 yılında başladı. Anne babası geleneksel Çin balladları söyleyen yerel sanatçılardı.
 
Okulda korkusuz, kavga etmekten çekinmeyen, hatta kendisinden iri yarı olanlarla bile dövüşmekten korkmayan Ma’nın en büyük hayranlığı ise yabancı turistlerdi. Yabancılarla tanışabilmek ve İngilizce öğrenebilmek için her gün civardaki otele giden Ma, ayrıca hergün İngilizce yayın dinleyebilmek için de radyo almıştı.
 
İngilizce’ye büyük merak duyan Ma, matematikte iyi değildi. Bu yüzden yüksekokul sınavlarına iki kez girdiyse de başarılı olamadı. Üçüncü denemesine çok sıkı hazırlanan Ma bu kez sınavı verdi ve 1988 yılında Hangzhou Öğretmenlik Enstitüsü’nden mezun olmayı başardı.
 
Mezuniyetin ardından Kentucky Fried Chicken’da yöneticilik pozisyonu dahil bir dizi iş başvurusu geri çevrilen Ma, bunun üzerine yerel bir üniversitede İngilizce öğretmeni oldu ve ayda yaklaşık 12 dolar kazanmaya başladı.
 
Ancak Ma’nın hedefi daha büyüktü. Bu yüzden de Çin’de yeni patlayan ihracat fırsatından yararlanmak için bir çeviri şirketi kurdu. İşi gereği ilk kez 1995 yılında ABD’yi ziyaret ettiğinde arkadaşı ona interneti gösterdi ve burada her şeyi bulabileceğini söyledi.
 
Ma bunun üzerine bira yazıp aradı. Ancak hiçbir sonuçta tek bir Çin birası bile yoktu. Aslında yalnızca bira değil internette Çin’le ilgili hiçbir şey yoktu.
 
Bunun üzerine, ülkesine döndüğünde Çin’deki çeşitli şirketleri içeren bir rehber olan China Pages’ı kurdu. Bazılarına göre bu ülkenin ilk internet işiydi. Ancak China Pages bir fiyaskoydu…
 
1995 yılı Çin’de internet işi için çok erken olabilirdi ama Ma yeniden denemeye kararlıydı. 1999 yılında, internet ateşi Wall Street’i sarıp sarmalarken, Ma 17 arkadaşını evinde topladı. Ekip online bir pazar ortamı kurmaya başladı. Şirketin adı Alibaba’ydı.
 
Alibaba.com adlı internet sitesi ihracatçıların, alıcıların ilgilenebileceği ürünlerini sergilemelerini sağladı; site böylece dünyanın her yerinden üye çekmeye başladı. Ekim 1999’da, Alibaba.com Goldman Sachs’tan 5 milyon dolar, teknoloji şirketlerine yatırım yapan Japon telekom şirketi SoftBank’tan da 20 milyon dolar elde etti.
 
2000’li yılların ortalarında, Alibaba Çin’de e-Bay’e ciddi bir darbe indirirken, gazeteciler Jack Ma’yı, konuşurken aşırı mimik yapması ve çok iddialı hedefler koyması nedeniyle “çılgın Jack” olarak tanımlamışlardı.
 
Ma, etkileyici konuşmasıyla büyük hayallerinin tüm çalışanlara bulaşmasını sağladı. Ekip gittikçe büyürken, çalışanlar da kendilerini daha fazla birbirine yakın, aile gibi hissetmeye başladı.
 
Performansı seven Ma, şirkette eğlenceli bir hava yaratmayı da başardı. Ma, 2000’li yılların başlarında, eBay’in rakibi Taobao’yu kurduğunda da, çalışanların mola sırasında amuda kalkmayı denemelerini istedi; ona göre, böylece yeniden enerji kazanabileceklerdi.
 
Diğer yandan hızlı büyüyen şirket, bir süre sonra nakde sıkışmaya başladı ve Ma ABD ofisini kapatmak zorunda kaldı. Bununla birlikte, Ma’nın risk alma ve Çinlilerin ihtiyaçlarına cevap veren bir internet sitesi oluşturma arzusu, şirketin 2000’li yıllarda Çin’de eBay’i yenmesini sağladı. Taobao halen dünyada en çok ziyaret edilen yirmi siteden biri ve yine Alibaba’ya ait bir başka internet sitesi Tmall’la beraber 2013 yılında toplamda 240 milyar dolar değerinde bir işlem hacmine imza atmış bulunuyor.
  
2013 yılında şirketin CEO’luğundan ayrılan Ma, Wall Street Journal’a verdiği demeçte, “CEO’luktan ayrılmamın işimi kolaylaştıracağını düşünmüştüm” diyor. “Ama şimdi de yönetim kurulu başkanıyım. İyi bir yönetim kurulu başkanı olmak ise, CEO olmaktan daha fazla meşguliyet gerektiren bir konum.”
 
Alibaba.com’un Wall Street’te halka arzından sonra ise Ma, şirket çalışanlarına yazdığı mektupta, şirketi bundan sonra “eşi benzeri olmayan zorlu bir sınavın” beklediğini ancak ilk baştaki misyon ve kültüre bağlı kalmak suretiyle bu zorlukların da aşılabileceğini kaydediyordu.